Đẩy mạnh tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm

Để giảm thiểu rủi ro từ đứt gãy chuỗi cung ứng, bắt buộc các nhà sản xuất lớn phải tích cực gia tăng tỷ lệ nội địa hóa khi nguồn nguyên liệu vốn phụ thuộc tới 80% nhập khẩu.

Và để hướng đến mục tiêu nội địa hóa sản phẩm, ngành công thương TP.HCM đã triển khai các chương trình hỗ trợ kết nối doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ với doanh nghiệp sản xuất FDI đầu cuối.

Đã có 230 cuộc kết nối giữa các nhà sản xuất FDI với các doanh nghiệp sản xuất của Việt Nam để tìm kiếm đối tác tại Hội nghị tìm kiếm nhà cung cấp công nghiệp hỗ trợ năm 2021 (SFS 2021) mới đây do Sở Công thương TP. HCM phối hợp tổ chức cùng Ban quản lý các Khu Chế xuất và Công nghiệp TP.HCM (Hepza) và Ban Quản lý Khu Công nghệ cao (SHTP). Theo đó, các tập đoàn lớn như Intel, Samsung, Bosch, Panasonic, Schindler, ABB, Techtronic Industries, Nextern, Rawlplug, Nipro… đã tìm nhà cung cấp trong nước cho hàng trăm chi tiết linh kiện sản phẩm.

SFS 2021 được chú ý nhiều hơn khi diễn ra trong điều kiện dịch Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp, một số nhà mua hàng lẫn nhà cung ứng sản phẩm công nghiệp hỗ trợ tại các tỉnh, thành không thể tham gia kết nối trực tuyến đã thông qua Ban tổ chức để gặp gỡ online, tìm cơ hội gặp gỡ các nhà sản xuất đầu cuối FDI. Trong đó, một số nhà sản xuất lớn tại các Khu công nghiệp các tỉnh phía Bắc đã tích cực tiếp xúc trực tuyến với các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ được ban tổ chức chọn lọc giới thiệu.

Theo các chuyên gia kinh tế, hiện nay các nhà sản xuất lớn tích cực gia tăng tỷ lệ nội địa hóa để giảm thiểu rủi ro từ đứt gãy chuỗi cung ứng do dịch Covid-19. Trong 2 năm 2020-2021, các đợt bùng phát dịch Covid-19 đã ảnh hưởng không nhỏ đến chuỗi cung ứng toàn cầu, việc vận chuyển nguyên phụ liệu, hàng hóa từ các nước về Việt Nam và ngược lại, có những thời điểm ách tắc trầm trọng hoặc chịu chi phí vận chuyển quá cao khiến chi phí sản xuất bị đội lên, tiến độ sản xuất không bảo đảm.

Đại diện Ban Quản lý Khu công nghiệp (KCN) Long Hậu (Long An) cho biết, thời gian qua, hơn 80%-90% doanh nghiệp trong khu đã khôi phục sản xuất nhưng chỉ hoạt động cầm chừng vì không đủ nguyên phụ liệu. Vì vậy, các doanh nghiệp đang tích cực phối hợp với Ban Quản lý KCN tìm kiếm nhà cung cấp sản phẩm công nghiệp hỗ trợ để sớm hiện thực hóa việc tăng tỷ lệ nội địa hóa. Theo đánh giá của Liên minh hỗ trợ công nghiệp Việt Nam, mọi hoạt động của các doanh nghiệp đang dần lấy lại nhịp tăng trưởng, song vẫn chưa thể quay về mức như thời điểm trước dịch. Bởi lẽ đợt dịch Covid-19 vừa qua làm đứt gãy nghiêm trọng chuỗi cung ứng toàn cầu, ảnh hưởng lớn đến sản xuất của các doanh nghiệp Việt, vốn phụ thuộc đến 80% vào nguyên liệu nhập khẩu. Do đó, ông Nguyễn Duy Minh, Chủ tịch danh dự Liên minh hỗ trợ công nghiệp Việt Nam cho rằng, việc tăng tỷ lệ nội địa hóa là một trong những mục tiêu cấp thiết lúc này để giúp ngành công nghiệp hỗ trợ phục hồi.

Bà Lê Nguyễn Duy Oanh, Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển công nghiệp hỗ trợ TP. HCM cho biết, đã có thêm nhiều mối hợp tác được hình thành từ sự kết nối ban đầu này. Kinh nghiệm từ chương trình kết nối của các năm trước cho thấy, hàng chục doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trong nước đã nắm bắt được cơ hội, trở thành nhà cung cấp cho những tập đoàn sản xuất lớn. Từ chương trình, các doanh nghiệp tiêu biểu như Hiệp Phước Thành, Nhật Minh, Duy Khanh, Tiến Thịnh… đã phát triển mạnh, vững vàng với vai trò là mắt xích trong các chuỗi cung ứng của các nhà sản xuất lớn của nước ngoài.

“Nhiều tập đoàn sẵn sàng hợp tác chuyển giao công nghệ sản xuất, hướng dẫn đầu tư máy móc, thiết bị cần thiết và đồng hành với nhà cung ứng để phát triển sản phẩm cho họ nhưng vẫn khó tìm được nhà cung cấp tiềm năng để hợp tác. Đơn cử, Bosch liên tục tìm kiếm trong 3 năm nay nhưng không có nhà cung cấp đủ điều kiện cung ứng sản phẩm đầu nối điện tử cho các loại ôtô họ đang sản xuất. Nguyên nhân là Bosch cần sản phẩm công nghệ cao, kết hợp cả nhiệt, kim loại vừa cơ khí và điện tử nhưng doanh nghiệp Việt chỉ có thể làm riêng lẻ từng công đoạn. Nhà sản xuất lớn của Đức này đã thành lập bộ phận nghiên cứu và phát triển (R&D) tại Việt Nam nên rất mong muốn phát triển, gia tăng tỷ lệ nội địa hóa tại Việt Nam và không ngừng tìm kiếm đơn vị cung ứng tiềm năng để hỗ trợ, đưa vào chuỗi cung ứng của mình. Nhà sản xuất mã vạch Datalogic cũng đã đầu tư nhà máy hiện đại bậc nhất tại Việt Nam, rất kỳ vọng vào việc phát triển nhà cung ứng nội địa”, bà Oanh gợi mở.

Nhìn nhận về việc kết hợp giữa doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trong nước và các tập đoàn lớn, ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, cho rằng mất rất nhiều thời gian để có thể gia tăng tỷ lệ nội địa hóa tại các doanh nghiệp sản xuất tập đoàn lớn nước ngoài tại Việt Nam. Quá trình này đòi hỏi phải có sự hỗ trợ từ Nhà nước, tuy nhiên doanh nghiệp trong nước phải tự thân vận động và những tập đoàn lớn trong vai trò nhà mua hàng cần có sự chia sẻ.

"Bên cạnh nỗ lực của doanh nghiệp, chính quyền TP.HCM sẽ làm hết sức để đưa ngành công nghiệp hỗ trợ TP.HCM phát triển. TP.HCM mong các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp, khu chế xuất từng bước chuyển đổi quy trình sản xuất, máy móc thiết bị, đào tạo nguồn nhân lực để đẩy nhanh việc thay đổi quy trình, công nghệ sản xuất theo hướng hiện đại hơn. Trong 1-2 năm sau, chúng ta phải hướng tới, không phải tìm kiếm nhà cung cấp công nghiệp hỗ trợ mà phải tìm kiếm nhà thiết kế và sản xuất những sản phẩm để cung ứng cho công nghiệp hỗ trợ công nghệ cao" - ông Hoan kỳ vọng.