184 quốc gia đưa nhóm sản phẩm thuốc lá mới vào quản lý, Việt Nam không thể đứng ngoài?

Theo thông tin từ tọa đàm “Thực trạng thuốc lá mới và giải pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng" vừa được tổ chức, hiện nay, Việt Nam vẫn chưa có quy định cụ thể về thuốc lá mới. 

Ông Nguyễn Đức Kiên, nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Quốc hội cho rằng Bộ Công Thương cần khẩn trương đề xuất phương án quản lý thuốc lá mới trình Chính phủ xem xét, ban hành.

Trưởng phòng Công nghiệp tiêu dùng thực phẩm, Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) Cao Trọng Quý cho biết, lực lượng chức năng đã tăng cường phòng chống buôn lậu, song “tình hình vẫn diễn biến phức tạp”. Vệc sử dụng thuốc lá mới nhập lậu không chỉ khiến Nhà nước không thu được thuế, mà còn khiến người dân sử dụng sản phẩm không được quản lý về chất lượng dẫn đến ảnh hưởng sức khỏe.

Ông Cao Trọng Quý thông tin, đến nay có 184/195 quốc gia đã ban hành quy định quản lý thuốc lá làm nóng, 111/195 quốc gia ban hành quy định quản lý thuốc lá điện tử, trong đó có Mỹ, Anh, 28 nước EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước trong khối ASEAN như Malaysia, Indonesia, Philippines… Cơ chế quản lý 2 sản phẩm này còn khác nhau giữa các nước, nhưng điểm chung là phần lớn đều áp dụng quy định theo Luật Phòng chống tác hại thuốc lá của nước sở tại.

Về phía Bộ Công Thương đã có 2 lần trình Chính phủ nghị định về quản lý thuốc lá mới, song hiện vẫn chưa thống nhất với Bộ Y tế. Bộ Công Thương đang xây dựng nghị định theo hướng tiệm cận gần nhất với Bộ Y tế để bảo đảm phù hợp với thực tiễn quản lý cũng như thông lệ quốc tế.

Chuyên viên cao cấp Vụ Khoa giáo Văn xã (Văn phòng Chính phủ) Vũ Công Thảo cũng nhìn nhận, nếu trên thế giới đã có 184/195 quốc gia đưa các sản phẩm thuốc lá mới vào quản lý thì Việt Nam không thể đứng ngoài bối cảnh quốc tế. Đồng thời, việc kiến nghị nhập khẩu, kinh doanh các sản phẩm này thuộc phạm vi của Bộ Công Thương.

Về giải pháp quản lý thuốc lá mới, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Tạ Văn Hạ đồng ý với ý kiến phải có cơ quan chức năng để đánh giá tác động, ảnh hưởng của thuốc lá mới với sức khỏe, môi trường sống, môi trường xã hội. Từ đó, hoàn thiện hành lang pháp lý cho dòng sản phẩm mới này.

Trong khi chờ đợi khung pháp lý hoàn chỉnh, cần có những biện pháp tức thời để kiểm soát ngay vấn đề giới trẻ tiếp xúc với thuốc lá mới, chẳng hạn như kiểm tra độ tuổi, quy định chặt chẽ kênh bán lẻ, xử lý nghiêm minh các vi phạm đối với vấn đề nhập lậu, lưu thông sản phẩm không đúng luật…

Trong khi đó, ông Nguyễn Đức Kiên, nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, nguyên Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng cho rằng tinh thần của Chính phủ đối với vấn đề thuốc lá mới là tôn trọng thực tế khách quan, nhưng vẫn có những biện pháp đồng bộ, vừa bảo đảm người dùng được dùng hàng chất lượng và bảo đảm không thất thu ngân sách Nhà nước. Đồng thời, cần bảo đảm là quản lý được trên thị trường về giá để không tạo thành một mặt hàng siêu lợi nhuận và cuối cùng là bảo đảm yếu tố bao trùm là bảo vệ sức khỏe người dân Việt, đặc biệt là thế hệ trẻ.

"Theo đó, Chính phủ đã giao cho Bộ Công Thương chủ trì đề xuất phương án quản lý thuốc lá mới, vì vậy cơ quan này cần khẩn trương đề xuất phương án trình Chính phủ xem xét, ban hành", ông Kiên nhấn mạnh. 

Thy Lê