Toàn cảnh vụ án Tập đoàn Phúc Sơn - Hậu

Hôm nay, 24-6, TAND TP Hà Nội xét xử 41 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn và nhiều địa phương liên quan. Phiên tòa do thẩm phán Trần Nam Hà làm chủ tọa, dự kiến kéo dài trong 10 ngày.

Trong vụ án đặc biệt nghiêm trọng này, bị cáo Nguyễn Văn Hậu (tức Hậu "pháo"), Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Phúc Sơn (gọi tắt là Tập đoàn Phúc Sơn), bị truy tố về 3 tội: "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng", "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và "Đưa hối lộ".

9 cựu lãnh đạo, quan chức các tỉnh bị truy tố về tội "Nhận hối lộ", gồm: Hoàng Thị Thúy Lan, cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc; Lê Duy Thành, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc; Phạm Hoàng Anh, cựu Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Vĩnh Phúc; Nguyễn Văn Khước, cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc; Hoàng Văn Nhiệm, cựu Phó Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Vĩnh Phúc; Chu Quốc Hải, cựu Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) tỉnh Vĩnh Phúc; Cao Khoa, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi; Lê Viết Chữ, cựu Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi và Đặng Văn Minh, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi.

Bà Hoàng Thị Thúy Lan, cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc và ông Lê Duy Thành, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc, cùng bị truy tố về tội "Nhận hối lộ". Ảnh: Bộ Công an

8 bị cáo bị đưa ra xét xử cùng về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ", gồm: Phạm Văn Vọng, cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc; Phùng Quang Hùng, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc; Hà Hòa Bình, cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc; Ngô Đức Vượng, cựu Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ; Nguyễn Doãn Khánh - cựu Chủ tịch UBND tỉnh, cựu Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ; Đinh Thị Thu Hương, cựu Trưởng Phòng Giá đất bồi thường tái định cư Chi cục Quản lý đất đai - Sở TN-MT tỉnh Vĩnh Phúc; Cao Đại Nghĩa, Phó Trưởng Phòng Giá đất Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất - Bộ TN-MT; Nguyễn Ngọc Huy Giám đốc Công ty CP Tư vấn TN-MT Nam Hà.

Cơ quan tố tụng cũng truy tố 17 người về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng"; 5 người về tội "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng".

Ngoài ra, bị cáo Đặng Trung Hoành - cựu Chánh Văn phòng Huyện ủy Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long - bị cáo buộc phạm tội "Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi".

Bị cáo Đặng Trung Hoành, cựu chánh Văn phòng Huyện ủy Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long, bị truy tố vì nhận tiền từ Hậu "pháo". Ảnh: Bộ Công an

Theo cáo trạng, trong quá trình thực hiện các dự án, gói thầu tại các tỉnh Vĩnh Phúc, Quảng Ngãi và Phú Thọ, Nguyễn Văn Hậu đã trực tiếp thực hiện, chỉ đạo cấp dưới hoặc cấu kết với các đơn vị khác để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật về kế toán, đấu thầu.

Hành vi sai phạm của bị cáo Hậu và các đồng phạm gây hậu quả thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho nhà nước - với tổng số tiền 1.168 tỉ đồng. Trong đó, thiệt hại từ hành vi vi phạm quy định về kế toán là hơn 504 tỉ đồng, hành vi xác định lại giá đất là hơn 204 tỉ đồng và hành vi vi phạm quy định về đấu thầu là hơn 459 tỉ đồng.

Nguyễn Văn Hậu (Hậu "pháo), Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Phúc Sơn, tại cơ quan điều tra. Ảnh: Bộ Công an

Ngoài ra, Nguyễn Văn Hậu còn lợi dụng mối quan hệ, dùng tiền, lợi ích vật chất để móc nối, cấu kết với các cá nhân có chức vụ, quyền hạn trong các cơ quan quản lý nhà nước tại các địa phương hoặc thuộc các đơn vị tư vấn, để những cá nhân này thực hiện hành vi trái pháp luật theo yêu cầu, đề nghị của Hậu. Qua đó, tạo điều kiện cho các công ty thuộc hệ sinh thái Tập đoàn Phúc Sơn trúng thầu, thực hiện các dự án, gói thầu, hưởng lợi bất hợp pháp.

Tổng cộng, Hậu "pháo" đã đưa hối lộ hơn 132 tỉ đồng. Cụ thể, đưa hối lộ cho bị cáo Hoàng Thị Thúy Lan 25 tỉ đồng và 1 triệu USD (tương đương hơn 47,9 tỉ đồng); hối lộ bị cáo Lê Duy Thành 20 tỉ đồng và 1,3 triệu USD; hối lộ bị cáo Nguyễn Văn Khước 20.000 USD và bán cho bị cáo này 1 ô đất để hưởng chênh lệch 3 tỉ đồng.

