CEO Dragon Capital đề xuất hai mũi đột phá phát triển thị trường vốn

Ngày 10/11, Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) thường niên 2025 đã diễn ra với chủ đề “Doanh nghiệp đồng hành với Chính phủ chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số”.

Một trong những chủ đề quan trọng được quan tâm góp ý là phát triển thị trường vốn bền vững. Trình bày một số đề xuất, ông Lê Anh Tuấn – Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Quỹ đầu tư Dragon Capital Việt Nam nêu "hai mũi đột phá" song hành có tác động nền tảng tới sự phát triển của thị trường.

Trong đó, vấn đề đầu tiên là thuế. Ông Tuấn nhấn mạnh rằng, thuế là công cụ chính sách mạnh mẽ nhất để phát triển thị trường vốn bền vững. Theo đó, CEO Dragon Capital đề xuất cho phép khấu trừ thuế thu nhập cá nhân đối với các khoản đầu tư dài hạn vào các quỹ đầu tư chứng khoán được thành lập hợp pháp tại Việt Nam.

Phân tích lợi ích, vị này cho biết, sau hơn 25 năm hình thành và phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, nhưng hiệu suất đầu tư bình quân vẫn đạt gần 13%/năm, và các quỹ đầu tư chuyên nghiệp thậm chí đạt trên 15%/năm. “Đây là bằng chứng cho thấy đầu tư dài hạn vào thị trường vốn là kênh tích sản hiệu quả và bền vững.”

Tại các quốc gia phát triển, người dân đều tích lũy phần lớn tài sản hưu trí thông qua đầu tư tài chính, đặc biệt là qua các quỹ đầu tư. Chính phủ các nước sử dụng chính sách thuế linh hoạt để huy động nguồn vốn nhàn rỗi của người dân, đồng thời định hướng đầu tư dài hạn cho nền kinh tế.

Theo ông Lê Anh Tuấn, sử dụng công cụ thuế sẽ "một mũi tên mà bốn đích đến". Trước tiên là giúp khuyến khích đầu tư dài hạn. Việc được khấu trừ một phần thuế thu nhập cá nhân giúp người dân có động lực đầu tư lâu dài, đồng thời tăng tỷ trọng nhà đầu tư tổ chức trong hệ thống.

Thứ 2 là giúp hình thành nguồn vốn bền vững. Thuế là “vốn mồi của Nhà nước” và huy động được nguồn lực trong dân, huy động được sức dân. Nếu tính nợ là nhà nước bỏ một đồng, dân bỏ vào 4 đồng.

Thứ 3 là chuẩn bị cho giai đoạn già hóa dân số. Dự báo đến năm 2040, tuổi trung vị của dân số Việt Nam sẽ đạt khoảng 40 tuổi. Việc xây dựng sớm hệ thống tích lũy hưu trí cá nhân là yêu cầu thiết yếu để đảm bảo an sinh xã hội lâu dài.

Và thứ 4 là giảm phụ thuộc vào nền kinh tế ngân hàng. Định giá của thị trường chúng ta luôn ở mức thấp so với khu vực, nghĩa là chi phí huy động vốn tự có của doanh nghiệp luôn cao hơn khu vực. Việc phát triển thị trường làm huy động vốn tự có dễ dàng hơn cũng giúp giảm rủi ro phụ thuộc vào nguồn vốn ngân hàng không. Đây là hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững.

"Chính sách này cũng phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc khuyến khích nguồn lực trong dân, tích sản thông minh và đóng góp cho nền kinh tế", CEO Dragon Capital nhấn mạnh.

Ngoài đề xuất cho phép khấu trừ thuế thu nhập cá nhân, ông Lê Anh Tuấn nêu đề xuất thứ hai là mở rộng room cho vốn ngoại.

Vị này nhấn mạnh rằng, việc nâng hạng thị trường không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật, mà quan trọng hơn là lời khẳng định với thế giới rằng Việt Nam đã đạt chuẩn mực quốc tế về độ sâu, minh bạch và năng lực quản trị. Tuy nhiên, cần nhìn nhận rằng, việc nâng hạng là điều kiện cần nhưng chưa đủ để tự động thu hút dòng vốn quốc tế quay trở lại.

Trong năm 2024, khối ngoại đã rút ròng gần 4 tỷ USD, và năm 2025 dự kiến tiếp tục rút thêm hơn 5 tỷ USD. Tổng cộng gần 10 tỷ USD bị rút ra khỏi Việt Nam chỉ trong hai năm — tương đương 12–13% dự trữ ngoại hối quốc gia. “Đây không chỉ là vấn đề của thị trường vốn, mà đã trở thành vấn đề vĩ mô, ảnh hưởng đến cân bằng thanh khoản và ổn định tỷ giá,” ông Tuấn nói.

Hiện nay, tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam chỉ khoảng 14%, thấp hơn nhiều so với Indonesia, Malaysia, Philippines hay Hàn Quốc – nơi tỷ lệ này dao động 20–40%.

Theo đó, CEO Dragon Capital cho rằng, nếu Việt Nam chỉ cần nâng tỷ lệ sở hữu nước ngoài lên 20–25%, dự trữ ngoại hối quốc gia có thể tăng thêm từ 15 đến 30 tỷ USD.

Ông Tuấn kiến nghị Chính phủ xem xét mở room ngoại tối đa (tới 100%) với các ngành, lĩnh vực, và chỉ giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài đối với những ngành thật sự liên quan đến an ninh quốc gia.

“Việc này sẽ tạo điều kiện cho các nhà đầu tư tổ chức lớn toàn cầu tham gia sâu hơn, giúp thị trường chứng khoán Việt Nam trở nên hấp dẫn, thanh khoản cao, và quan trọng nhất, đóng góp trực tiếp vào ổn định kinh tế vĩ mô và tăng cường dự trữ ngoại hối,” CEO Dragon Capital nêu.

Ông Lê Anh Tuấn nhấn mạnh rằng, hai đề xuất trên là hai mũi đột phá song hành – một bên khơi thông vốn trong nước, một bên thu hút vốn quốc tế. “Nếu được triển khai đồng bộ, đây sẽ là bước tiến chiến lược giúp thị trường vốn Việt Nam phát triển bền vững, đồng thời giảm phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng, tăng khả năng chống chịu vĩ mô, và đưa Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành nền kinh tế thu nhập cao vào năm 2045.”