CỔNG THÔNG TIN VÀ ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
Thứ sáu, 6/6/2025 | 08:25 GMT+7
Trong báo cáo tiền tệ bán niên công bố ngày 6/6 (giờ Việt Nam), Bộ Tài chính Hoa Kỳ cho biết không có quốc gia nào bị gắn nhãn "thao túng tiền tệ" trong năm 2024. Tuy nhiên, danh sách theo dõi các đối tác thương mại có hoạt động tỷ giá cần giám sát chặt chẽ đã mở rộng lên 9 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó Việt Nam tiếp tục được nêu tên cùng Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore, Đức, Ireland và Thụy Sĩ.
Việt Nam tiếp tục có tên trong danh sách theo dõi tiền tệ.
Danh sách này gồm các nền kinh tế có ảnh hưởng lớn đến thương mại toàn cầu, trong đó nhiều nước có thặng dư thương mại hàng hóa đáng kể với Hoa Kỳ hoặc được cho là có hành động can thiệp tỷ giá. Bộ Tài chính Mỹ nêu rõ, các quốc gia được đưa vào danh sách là do đáp ứng ít nhất hai trong ba tiêu chí gồm: thặng dư thương mại hàng hóa với Hoa Kỳ từ 15 tỷ USD trở lên, thặng dư tài khoản vãng lai vượt quá 3% GDP, và có hành vi can thiệp một chiều liên tục vào thị trường ngoại hối.
Việt Nam tiếp tục nằm trong danh sách theo dõi, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam là đối tác thương mại ngày càng quan trọng của Hoa Kỳ tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, đồng thời là nước xuất khẩu nhiều mặt hàng chiến lược như dệt may, điện tử, thủy sản và nông sản. Năm 2023, Việt Nam đạt thặng dư thương mại hơn 105 tỷ USD với Hoa Kỳ, cao nhất trong số các đối tác thương mại của nước này. Việc tiếp tục nằm trong danh sách theo dõi không đồng nghĩa với bị trừng phạt hay bị gắn nhãn thao túng, mà cho thấy sự quan tâm của Hoa Kỳ trong việc theo dõi các chính sách kinh tế, tài chính vĩ mô có khả năng tác động đến cán cân thương mại và tỷ giá hối đoái.
Trung Quốc vẫn là tâm điểm trong báo cáo lần này, dù không bị coi là nước thao túng tiền tệ. Bộ Tài chính Mỹ nhấn mạnh Trung Quốc “nổi bật về sự thiếu minh bạch trong chính sách và hoạt động tỷ giá”, đồng thời cảnh báo có thể áp dụng các biện pháp nghiêm khắc nếu phát hiện Bắc Kinh can thiệp thông qua các kênh chính thức hoặc không chính thức để ngăn chặn đồng nhân dân tệ tăng giá. Đây là động thái cứng rắn đầu tiên của chính quyền Trump trong nhiệm kỳ mới nhằm khởi động lại chiến lược thương mại với Trung Quốc.
Nhật Bản và Hàn Quốc, hai đối tác thương mại hàng đầu của Hoa Kỳ tại châu Á, tiếp tục được giám sát sát sao do có lịch sử can thiệp tỷ giá trong quá khứ và cán cân thương mại nghiêng về phía thặng dư với Mỹ. Trong khi đó, Đài Loan và Singapore, những nền kinh tế nhỏ nhưng có vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, được đưa vào danh sách do đáp ứng tiêu chí về thặng dư tài khoản và tiềm năng can thiệp ngoại hối có hệ thống.
Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu, vẫn có mặt trong danh sách vì có thặng dư tài khoản vãng lai rất lớn trong nhiều năm, bất chấp việc đồng euro được điều hành bởi Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB). Ireland được thêm vào do có thặng dư thương mại ngày càng tăng với Hoa Kỳ, đặc biệt từ xuất khẩu dược phẩm và công nghệ cao. Thụy Sĩ, quốc gia từng nhiều lần bị nhắc tên, cũng trở lại danh sách theo dõi sau khi thặng dư thương mại với Mỹ tăng cao, trong đó đáng chú ý là cán cân thương mại vàng và xuất khẩu dược phẩm.
Theo các quan chức Bộ Tài chính Mỹ, mặc dù đồng USD đã mạnh lên trong năm 2024, khiến áp lực về thao túng tiền tệ giảm xuống, nhưng xu hướng giảm giá đồng bạc xanh từ đầu năm 2025 đến nay khoảng 9% đã khiến cơ quan này đặc biệt cảnh giác. Các quốc gia có thể có động lực can thiệp để làm chậm đà tăng giá nội tệ, qua đó ảnh hưởng đến dòng vốn và cán cân thương mại toàn cầu. Đây là yếu tố khiến giám sát trở nên thận trọng hơn trong giai đoạn tới.
Báo cáo lần này cũng cho biết sẽ mở rộng phạm vi theo dõi, không chỉ giới hạn ở các hành vi can thiệp thị trường ngoại hối trực tiếp mà còn bao gồm các hoạt động của quỹ đầu tư quốc gia và quỹ hưu trí, vốn có thể bị sử dụng như công cụ gián tiếp để tác động đến tỷ giá. Chính quyền của Tổng thống Trump khẳng định sẽ không dung thứ cho các chính sách tiền tệ gây mất cân bằng thương mại với Hoa Kỳ và tuyên bố sẽ tăng cường các hậu quả trong trường hợp phát hiện thao túng rõ ràng.
Việt Nam từng bị đưa vào danh sách theo dõi tiền tệ từ năm 2019 và đến nay vẫn giữ nguyên vị trí trong báo cáo này. Tuy nhiên, việc duy trì tên trong danh sách không đồng nghĩa với biện pháp trừng phạt, mà phản ánh mối quan tâm của Hoa Kỳ và nhu cầu tiếp tục đối thoại, minh bạch hóa các chính sách tài chính, tiền tệ giữa hai nước. Các chuyên gia nhận định, đây cũng là cơ hội để Việt Nam thể hiện cam kết về điều hành kinh tế vĩ mô ổn định, minh bạch và chủ động hội nhập sâu rộng với thị trường toàn cầu.
Thành An