Hậu "pháo" cũng đưa cho Đặng Văn Minh - cựu Giám đốc Sở Giao thông Vận tải (GTVT), cựu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi - số tiền 22,6 tỉ đồng cùng 240.000 USD. Trong đó, cá nhân Minh hưởng 10,6 tỉ đồng và 40.000 USD; bị cáo Cao Khoa hưởng 6 tỉ đồng cùng 20.000 USD và bị cáo Lê Viết Chữ nhận 6 tỉ đồng thông qua Minh.

Những người khác được cho là "chiếc ô" của Hậu "pháo" còn phải kể đến bị cáo Phạm Văn Vọng được "cảm ơn" 2 tỉ đồng, Phùng Quang Hùng nhận 30.000 USD, Hà Hòa Bình hưởng lợi 300 triệu đồng.

Một số bị cáo khác được Hậu "pháo" chi tiền, hưởng lợi cá nhân là: Đinh Thị Thu Hương (1 tỉ đồng), Cao Đại Nghĩa (200 triệu đồng), Nguyễn Ngọc Huy (75 triệu đồng), Ngô Đức Vượng (500 triệu đồng), Nguyễn Doãn Khánh (1,5 tỉ đồng).

Trong khi đó, bị cáo Đặng Trung Hoành đã lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi 810 triệu đồng.

Các bị cáo bị khởi tố và đưa ra xét xử hôm nay, 24-6: Nguyễn Văn Khước, Chu Quốc Hải, Hoàng Văn Nhiệm, Cao Đại Nghĩa, Đinh Thị Thu Hương, Nguyễn Ngọc Huy (theo thứ tự từ trái sang phải, từ trên xuống dưới). Ảnh: Bộ Công an

Theo kết luận điều tra ban đầu, cuối năm 2016, Dự án Chợ đầu mối nông sản thực phẩm Vĩnh Tường - do Công ty Sông Hồng Thăng Long làm chủ đầu tư - bị đưa vào danh mục thu hồi. Bị cáo Nguyễn Văn Hậu đã gặp bị cáo Hoàng Thị Thúy Lan đặt vấn đề được thực hiện dự án, thông qua việc Hậu mua lại Công ty Sông Hồng Thăng Long và thành lập pháp nhân mới là Công ty Thăng Long. Bà Lan đồng ý và chỉ đạo cấp dưới hỗ trợ Hậu thực hiện dự án.

Cụ thể, bị cáo Phạm Hoàng Anh, khi đó là Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Vĩnh Phúc, chủ trì các cuộc họp với sở, ngành, thống nhất thúc đẩy việc chia tách doanh nghiệp để thay đổi chủ đầu tư dự án.

Bị cáo Hoàng Anh cũng là người ký văn bản đề nghị UBND tỉnh phê duyệt việc tách doanh nghiệp, nhằm giúp Công ty Thăng Long của Hậu "pháo" được làm chủ đầu tư mà không phải đấu giá quyền sử dụng đất, được điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án.

Bị cáo Lê Duy Thành ký quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án theo hướng tăng mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đất, quy mô, diện tích đối với nhà ở xã hội thấp tầng và nhiều hạng mục khác.

Chưa hết, Hậu "pháo" còn tác động để hạ giá trị quyền sử dụng đất được UBND tỉnh giao, từ đó giúp Công ty Thăng Long giảm số tiền sử dụng đất phải nộp, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước hơn 200 tỉ đồng.

Ngoài ra, bị cáo Hoàng Thị Thúy Lan cùng các đồng phạm còn bị cáo buộc có hành vi vi phạm trong 3 dự án bất động sản khác tại tỉnh Vĩnh Phúc, gồm: Dự án Khu đô thị mới Tứ Trung, Dự án Khu Trung tâm thương mại và nhà ở Phúc Sơn giai đoạn 1 và 2.

Cuối năm 2011, trước khi UBND tỉnh Quảng Ngãi phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án Đường bờ Nam sông Trà Khúc, Hậu "pháo" thông qua các mối quan hệ đã gặp các bị cáo Cao Khoa, Lê Viết Chữ và Đặng Văn Minh. Trong quá trình gặp gỡ, Hậu đề nghị tạo điều kiện cho Tập đoàn Phúc Sơn tham gia thực hiện dự án Dự án Đường bờ Nam sông Trà Khúc.

Bị cáo Cao Khoa và Đặng Văn Minh (từ trái qua). Ảnh: Bộ Công an

Khoảng tháng 3-2012, Hậu đến phòng làm việc của bị cáo Cao Khoa, Lê Viết Chữ tại Trụ sở UBND tỉnh Quãng Ngãi và đề nghị ủng hộ khi dự án được trình ra Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

Tháng 11-2012, sau khi gói thầu số 12 được phê duyệt bản vẽ thi công, dự toán, kế hoạch đấu thầu và hồ sơ mời thầu, Hậu được Đặng Văn Minh thông báo "đã làm xong hồ sơ dự án" và chỉ đạo Hà Hoàng Việt Phương, Phó Giám đốc Sở GTVT tỉnh Quảng Ngãi, tiết lộ thông tin, dự toán gói thầu dưới dạng dữ liệu điện từ có tên "DT-Good-1" cho Phạm Ngọc Cương, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Phúc Sơn, tiếp nhận.

