CỔNG THÔNG TIN VÀ ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
Bộ Khoa học và Công nghệ đang dự thảo nghị định về phát triển khoa học, công nghệ, nghiên cứu, ứng dụng, nhận chuyển giao công nghệ đối với dự án đường sắt.
Bộ cho biết dự thảo nghị định bám sát tinh thần của Trung ương và Bộ Chính trị, bao gồm Kết luận 49-KL/TW có yêu cầu " hợp tác quốc tế chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực giao thông vận tải đường sắt, đặc biệt là công nghệ đường sắt đô thị và đường sắt tốc độ cao "; hay Nghị quyết 57-NQ/TW có yêu cầu "có cơ chế thí điểm để doanh nghiệp thử nghiệm công nghệ mới có sự giám sát của Nhà nước ; có chính sách miễn trừ trách nhiệm đối với doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong trường hợp thử nghiệm công nghệ mới".
Dự thảo cũng có cơ sở pháp lý là các văn bản chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ. Ví dụ, Quyết định số 1769/QĐ-TTg năm 2021 của Thủ tướng có yêu cầu "Phát triển công nghiệp đường sắt gắn với nghiên cứu, chuyển giao công nghệ tiên tiến, đặc biệt là đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị".
Bộ khẳng định với mục tiêu khởi công Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc-Nam trong tháng 12/2026, chuyển giao công nghệ là cấu thành quan trọng cần được thể chế hoá.
Về rủi ro trong dự án đường sắt, Điều 10 của dự thảo quy định "Tổ chức, cá nhân chủ trì nhiệm vụ khoa học, công nghệ phục vụ dự án đường sắt được miễn trừ trách nhiệm theo quy định của pháp luật về chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ ".
Điều 10 cũng quy định "Tổ chức, cá nhân thực hiện nghiên cứu khoa học, công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước phục vụ dự án đường sắt không phải hoàn trả kinh phí đã sử dụng theo quy định của pháp luật về chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ".
Về ưu đãi cho doanh nghiệp thực hiện nhiệm vụ khoa học-công nghệ, Điều 8 của dự thảo quy định doanh nghiệp được hưởng ưu đãi như doanh nghiệp công nghệ cao theo quy định của pháp luật về công nghệ cao.
Chính sách ưu đãi gồm miễn thuế thu nhập doanh nghiệp ; miễn thuế nhập khẩu nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được trong thời hạn 5 năm; miễn tiền thuê đất khi thực hiện dự án khoa học và công nghệ đầu tư trong Khu công nghệ cao.
Về tiêu chí lựa chọn tổ chức-doanh nghiệp thực hiện, Điều 12 của dự thảo có các yêu cầu, bao gồm " quy mô về nhà xưởng, cơ sở vật chất đủ để tiếp nhận, lắp đặt máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ"; " nguồn lực tài chính hoặc khả năng huy động nguồn tài chính đủ đểthanh, quyết toán chi phí nhận chuyển giao công nghệ"; " kinh nghiệm hợp tác quốc tế về chuyển giao công nghệ"; " cam kết bảo đảm hoàn thành việc tiếp nhận, làm chủ, vận hành công nghệ nhận chuyển giao".
Thời gian qua, Tập đoàn Trường Hải (THACO) và Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed – doanh nghiệp trong hệ sinh thái Vingroup đã gửi đề xuất tham gia đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.
Tại Thành phố HCM, Tập đoàn Vingroup đã có đề xuất đầu tư tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao dài 48,5 km kết nối trung tâm TP.HCM với Cần Giờ.
Liên danh Tập đoàn Đại Dũng, Tổng công ty Xây dựng số 1 (CC1) và Tập đoàn Hòa Phát vừa có văn bản gửi UBND TP.HCM đề xuất được tham gia với vai trò là tổng thầu EPC (thiết kế, thi công xây lắp, cung cấp thiết bị) cho các dự án đường sắt đô thị trên địa bàn Thành phố.
Liên danh bày tỏ mong muốn được nghiên cứu và triển khai đầu tư ba tuyến đường sắt trọng điểm gồm: tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương), tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành và tuyến TP. mới Bình Dương - Suối Tiên.
Mới nhất, Tập đoàn Gamuda và hay công ty của bà Nguyễn Thị Phương Thảo Vietjet cũng bày tỏ sự quan tâm, đăng ký làm các tuyến metro như từ trung tâm đi sân bay hay tuyến metro số 2.
