Cục trưởng Lê Triệu Dũng: Việt Nam đang là nước đứng thứ 14 trên thế giới về số vụ phòng vệ thương mại

Trong báo cáo việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn trong lĩnh vực công thương vừa gửi đến các đại biểu Quốc hội, Bộ Công Thương cho biết Việt Nam đang là quốc gia đứng thứ 4 bị áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM) nhiều trên thế giới. Các hàng hóa bị điều tra PVTM là những mặt hàng Việt Nam có lợi thế như nhôm, thép, thủy sản, gỗ dán, vật liệu xây dựng...

Theo báo cáo, tính đến hết tháng 9, Bộ Công Thương đã ghi nhận và xử lý 193 vụ việc PVTM nước ngoài áp dụng đối với Việt Nam, bao gồm 108 vụ việc chống bán phá giá, 22 vụ việc chống trợ cấp, 23 vụ việc chống lẩn tránh thuế, 40 vụ việc tự vệ.

Trong 9 tháng qua, tổng số vụ việc mới khởi xướng điều tra với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam là 31 vụ, gấp gần 2 lần so với toàn bộ vụ việc khởi xướng năm 2019. Các thị trường thường xuyên điều tra PVTM với hàng xuất khẩu Việt Nam là Mỹ, EU, Ấn Độ, Canada và Úc. 62% các vụ việc bị điều tra đến từ những nước này. Tuy nhiên, gần đây các nước ASEAN cũng tích cực điều tra PVTM với Việt Nam, với tỷ lệ đã tăng lên con số 20%.

Trả lời phỏng vấn Nhadautu.vn tại cuộc hội thảo Phòng vệ thương mại diễn ra sáng 27/10, ông Lê Triệu Dũng - Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, theo thống kê chính thức của Tổ chức thương mại thế giới, với số vụ việc mà Việt Nam đã ghi nhận trong 9 tháng qua, Việt Nam đang là nước đứng thứ 14 trên thế giới về số vụ PVTM (bằng với nước Ukraine).

"Chúng ta có thể hiểu cơ bản rằng, biện pháp PVTM là biện pháp tồn tại trong thương mại quốc tế từ rất lâu, những nước càng hội nhập, càng tự do và giao thương càng sâu thì càng phải đối mặt với việc sử dụng nhiều biện pháp này", ông Dũng nói.

Ông Triệu Dũng cho biết, theo thống kê, các nước sử dụng nhiều biện pháp PVTM nhất là Hoa Kỳ, EU, Ấn Độ, Brazil, Canada…

"Có 1 yếu tố khách quan là Việt Nam đang trong quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng, kim ngạch xuất nhập khẩu ngày càng tăng. Đặc biệt, một là khi Việt Nam gia nhập WTO, kim ngạch xuất nhập khẩu của nước ta đạt 100 tỷ USD, đến 2019 con số này đã tăng gấp 5 lần", ông Dũng cho hay.

Theo Cục trưởng Cục PVTM, khi chúng ta xuất nhập khẩu ngày càng nhiều, rõ ràng chúng ta phải đối mặt ngày càng nhiều các vụ việc.

Hai là, hàng hóa của chúng ta hiện nay đã được ưu đãi khi tham gia hiệp định EVFTA, với ưu đãi đó chúng ta đang có lợi thế. Dẫn đến năng lực cạnh tranh với mặt hàng xuất khẩu của chúng ta tăng nhanh, đây cũng là yếu tố khiến Việt Nam phải đối mặt với nhiều vụ việc PVTM.

Ba là, trong giai đoạn gần đây xảy ra căng thẳng giữa một số nước lớn, một vài nơi có hiện tượng xu thế thế bảo hộ khiến việc PVTM gia tăng.

Ông Triệu Dũng thừa nhận, số vụ khởi xướng điều tra PVTM với hàng Việt Nam chắc chắn còn gia tăng. Nhưng ngược lại, cơ quan quản lý cũng khuyến cáo các DN sản xuất trong nước khi thấy hàng hóa nước ngoài có dấu hiệu lẩn tránh, trợ cấp của Chính phủ thì cũng yêu cầu điều tra để bảo vệ sản xuất nội địa.

Theo ông Dũng, điều đáng mừng là các DN trong nước từ chỗ rất sợ khi nghe tin nước ngoài khởi xướng điều tra, thì đến nay đã rất chủ động để phòng tránh. Ông Dũng cho hay, trước đây có nhiều DN khi cơ quan quản lý vào làm việc để hỗ trợ thủ tục, giải trình các vụ kiện điều tra thì họ “ngớ người ra, không hiểu vì sao”. Nhưng đến nay hầu như tuần nào, tháng nào Cục PVTM cũng nhận được đề xuất làm việc của các hiệp hội để tìm hiểu về nguy cơ bị điều tra, kể cả các ngành hàng nguy cơ thấp.

"Có thể nói, Chính phủ và Bộ Công Thương đang rất quyết liệt để triển khai các đề án hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất của chúng ta. Trong quá trình duy trì tăng trưởng và đảm bảo lợi ích cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu", ông Dũng thông tin.

Mới đây, nhằm chủ động ứng phó với các biện pháp phòng vệ thương mại nước ngoài, Bộ Công Thương đã ra Quyết định số 2074/QĐ-BCT ban hành Chương trình hành động thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 316/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Xây dựng và vận hành hiệu quả Hệ thống cảnh báo sớm về PVTM”.

Ông Chu Thắng Trung - Phó Cục trưởng Cục PVTM, Bộ Công Thương cho biết, để bảo vệ tối đa quyền và lợi ích chính đáng của các doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu của Việt Nam, Cục PVTM luôn theo sát, hỗ trợ các DN Việt Nam bày tỏ quan điểm; cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ, kịp thời để hỗ trợ DN trong quá trình xử lý vụ việc. “Quyết định số 2074/QĐ-BCT của Bộ Công Thương có ý nghĩa rất quan trọng, gia tăng thêm các biện pháp nhằm ứng phó kịp thời, hiệu quả hơn đối với các vụ kiện PVTM của nước ngoài.