Bộ Công Thương cho rằng 'EVN phải chủ động giảm giá điện khi chi phí hạ'

Bộ Công Thương đã công bố Dự thảo thay thế Quyết định 24/20017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, về cơ chế điều chỉnh mức giá điện bán lẻ bình quân.

Theo Bộ Công Thương, dự thảo thay thế Quyết định 24 được kỳ vọng sẽ khắc phục một số hạn chế, vướng mắc trong cách tính hiện hành.

Một là, khắc phục vướng mắc về tần suất điều chỉnh giá điện. Quyết định số 24 quy định giá điện được điều chỉnh với thời gian tối thiểu là 6 tháng 1 lần. Dự thảo sửa đổi tần suất điều chỉnh giá điện để phù hợp với thực tế và thuận tiện trong triển khai thực hiện trong thời gian tới.

Hai là, về cơ cấu tổ chức, Chính phủ thành lập Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (năm 2018), thực hiện quyền, trách nhiệm của đại diện chủ sở hữu nhà nước thay thế vai trò, trách nhiệm của Bộ Công Thương trước đây.

Ba là, Dự thảo Quyết định được sửa đổi phù hợp với cấp độ thị trường bán buôn điện cạnh tranh với cơ chế nhiều người mua - nhiều người bántham gia cạnh tranh trong thị trường điện.

Theo đó, dự thảo kế thừa và làm rõ quy định điều chỉnh giảm giá điện khi thống số đầu vào biến động làm giá bản lẻ điện bình quân tính toán giảm.

Một là, quy định về điều chỉnh giảm giá điện. Nếu kết quả tính toán giá bán lẻ điện bình quân giảm ở bất kỳ mức nào thì EVN phải điều chỉnh giảm giá bán lẻ điện bình quân ở mức tương ứng, thời gian thực hiện điều chỉnh giảm giá điện từ ngày 1/10 của năm đó.

Chu kỳ tính toán và điều chỉnh giá điện được quy định thực hiện 1 lần/năm. Theo đó, trước ngày 1/8 hằng năm, EVN có trách nhiệm tính toán giá bán lẻ điện bình quân của năm.

Hồ sơ xây dựng phương án giá điện hàng năm, phương pháp tính toán được lập trên cơ sở báo cáo tài chính, báo cáo chi phí sản xuất kinh doanh điện của EVN được kiểm toán; kết quả kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện của năm trước liền kề năm tính giá; các thông số đầu vào tính toán giá điện được cập nhật thực tế thực hiện của 6 tháng đầu năm và dự kiến 6 tháng còn lại của năm tính giá.

Dự thảo kế thừa quy định hiện hành tại Quyết định số 24, EVN được quyền điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện bình quân đến mức dưới 5%.

Trường hợp khi chi phí đầu vào tăng dẫn đến phải điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện bình quân từ 5% trở lên thì EVN phải lập hồ sơ báo cáo. 

Với trường hợp tăng từ 10% trở lên so với giá bán lẻ điện bình quân hiện hành hoặc ngoài khung giá hoặc ảnh hưởng đến tình hình kinh tế vĩ mô, Bộ Công Thương báo cáo Ban Chỉ đạo điều hành giá cho ý kiến trước khi báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến cuối cùng về việc điều chỉnh giá điện để EVN thực hiện.

Nhằm đảm bảo giá điện phản ánh kịp thời biến động của các thông số đầu vào tác động tới chi phí sản xuất kinh doanh điện, tránh trường hợp để treo chưa thanh toán các chi phí phát sinh thực tế, dẫn tới trường hợp giá điện tăng đột biến trong một lần điều chỉnh giá điện, Dự thảo đề nghị khi có biến động thông số đầu vào dẫn tới giá điện tính toán tăng từ 1% trở lên thì giá điện sẽ được xem xét điều chỉnh (thay vì mức 3% như quy định hiện hành).

"Giá điện" tính cho người tiêu dùng đang được xác định dựa vào "giá bán lẻ điện bình quân" do Chính phủ chốt cứng trên cơ sở tính đủ các chi phí đầu vào (phát điện, truyền tải, phân phối, quản lý ngành...), đảm bảo ngành điện có lãi, tái đầu tư. Giá bán lẻ bình quân điện sinh hoạt đang áp dụng từ năm 2019 là 1.864,44 đồng một kWh.

Mới đây, Bộ Công Thương cũng đang đề xuất cách tính tiền điện sinh hoạt mới, với phương án rút gọn thành 5 và 4 bậc thay vì 6 bậc.