Tỷ giá đang 'đè' doanh nghiệp xuất khẩu?

Trao đổi với VnBusiness, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, chính sách tỷ giá vô cùng quan trọng, quyết định lớn đến sự ổn định của giá trị đồng tiền khi so sánh với những đồng tiền khác trong rổ tiền tệ. “Tỷ giá có ổn định thì thị trường, doanh nghiệp (DN), người nắm giữ USD, DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI)... mới yên tâm và sinh ra kỳ vọng hưởng lợi khi tỷ giá thay đổi”, Phó Thống đốc cho hay.

Doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa đang bị đắt

Theo dõi các diễn biến tỷ giá thời gian qua có thể thấy, nếu so với cuối năm 2020, tỷ giá USD/VND giao ngay từ mức quanh 23.100 VND thì nay đã giảm mạnh về chỉ còn quanh 22.780 VND, điều này đồng nghĩa VND tăng giá, và thực tế, từ đầu năm 2021 đến nay, VND tăng giá khoảng 1,5% so với USD.

Nhờ vậy, VND là một trong những đồng tiền có diễn biến tốt nhất trong khu vực trong bối cảnh các đồng tiền trong khu vực chịu tác động mạnh bởi đà tăng giá của USD và lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ.

Tỷ giá USD/VND khiến các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa đang bị đắt, trong khi đó chi phí doanh nghiệp hiện đang rất lớn do phải trang trải phòng chống dịch Covid-19. (Ảnh: Int)

Nhận xét về tác động của tỷ giá giảm, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính – ngân hàng cho rằng, tin tốt khi tiền đồng lên giá so với USD là cơ quan quản lý mua ngoại tệ, tăng dự trữ ngoại hối với giá rẻ, các doanh nghiệp nhập khẩu hàng hoá được hưởng lợi. Ngược lại, tin không tốt là khả năng cạnh tranh của hàng xuất khẩu của Việt Nam bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, hiện nay tỷ giá USD/VND đang duy trì được xu hướng ổn định cộng với chính sách tiền tệ linh hoạt hỗ trợ cho nền kinh tế trong giai đoạn hứng chịu đại dịch Covid-19, là điểm sáng tích cực của NHNN.

Trao đổi với Vnbusiness, ông Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch Tổng công ty May Hưng Yên cho rằng, ổn định tỷ giá đang theo hướng "tụt xuống", đồng tiền Việt Nam đang quá cao, trong khi nền kinh tế đang xuất siêu. Hiện mỗi USD đang mất 600 đồng, chẳng hạn, doanh nghiệp ông xuất khẩu 1 triệu USD mỗi năm mất 600 triệu đồng. Điều này dẫn đến tình trạng tất cả các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa đang bị đắt, trong khi đó chi phí doanh nghiệp hiện đang rất lớn do phải trang trải phòng chống dịch Covid-19.

"Lẽ ra cơ quan quản lý nên giữ tỷ giá bằng mức độ bình quân năm 2020 là 23.100 đồng/USD, còn tiền đồng tăng giá như hiện nay đang làm khó các doanh nghiệp xuất khẩu". 

Hiện nay, May Hưng Yên mỗi năm gia công khoảng 200 triệu USD đã mất khoảng 13 tỷ, tương ứng lương 1 tháng cho công nhân. "Thực tế cơ quan quản lý bảo giữ ổn định tỷ giá nhưng không phải ổn định và không hỗ trợ được nhiều cho doanh nghiệp", ông Dương nhấn mạnh.

Cùng quan điểm, ông Thân Đức Việt, Tổng giám đốc Công ty May 10 nhận định, tỷ giá ổn định tạo ra sự ổn định kế hoạch tài chính và dòng tiền cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, thời gian qua tỷ giá ổn định trên đà đồng Việt Nam tăng giá thì đối với đơn vị xuất khẩu như May 10 lại là điều không tốt, ngược lại các đơn vị nhập khẩu đang được hưởng lợi.

Một lãnh đạo cao cấp BIDV phân tích, nguyên nhân tiền đồng tăng giá chủ yếu do NHNN điều chỉnh chính sách mua ngoại tệ với các ngân hàng thương mại theo hướng chuyển từ mua ngoại tệ kỳ hạn 6 tháng sang mua giao ngay tại mức tỷ giá 22.750 (giảm khoảng 100 điểm so với mức tỷ giá mua kỳ hạn 6 tháng quy đổi). Động thái này đã tác động mạnh đến tâm lý thị trường và khiến tỷ giá liên ngân hàng giảm sâu.

