Nợ công của Mỹ 'sắp bùng nổ' dưới thời ông Trump

Các nhà phân tích tại Viện Tài chính Quốc tế (IIF) có trụ sở tại Washington cho biết kế hoạch cắt giảm thuế mà không cắt giảm chi tiêu tương đương của tổng thống sắp tới sẽ đẩy nợ quốc gia của Mỹ tăng từ khoảng 100% GDP hiện nay lên hơn 135% trong một thập kỷ tới.

Lạm phát cũng có khả năng tăng cao khi ông Trump tăng cường chi tiêu và khiến hàng nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn bằng cách áp thuế đối với hàng hóa sản xuất ở nước ngoài.

Nợ công của Mỹ hiện ở mức gần 36 nghìn tỷ USD và IIF cảnh báo các khoản nợ có thể lên tới hơn 150% GDP nếu việc cắt giảm thuế của ông Trump tốn kém hơn dự kiến ​​đối với kho bạc Mỹ.

Kế hoạch của ông Trump bao gồm kiếm thu nhập từ làm thêm giờ và tiền boa miễn thuế. IIF cho biết những chính sách như vậy sẽ kích thích chi tiêu nhưng cũng sẽ gây ra lạm phát.

Tổng thống đắc cử cho biết ông muốn tăng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu, mang lại thêm doanh thu cho kho bạc và hy vọng sẽ kích thích sản xuất địa phương. Tuy nhiên, điều này cũng sẽ gây ra lạm phát do làm cho hàng hóa sản xuất ở nước ngoài trở nên đắt hơn.

Áp lực giá như vậy có thể sẽ buộc Cục Dự trữ Liên bang từ bỏ kế hoạch cắt giảm lãi suất, IIF dự đoán, khiến chi phí vay cao hơn trong thời gian dài.

Các nhà phân tích cho biết: "Việc cắt giảm lãi suất gần đây là một phần trong chiến lược hỗ trợ tăng trưởng của Fed, tuy nhiên việc mở rộng tài chính dưới thời Trump có thể buộc Fed phải xem xét lại con đường này, đặc biệt nếu rủi ro lạm phát xuất hiện nhanh hơn dự đoán".

Chi phí vay dài hạn đã tăng mạnh trên thị trường tài chính do dự đoán các khoản nợ của Mỹ cao hơn và lãi suất dài hạn cao hơn. Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 30 năm, hay còn gọi là trái phiếu Mỹ, đã tăng từ mức thấp dưới 4% trong tháng 9 lên hơn 4,5% hiện nay.

IIF cho biết: "Đặc biệt, sự tăng vọt gần đây của lãi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 30 năm báo hiệu mối lo ngại của nhà đầu tư về tính bền vững của gánh nặng nợ ngày càng tăng và khả năng lạm phát khi áp lực tài chính gia tăng".

Ông Trump đã bổ nhiệm Elon Musk, ông chủ tỷ phú của Tesla và SpaceX, lãnh đạo một bộ phận mới về hiệu quả của chính phủ, nhằm mục đích bù đắp tác động của việc cắt giảm thuế bằng cách cắt giảm chi tiêu liên bang. Tuy nhiên, cả hai người vẫn chưa vạch ra kế hoạch chi tiết về cách cắt giảm chi tiêu.

Ông Musk trước đây từng nói rằng ông có thể tiết kiệm cho chính phủ 2 nghìn tỷ USD. Các nhà kinh tế đã bày tỏ nghi ngờ về mức độ khả thi của điều này.

Paul Mortimer-Lee, một nhà kinh tế độc lập và nhà nghiên cứu tại Niesr, đã chỉ ra rằng việc cắt giảm trên quy mô như vậy sẽ xóa sạch khoản ngân sách tương đương cho giao thông, giáo dục, nhà ở, dịch vụ xã hội, khoa học và môi trường, cũng như sự suy giảm những phúc lợi khác như Medicare.

Nợ công của chính phủ Mỹ theo truyền thống được coi là nơi trú ẩn an toàn cho các nhà đầu tư toàn cầu, những người thường chuyển tiền vào trái phiếu vào thời điểm khủng hoảng toàn cầu.

Điều này, cùng với vị thế của đồng đô la là đồng tiền dự trữ của thế giới, mang lại cho chính phủ Mỹ nhiều khả năng vay nợ nhiều hơn các quốc gia khác.

Tuy nhiên, IIF cho rằng kế hoạch của ông Trump có thể kéo dài khả năng vay vốn bất thường này.

Ông nói: "Lợi suất cao hơn cho thấy rằng mặc dù các nhà đầu tư nhìn thấy tiềm năng tăng trưởng ngay lập tức nhưng họ ngày càng cảnh giác với áp lực lạm phát và các vấn đề bền vững tài chính có thể xuất hiện dưới một chính sách tài khóa mạnh mẽ như vậy".

"Sự kết hợp giữa kích thích tài chính, thuế quan tăng cao và chính sách nhập cư chặt chẽ hơn dự kiến ​​sẽ gây áp lực lạm phát, điều này có thể hạn chế khả năng duy trì lập trường thích ứng của Fed", Mortimer-Lee nói.

IIF chỉ ra rằng các trang trại, công trình xây dựng và chăm sóc sức khỏe ở Mỹ "phụ thuộc nhiều vào lao động nhập cư" và việc trấn áp nhóm này dưới thời ông Trump có thể "gây thêm áp lực tăng giá".

Chi phí đi vay ở Anh và phần lớn phần còn lại của thế giới thường theo sau chi phí ở Mỹ, có nghĩa là sự gia tăng chi phí vay ở Mỹ có nguy cơ đẩy lãi suất ở các quốc gia khác cũng tăng theo.