Ngành xe tải điện Trung Quốc tăng trưởng đột phá nhờ chính sách và hạ tầng sạc siêu nhanh

Năm 2024, doanh số xe tải điện toàn cầu đã vượtmốc 90.000 chiếc, đánh dấu năm tăng trưởng thứ ba liên tiếp. Trong đó, Trung Quốc là thịtrường đóng góp lớn nhất khi doanh số tăng hơn gấp đôi so với năm 2023 và chiếmhơn 80% tổng lượng xe tải điện bán ra trên thế giới.

Trong 10 tháng đầu năm2025, Trung Quốc tiếp tục duy trì đà tăng mạnh, với 157.000 xe tải nặng nănglượng mới được bán ra (tăng 178,3% so với cùng kỳ) và 217.000 xe tải nhẹ nănglượng mới (tăng 60,3%).

Dù chỉ chiếm 3-4% tổng số phương tiện chạy nhiên liệuhóa thạch, nhóm xe tải nặng truyền thống lại tạo ra gần 50% lượng phát thảicarbon, cho thấy việc chuyển đổi sang xe điện mang ý nghĩa chiến lược trong mụctiêu đạt đỉnh carbon trước 2030 của Trung Quốc.

HÀNH LANG “SIÊU SẠC” XANH THÚC ĐẨY CHUYỂN ĐỔI GIAO THÔNG VẬNTẢI

Một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự bùng nổ xetải điện tại Trung Quốc là việc đưa vào vận hành hành lang sạc siêu nhanh dànhcho xe tải nặng trên các tuyến cao tốc tại tỉnh Vân Nam.

Hành lang gồm bốntuyến chính với tổng chiều dài 3.350 km, bố trí 113 trạm siêu sạc, trung bình50 km có một trạm. Mạng lưới này có khả năng cung cấp hơn 400.000 kWh mỗi ngàycho xe tải nặng, tạo nền tảng cho hoạt động logistics xanh trên quy mô lớn.

Các tuyến trong hành lang đều kết nối trực tiếp Vân Nam vớicác địa phương trọng điểm như Trùng Khánh, Tứ Xuyên, Quảng Đông và Quảng Tây,đồng thời đóng vai trò “cửa ngõ trên bộ” của Trung Quốc hướng tới Nam Á và ĐôngNam Á.

Theo các tính toán kỹ thuật, nếu toàn bộ xe tải nặng dọc tuyến sử dụngnguồn điện xanh, lượng khí CO₂ có thể giảm gần 94.000 tấn mỗi năm.

Điểm đáng chú ý là các trạm sạc 6 MW sử dụng công nghệ làmmát bằng chất lỏng, giúp xe tải nặng nạp đủ cho quãng đường 200 km chỉ trong 15phút - nhanh gấp 4 lần so với các hình thức sạc thông thường. Điều này khôngchỉ rút ngắn thời gian chờ đợi mà còn cải thiện hiệu suất vận hành của đội xe,giảm chi phí và tăng tính linh hoạt cho doanh nghiệp logistics.

Song song với hạ tầng sạc, tỉnh Vân Nam còn đẩy mạnh pháttriển hệ thống điện mặt trời phân tán dọc các tuyến đường, ưu tiên phục vụ sạcxe điện. Hiện công suất lắp đặt đã đạt 26 MW, tạo ra hơn 33,8 triệu kWh mỗinăm. Mục tiêu đến năm 2027, quy mô dự kiến tăng lên 300 MW, đủ đảm bảo gần 100% nhu cầuđiện sạc đến từ nguồn năng lượng tái tạo.

ỨNG DỤNG MỞ RỘNG TRONG LĨNH VỰC MỎ VÀ CẢNG BIỂN

Ngoài logistics đường dài, xe tải điện còn được triển khaimạnh mẽ tại các mỏ khai thác và hệ thống cảng biển - những lĩnh vực vốn tiêuthụ lượng lớn nhiên liệu hóa thạch.

Tại Nội Mông, một đội xe gồm 100 xe tải mỏ điện tự hành đãđi vào vận hành từ tháng 5, trở thành mô hình ứng dụng xe tải điện tự hành lớnnhất thế giới. Việc chuyển đổi này được dự báo giúp giảm khoảng 15.000 tấn dầudiesel và 48.000 tấn CO2 mỗi năm, qua đó tiết kiệm chi phí và giảm mạnh phátthải trong hoạt động khai khoáng.

Tại Cảng Đường Sơn (tỉnh Hà Bắc), gần 55% lượng xe hoạt độngtrong khu vực cảng - chủ yếu là xe tải - đã chuyển sang sử dụng năng lượng mới.Cảng này được trang bị 236 trụ sạc dành riêng cho xe tải điện nặng, đồng thời lắpđặt hệ thống điện mặt trời trên mái và bãi chứa, tạo ra khoảng 8,5 triệu kWhmỗi năm để hỗ trợ sạc xe.

Có thể thấy, với sự kết hợp tổng hòa giữa nhiều yếu tố, bao gồm chính sách ưu đãi, chi phí pin giảm, siết chặt tiêu chuẩn khí thải, áp lực giảm phát thải từ các doanh nghiệp công nghiệp, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của hạ tầng sạc siêu nhanh, đang đưa Trung Quốc thành thị trường xe tải điện phát triển nhanh nhất thế giới.

Giới quan sát cho rằng thị trường này sẽ tiếp tục tăngtrưởng mạnh trong vài năm tới khi nhiều địa phương mở rộng các tuyến hành langsạc megawatt, các doanh nghiệp logistics tối ưu hóa chi phí vận hành và chuỗicung ứng xanh ngày càng trở thành tiêu chuẩn trong hoạt động thương mại quốctế.

Trong bối cảnh nhiều quốc gia đang tăng tốc chuyển đổi sang phương tiệnkhông phát thải, những bước đi mạnh mẽ của Trung Quốc trong lĩnh vực xe tảiđiện đang tạo ra sức ép cạnh tranh mới và đặt nền tảng cho một chuỗi cung ứnglogistics xanh quy mô lớn.

Với đà tăng trưởng hiện tại, thị trường xe tải điệnđược dự báo sẽ tiếp tục mở rộng nhanh trong những năm tới, trở thành một trongnhững trụ cột quan trọng của quá trình giảm phát thải và tái cấu trúc ngành vậntải toàn cầu.