Cụ thể, từ tháng 6/2021, NHNN đã giảm giá mua vào USD tổng cộng 375 VND, xuống mốc 22.750 VND/USD. Nếu tính từ tháng 11/2019, tổng mức giảm là 450 VND/USD, với 6 lần điều chỉnh.

Nhiều yếu tố hỗ trợ

Về hướng đi của tỷ giá 3 tháng cuối năm, nhiều tổ chức cũng như các ngân hàng thương mại dự báo tiếp tục duy trì xu hướng ổn định. Đơn cử, 27 ngân hàng vừa thực hiện cuộc khảo sát của Hội Nghiên cứu thị trường liên ngân hàng Việt Nam (VIRA) về tỷ giá 3 tháng cuối năm đã dự báo tỷ giá USD/VND ổn định, bình quân vào khoảng là 22.778 VND/USD, so với 3 tháng liền trước là 22.879 VND/USD.

Riêng tháng 10, tỷ giá USD/VND giao ngay liên ngân hàng được dự báo sẽ dao động ở mức 22.700 – 22.820 VND. Bình quân, tỷ giá đạt khoảng 22.767 VND/USD, tương đối ổn định so với mức 22.770 VND/USD thực tế của tháng 9.

Báo cáo thị trường ngoại tệ và thị trường liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố cũng cho thấy, trong tuần đầu tháng 10 (từ ngày 04–08/10/2021), diễn biến thị trường ngoại tệ và tỷ giá USD/VND nhìn chung ổn định, thanh khoản thị trường thông suốt. 

Các chuyên gia đánh giá, các yếu tố hỗ trợ cho sự ổn định của tỷ giá vẫn đang diễn biến tích cực. Trong đó, yếu tố lạm phát duy trì ở mức tương đối ổn định, dự báo lạm phát trung bình vào khoảng 3% trong năm 2021, thấp hơn so với mục tiêu tối đa 4% đề ra.

Niềm tin vào sự ổn định của tỷ giá còn được gia tăng khi Chính phủ đang từng bước mở cửa lại nền kinh tế và tập trung khôi phục hoạt động sản xuất sẽ giúp cán cân thương mại sẽ được cải thiện vào giai đoạn cuối năm, đây cũng là thời điểm dòng kiều hối chảy mạnh về Việt Nam. Nguồn cung – cầu ngoại tệ trên thị trường sẽ tương đối cân bằng nhờ các thương vụ mua bán - sáp nhập (M&A) là điểm tựa cho cung - cầu ngoại tệ như FE Credit, DXG, MSN…, giúp tỷ giá USD/VND duy trì trạng thái ổn định.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú nói rằng, Việt Nam có độ mở kinh tế cao, quan hệ giao thương với nhiều quốc gia trên thế giới, cùng với đó, các DN hiện nay chủ yếu nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất hàng hoá. “Vừa rồi tăng trưởng GDP có thể thấp, nhưng ổn định tỷ giá là điều kiện vô cùng tuyệt vời cho DN, nhất là nhà DN FDI để yên tâm sản xuất kinh doanh tại Việt Nam”, ông Tú cho hay.

Kể cả trong bối cảnh Việt Nam giãn cách do dịch bệnh, kế hoạch sản xuất của các DN có thể bị đình trệ, nhưng đó là ảnh hưởng trong ngắn hạn, nhất thời. Ngược lại tỷ giá mà bấp bênh lên xuống thì các nhà đầu tư nước ngoài sẽ rất e ngại. Vì thế Chính phủ rất quan tâm và có quỹ dự trữ ngoại hối 100 tỷ USD để làm nền tảng tạo ra sự điều hành tỷ giá được ổn định.

Về chính sách điều hành tỷ giá của Việt Nam trong thời gian tới, ông Tú cho hay: “Ngay từ đầu quan điểm của NHNN tiếp tục điều hành ổn định tỷ giá chứ không cố định”.

Hiện nay, điều hành tỷ giá của NHNN xác định theo tỷ giá trung tâm cho phép NHNN chủ động trong việc xác định tỷ giá, nhưng cũng không “đi chệch” theo tín hiệu thị trường, đảm bảo trạng thái ngoại tệ của nền kinh tế. Các ngân hàng thương mại cũng đảm bảo cân đối lượng ngoại tệ vào – ra hài hoà, đồng thời vẫn tiếp tục tăng được quỹ dự trữ ngoại hối nhà nước và cũng không làm ảnh hưởng đến giá trị đồng tiền Việt Nam.

Huyền Anh