Sau đó, các bị cáo sử dụng các báo cáo tài chính "nâng khống doanh thu"; thông đồng, móc ngoặc, hợp thức hồ sơ dự thầu..., qua đó Tập đoàn Phúc Sơn trúng thầu với giá 619,516 tỉ đồng.

Trong quá trình tổ chức thi công, Sở GTVT tỉnh Quảng Ngãi không thực hiện nhiệm vụ quản lý, giám sát của chủ đầu tư, để Tập đoàn Phúc Sơn sử dụng Công ty Đồng Khánh thi công, yêu cầu cắt chuyển lại 19,966 tỉ đồng tiền % khối lượng hoàn thành. 

Ngoài ra, yêu cầu 27 đơn vị cung cấp vật tư, vật liệu, nhân công chuyển lại 73,802 tỉ đồng tiền chênh lệch vật tư, vật liệu, nhân công, giúp Hậu "pháo" và Tập đoàn Phúc Sơn hưởng lợi bất chính, gây thiệt hại hơn 93 tỉ đồng từ nguồn tiền của chủ đầu tư.

Theo kết luận điều tra, Nguyễn Văn Hậu và Đặng Văn Minh thỏa thuận mỗi khi Tập đoàn Phúc Sơn được Sở GTVT tỉnh Quảng Ngãi thanh toán tiền khối lượng thi công, Hậu sẽ trích khoảng 5% từ số tiền này đưa cho Minh, Minh chia lại cho Cao Khoa và Lê Viết Chữ.

Ngoài ra, Tập đoàn Phúc Sơn còn trúng thầu theo hình thức chỉ định thầu với gói thầu số 10 Dự án Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1 đoạn qua tỉnh Quảng Ngãi.

Cuối năm 2008 - đầu năm 2009, thông qua Nguyễn Tiến Khôi, Giám đốc Khu Di tích lịch sử Đền Hùng, Nguyễn Văn Hậu đã liên hệ với Ngô Đức Vượng và Nguyễn Doãn Khánh để đặt vấn đề tạo điều kiện được tham gia thi công các gói thầu của Dự án Khu di tích lịch sử Đền Hùng.

Kết luận điều tra xác định Nguyễn Tiến Khôi và Lưu Quang Huy, Trưởng Ban Quản lý Dự án Khu Di tích lịch sử Đền Hùng, đã thông đồng, gian lận, móc ngoặc với Hậu "pháo" để tiết lộ thông tin, dự toán gói thầu nhằm hợp thức hồ sơ dự thầu. Sau đó, Khu Di tích Đền Hùng đã ký các hợp đồng với Tập đoàn Phúc Sơn để thi công 3 gói thầu, tổng trị giá hơn 265 tỉ đồng.

Theo kết luận điều tra, quá trình tổ chức thi công, Khu di tích lịch sử Đền Hùng không thực hiện vai trò quản lý, giám sát của chủ đầu tư, để Tập đoàn Phúc Sơn đưa 4 công ty khác vào thi công và yêu cầu cắt lại hơn 17,4 tỉ đồng tiền % khối lượng hoàn thành. Đối với các hạng mục trực tiếp thi công, Hậu yêu cầu 35 đơn vị cung cấp vật tư, vật liệu cắt lại hơn 16 tỉ đồng tiền chênh lệch vật tư.

Qua đó, Tập đoàn Phúc Sơn và Nguyễn Văn Hậu hưởng lợi bất chính, gây thiệt hại cho nhà nước gần 33,5 tỉ đồng từ nguồn tiền của chủ đầu tư thanh toán.

Từ việc tạo điều kiện cho Tập đoàn Phúc Sơn được trúng thầu trái quy định, bị can Nguyễn Tiến Khôi hưởng lợi 300 triệu đồng và Lưu Quang Huy hưởng lợi 1,36 tỉ đồng.

Đến tháng 10-2010, khi ông Nguyễn Doãn Khánh được bổ nhiệm chức vụ Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ thay ông Ngô Đức Vượng nghỉ hưu, Hậu tiếp tục liên hệ đặt vấn đề và được đồng ý tạo điều kiện cho Tập đoàn Phúc Sơn tham gia gói thầu Hệ thống cấp nước các hồ cảnh quan và phòng chống cháy rừng, thuộc Dự án Phòng chống cháy rừng do Khu Di tích lịch sử Đền Hùng làm chủ đầu tư. Lần này, Lưu Quang Huy tiếp tục chỉ đạo cấp dưới tiết lộ thông tin, dự toán gói thầu cho Tập đoàn Phúc Sơn. Hai bên đã ký hợp đồng thi công gói thầu trị giá hơn 97,7 tỉ đồng.