Thị trường ô tô điện Trung Quốc rơi vào tình trạng cung vượt quá cầu

Mới đây việc tập đoàn xe điện BYD của Trung Quốc công bố một loạt các đợt giảm giá lên đến 30%, thậm chí có những dòng xe như Seagull giảm xuống còn 7.750 USD đã khiến toàn thị trường náo loạn.

Hệ quả là cung vượt quá xa cầu trong khi miếng bánh thị phần có hạn khiến các hãng xe điện bắt đầu khủng hoảng, phải dìm giá nhau đến chết để tồn tại, tạo nên những quả "bom nợ" chẳng khác gì Evergrande.

Mô hình thất bại

Theo CNBC, sau động thái của BYD, các hãng xe Trung Quốc khác cũng nhanh chóng giảm giá theo, tạo nên áp lực lớn lên những nhà sản xuất nhỏ hơn và làm dấy lên lo ngại về khả năng cạnh tranh của họ.

"Hành động lần này của BYD đã khiến ngành công nghiệp này trở nên rủi ro và có khả năng bị sốc tương đối lớn", chuyên gia phân tích Zhong Shi của Hiệp hội đại lý ô tô Trung Quốc (CADA) cho biết.

Ngành công nghiệp này là điểm sáng hiếm hoi trong một nền kinh tế đang chứng kiến sự tăng trưởng chậm lại và nhu cầu tiêu dùng ảm đạm.

Chính quyền Bắc Kinh đã nỗ lực nhằm thúc đẩy tiêu dùng bao gồm trợ cấp cho các loại xe năng lượng mới, nhưng cung vượt quá xa cầu khiến mô hình phát triển của ngành không bền vững.

"Cuộc cạnh tranh giá xe mới nhất nhấn mạnh sự mất cân bằng cung-cầu tiếp tục thúc đẩy đà suy giảm. Có nhiều lời lẽ hoa mỹ về nhu cầu tái cân bằng để tiêu thụ nhiều xe điện hơn, nhưng những diễn biến gần đây cho thấy mô hình thúc đẩy bởi nguồn cung không còn bền vững. Do đó, tương lai bùng nổ lợi nhuận của ngành xe điện khá ảm đạm", chuyên gia kinh tế trưởng Robin Xing của Morgan Stanley tại Trung Quốc nói.

Tồi tệ hơn, thay vì thúc đẩy một cuộc cách mạng toàn ngành, mở rộng số người đi ô tô thì xe điện chỉ đơn giản là "ăn" vào thị phần xe xăng, khiến các tập đoàn chỉ còn biết dìm giá nhau để cạnh tranh miếng bánh thị phần có hạn.

Hãng tin CNBC cho biết nếu trước đây Tesla là bên khởi đầu cuộc chiến dìm giá thì lần này, tất cả các hãng xe Trung Quốc đều đang cảm thấy sức nóng đáng kể vì tỷ trọng NEV (xe điện thuần và hybrid) đã chiếm khoảng 50% tổng lượng xe du lịch bán ra ở Trung Quốc.

Nói ngắn gọn hơn, miếng bánh đang nhỏ dần và khi xe điện "ăn" dần hết thị phần xe xăng thì cuộc chiến dìm giá sẽ càng khốc liệt.

Tuần trước, Chủ tịch Great Wall Motors Wei Jianjun đã cảnh báo về một "quả bom nợ" tương tự Evergrande trong ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc, do các startup và hãng non trẻ vay vốn mạnh để mở rộng, nhưng chỉ một số ít tồn tại được.

Trước đây khi Trung Quốc còn hỗ trợ ngành xe điện, Bộ tài chính nước này cho biết họ đã phát hiện ra ít nhất năm công ty đã lừa đảo chính phủ hơn 1 tỷ nhân dân tệ (140 triệu USD). Chính sách hỗ trợ này đã khuyến khích một làn sóng khởi nghiệp ngành xe điện nhưng chỉ có một số ít tồn tại được đến hiện nay.

Xin được nhắc rằng gã khổng lồ bất động sản của Trung Quốc Evergrande vỡ nợ vào cuối năm 2021 khi thị trường bất động sản sụt giảm sau khi Bắc Kinh siết chặt thị trường tín dụng. Nhu cầu về nhà ở cũng giảm sau các quy định chặt chẽ hơn của chính phủ, khiến nhà phát triển phải vật lộn để tài trợ cho việc xây dựng các đơn vị đã bán trước còn lại.