Sếp BIS: Kinh tế thế giới đang đứng trước 'thời điểm then chốt'

Ông Agustín Carstens, người sắp rời khỏi vị trí Tổng giám đốc BIS (thường được gọi là "Ngân hàng của các Ngân hàng Trung ương"), cho biết cuộc chiến thương mại do Mỹ dẫn đầu và các thay đổi chính sách khác đang làm suy yếu trật tự kinh tế lâu đời.

Ông cho biết nền kinh tế toàn cầu đang ở "thời điểm then chốt", bước vào "kỷ nguyên mới của sự không chắc chắn và khó lường cao độ", điều này đang thử thách niềm tin của công chúng vào các cơ quan, bao gồm cả các Ngân hàng Trung ương.

Báo cáo của ngân hàng được công bố chỉ hơn một tuần trước hạn chót áp thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump (ngày 9/7) và diễn ra sau sáu tháng biến động địa chính trị gay gắt.

Khi được hỏi về những chỉ trích của ông Trump đối với Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell, bao gồm việc ông Trump gọi ông Powell là "ngu ngốc", ông Carstens không quá gay gắt.

"Vào một số thời điểm nhất định, sự căng thẳng là điều có thể dự đoán được", cựu Thống đốc Ngân hàng Trung ương Mexico Carstens cho biết với các phóng viên, đề cập đến mối quan hệ giữa chính phủ và các ngân hàng trung ương.

"Điều đó gần như là thiết kế sẵn", ông nói thêm.

Báo cáo hàng năm của BIS, được công bố vào Chủ nhật, được xem là thước đo quan trọng về suy nghĩ của các nhà hoạch định chính sách tiền tệ, do diễn đàn có trụ sở tại Thụy Sĩ này thường xuyên tổ chức các cuộc họp của các nhà hoạch định chính sách hàng đầu.

Sự gia tăng chủ nghĩa bảo hộ và phân mảnh thương mại là "điều đặc biệt đáng lo ngại" vì chúng đang làm trầm trọng thêm sự suy giảm kéo dài hàng thập kỷ về tăng trưởng kinh tế và năng suất, ông Carstens cho biết.

Cũng có bằng chứng cho thấy nền kinh tế thế giới đang trở nên kém linh hoạt hơn trước các cú sốc, với các yếu tố như già hóa dân số, biến đổi khí hậu, địa chính trị và các vấn đề chuỗi cung ứng, tất cả góp phần tạo ra một môi trường biến động hơn.

Sự gia tăng đột biến của lạm phát sau đại dịch COVID-19 dường như đã có tác động lâu dài đến nhận thức của công chúng về biến động giá cả, theo một nghiên cứu trong báo cáo.

Mức nợ công cao và đang gia tăng đang làm tăng tính dễ bị tổn thương của hệ thống tài chính trước biến động lãi suất và làm giảm khả năng của các chính phủ trong việc chi tiêu để thoát khỏi khủng hoảng.

"Xu hướng này không thể tiếp tục", ông Carstens nói, đề cập đến mức nợ công đang gia tăng, và ông cho biết chi tiêu quân sự cao hơn có thể đẩy nợ công lên cao hơn nữa.

Hyun Song Shin, cố vấn kinh tế chính của BIS, cũng cảnh báo về sự sụt giảm mạnh của đồng USD.

Đồng USD đã giảm giá trị 10% kể từ đầu năm và đang trên đà ghi nhận mức giảm lớn nhất trong nửa đầu năm kể từ khi chế độ tỷ giá hối đoái thả nổi bắt đầu vào đầu những năm 1970.

Ông cho biết không có bằng chứng cho thấy đây là khởi đầu của một "cuộc chuyển dịch lớn" khỏi các tài sản của Mỹ như một số nhà kinh tế đã đề xuất, nhưng thừa nhận rằng vẫn còn quá sớm để kết luận do các quỹ chủ quyền và Ngân hàng Trung ương thường khá chậm chạp đưa ra các quyết định của mình.

Phân tích ngắn hạn cho thấy việc "bảo hiểm rủi ro" của các nhà đầu tư không phải là người Mỹ nắm giữ trái phiếu kho bạc và các tài sản Mỹ khác dường như đã đóng góp "quan trọng" vào sự sụt giảm của đồng USD trong vài tháng qua.

"Chúng tôi chưa thấy điều gì (cho đến nay) khiến chúng tôi phải lo lắng", ông Shin nói.

BIS đã công bố một phần báo cáo của mình vào tuần trước, trong đó đưa ra cảnh báo nghiêm trọng về sự gia tăng nhanh chóng của các loại tiền điện tử ổn định (stablecoins).

Về tài chính của chính BIS, tổ chức này cho biết đã đạt lợi nhuận ròng 843,7 triệu SDR (đơn vị tiền tệ qui ước của một số nước thành viên của Quỹ Tiền tệ Quốc tế, tương đương 1,2 tỷ USD), trong khi thu nhập toàn diện tổng cộng đạt mức kỷ lục 3,4 tỷ SDR (5,3 tỷ USD) và số tiền gửi ngoại tệ tại ngân hàng cũng đạt mức cao mới.

"Điều quan trọng là BIS phải có độ tin cậy tín dụng cao nhất trên thị trường", ông Carstens cho biết.