Mỹ, Hàn Quốc sắp họp thượng đỉnh để chốt thỏa thuận thương mại?

Mỹ và Hàn Quốc đang chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh song phương, trong đó có thể xem xét giải quyết những vấn đề còn bỏ ngỏ trong thỏa thuận thương mại mới đây, Reuters đưa tin.

Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể sẽ tận dụng hội nghị thượng đỉnh để buộc người đồng cấp Lee Jae Myung nhượng bộ thêm về chi phí quốc phòng và đầu tư của doanh nghiệp, vốn là những vấn đề không được đề cập trong thỏa thuận.

Trong khi đó, các chuyên gia nhận định những vấn đề gai góc tại thượng đỉnh có thể là các rào cản phi thuế quan và tiền tệ.

Đến nay hai bên chưa được tiết lộ thời gian diễn ra hội nghị thượng đỉnh. Hôm 30/7, ông Trump cho biết sự kiện này sẽ diễn ra là trong vòng hai tuần sau đó.

Tuần trước, Nhà Trắng công bố mức thuế đối ứng cho 69 nước và vùng lãnh thổ, áp dụng từ ngày 7/8. Theo đó, hai đồng minh chủ chốt của Mỹ tại Đông Bắc Á là Hàn Quốc và Nhật Bản đều chịu mức thuế 15%.

Việc Washington và Seoul chưa ký một thỏa thuận bằng văn bản cho thấy hai bên còn một số bất đồng cần giải quyết. Trong số đó, một cố vấn của Tổng thống Hàn Quốc hôm Chủ nhật (3/8) đã phủ nhận tuyên bố của Washington rằng Mỹ sẽ thu 90% lợi nhuận từ các khoản đầu tư dự án trị giá 350 tỷ USD của Hàn Quốc.

Ông Choi Seok-young, cựu trưởng đoàn đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) Hàn Quốc-Mỹ, ký kết năm 2007, cảnh báo rằng ngày cả một thỏa thuận có tính ràng buộc như FTA cũng đã bị hủy bỏ, trong khi một thỏa thuận mà hai nước mới công bố "mới chỉ là lời hứa".

Thỏa thuận thương mại Mỹ-Hàn tuần trước đã được thu hẹp quy mô so với kế hoạch trước đó của Hàn Quốc về một thỏa thuận trọn gói về thương mại, an ninh và đầu tư được thiết kế trước thềm hội nghị thượng đỉnh giữa ông Trump và tân Tổng thống Lee Jae Myung.

Do Nhật Bản đã đạt được thỏa thuận với Mỹ sớm hơn dự kiến, buộc Hàn Quốc nhanh chóng chốt một thỏa thuận tập trung vào thương mại và gác lại các vấn đề an ninh và đầu tư cho hội nghị thượng đỉnh sắp tới, theo cố vấn Tổng thống Kim Yong-beom.

Vẫn chưa có sự chắc chắn về kế hoạch huy động 350 tỷ USD mà ông Trump tuyên bố Hàn Quốc sẽ đầu tư vào Mỹ trong các dự án "do Mỹ sở hữu và kiểm soát" và do chính ông lựa chọn. Vị tổng thống Mỹ cũng không tiết lộ cấu trúc hay thời gian của gói đầu tư này.

Bộ trưởng Tài chính Hàn Quốc Koo Yun-cheol phát biểu với các phóng viên hôm 1/8 rằng hai bên vẫn gặp khó trong việc thống nhất các chi tiết của quỹ đầu tư tại các cuộc đàm phán cấp kỹ thuật sắp tới.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick đảm bảo rằng "90% lợi nhuận sẽ thuộc về người dân Mỹ". Còn người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết một phần sẽ được chuyển cho chính phủ Mỹ để giúp trả nợ.

Tuy nhiên, cố vấn Tổng thống Hàn Quốc Kim Yong-beom cho biết hai bên đã không thảo luận về việc chia lợi nhuận trong các cuộc đàm phán, và Hàn Quốc dự kiến lợi nhuận sẽ được "tái đầu tư" vào Mỹ.

Ý tưởng về việc Mỹ có khả năng giành phần lớn lợi nhuận là "khó hiểu ở một quốc gia văn minh", ông Kim nói. Vị này cũng bác bỏ tuyên bố của Washington rằng Mỹ sẽ quyết định mọi vấn đề liên quan đến quỹ này là "tuyên bố chính trị".

Ông Kim cho biết Hàn Quốc đã bổ sung một cơ chế an toàn để giảm thiểu rủi ro tài chính, bao gồm cam kết của Mỹ về mua sản phẩm từ các dự án, theo điều khoản "bao tiêu", và đầu tư vào các dự án khả thi về mặt thương mại.

Các quan chức chính phủ Hàn Quốc cho biết 150 tỷ USD sẽ được phân bổ cho ngành đóng tàu. Phần còn lại được dành cho các lĩnh vực như chip bán dẫn, pin, khoáng sản quan trọng, công nghệ sinh học, điện hạt nhân và các ngành công nghiệp chiến lược khác.

Cố vấn Kim cho biết, các chi tiết cụ thể về cơ cấu của quỹ này vẫn chưa được xác định. Phần lớn quỹ sẽ được hình thành từ các khoản vay và bảo lãnh, còn đầu tư cổ phần chiếm một phần nhỏ.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết Hàn Quốc sẽ cung cấp "quyền tiếp cận thị trường mang tính lịch sử đối với các mặt hàng của Mỹ như ô tô và gạo", lặp lại những phát biểu trước đó của ông Trump.

Tuy nhiên, Hàn Quốc liên tục khẳng định chưa có đồng thuận nào về thị trường nông sản, bao gồm thịt bò và gạo, dù Washington gây áp lực mạnh.

Seoul cho biết, ông Trump quan tâm nhiều đến quy trình kiểm dịch trái cây và rau quả của Hàn Quốc, và những cải tiến trong quy trình này sẽ được đưa vào các cuộc đàm phán kỹ thuật về rào cản phi thuế quan, liên quan đến các quy định về an toàn phương tiện.

Một số rào cản phi thuế quan khác có thể bao gồm quy định đối với các công ty công nghệ lớn (Big Tech).

Phát biểu tuần trước khi trở về từ Washington, Bộ trưởng Thương mại Yeo Han-koo cho biết Seoul "không thể yên tâm vì không biết khi nào chúng tôi sẽ lại phải đối mặt với áp lực từ thuế quan hoặc các biện pháp phi thuế quan".

Một vấn đề then chốt trong hội nghị thượng đỉnh sắp tới có thể là chi phí quốc phòng. Ông Trump từ lâu đã nói rằng Hàn Quốc cần phải chi trả nhiều hơn cho sự đồn trú của quân đội Mỹ tại nước này.

Ngoài quỹ 350 tỷ USD, ông Trump cho biết Hàn Quốc đã đồng ý đầu tư một khoản tiền lớn, dự kiến được công bố tại hội nghị thượng đỉnh sắp tới.

Các bên cũng đàm phán cấp kỹ thuật về chính sách tiền tệ, vốn đã được đưa vào chương trình nghị sự khi hai nước khởi động đàm phán thương mại vào tháng 4.