Vai trò và giải pháp của EVN trong triển khai Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị nhằm góp phần đạt mục tiêu giảm phát thải 15–35% đến năm 2030

Trong bối cảnh toàn cầu đang đẩy mạnh chuyển dịch năng lượng, ứng phó với biến đổi khí hậu và hướng tới phát triển bền vững, Việt Nam đã có những cam kết quốc tế mạnh mẽ. Tại Hội nghị COP26 năm 2021, Thủ tướng Chính phủ đã tuyên bố Việt Nam phấn đấu đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, thể hiện quyết tâm cao của Chính phủ trong ứng phó với biến đổi khí hậu và thực hiện chuyển dịch năng lượng công bằng.

Ngày 20/8/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 70-NQ/TW (Nghị quyết 70) về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết đề ra mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính 15–35% vào năm 2030 so với kịch bản thông thường, thông qua việc đẩy mạnh tiết kiệm năng lượng, phát triển mạnh các nguồn năng lượng sạch, tái tạo, giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch, phát triển hạ tầng truyền tải hiện đại, xây dựng thị trường năng lượng cạnh tranh minh bạch, hiệu quả.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là doanh nghiệp nhà nước chịu trách nhiệm chính trong việc đảm bảo cung ứng điện cho sự phát triển kinh tế xã hội, hoạt động trong các lĩnh vực chính là sản xuất, truyền tải, phân phối và kinh doanh điện,… Việc triển khai thực hiện Nghị quyết 70 không chỉ là yêu cầu nhiệm vụ chính trị mà còn là cơ hội để EVN nâng cao năng lực cạnh tranh, hội nhập sâu rộng và phát triển bền vững.

Ngay sau COP26, EVN đã chủ động phối hợp/hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước để nghiên cứu xây dựng chiến lược chuyển dịch năng lượng của EVN, theo đó tiếp tục triển khai xây dựng kế hoạch, lộ trình chuyển dịch năng lượng theo tỷ lệ hợp lý các loại hình nguồn điện, phù hợp với mục tiêu, định hướng chỉ đạo của Chính phủ trong Quy hoạch điện VIII và Quy hoạch điện VIII điều chỉnh đã được phê duyệt, thúc đẩy phát triển các loại hình năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, giảm phát thải nhằm hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 của Chính phủ.

Trong bối cảnh hiện nay, EVN đã xác định rõ các định hướng chiến lược trong giai đoạn tới nhằm góp phần thực hiện mục tiêu quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính trong hoạt động năng lượng từ 15–35% so với kịch bản phát triển thông thường đến năm 2030.

Đối với các nhà máy điện than đang vận hành, EVN đã và đang triển khai các giải pháp cải tạo, nâng cấp, ứng dụng công nghệ nâng cao hiệu suất, tích hợp hệ thống năng lượng tái tạo sử dụng trong nhà máy để giảm phát thải, đồng thời nghiên cứu các giải pháp/ phương án thực hiện và xây dựng lộ trình chuyển đổi nhiên liệu, kết hợp đốt trộn sinh khối, amoniac. Theo đó EVN đã báo cáo Bộ Công thương về kế hoạch chuyển đổi nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện than đã vận hành trên 20 năm và/hoặc các nhà máy đã vận hành trên 40 năm. EVN cũng đã làm việc với nhiều đối tác nước ngoài để trao đổi về công nghệ chuyển đổi nhiên liệu và nhà cung cấp nhiên liệu sạch trong nước. Đồng thời, EVN đã giao các Tổng công ty phối hợp với các đối tác nước ngoài để nghiên cứu phương án đốt trộn cho các nhà máy nhiệt điện than của EVN, tổ chức tiến hành khảo sát, trao đổi về việc triển khai dự án thí điểm đốt than trộn amoniac. Bên cạnh đó EVN đã chỉ đạo quyết liệt tất cả các đơn vị thành viên tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

EVN đã triển khai thực hiện công tác truyền thông đồng bộ với hoạt động sản xuất kinh doanh, đầu tư xây dựng của toàn Tập đoàn. Trong đó, các nội dung, hình thức tuyên truyền trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu, giảm phát thải đã luôn được quan tâm, chú trọng. Các nội dung tuyên truyền tập trung vào việc chuyển đổi năng lượng theo hướng xanh, sạch, giảm phát thải khí nhà kính trong các ngành, lĩnh vực, đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển tài nguyên số, các hoạt động, giải pháp hiệu quả về giảm phát thải khí nhà kính ứng phó với biến đổi khí hậu. EVN và các đơn vị thành viên luôn tích cực tổ chức, tham gia, tuyên truyền các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Chiến dịch Giờ Trái đất, các chương trình truyền thông như “Tiết kiệm điện học đường”, “Tiết kiệm điện công sở”… góp phần lan tỏa ý thức sử dụng năng lượng hiệu quả trong cộng đồng.

Để triển khai hiệu quả Nghị quyết 70 và đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải 15–35% đến năm 2030, EVN đang và sẽ tập trung triển khai các nhóm giải pháp trọng tâm sau:

EVN ưu tiên phát triển các nguồn điện sạch, ít phát thải nhằm giảm phụ thuộc vào than và đáp ứng mục tiêu tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo. Nghiên cứu áp dụng các giải pháp trong việc thay thế nguồn nhiên liệu hóa thạch bằng các loại nhiên liệu ít phát thải hơn như Hydrogen xanh, Ammonia xanh, Biomass,...; nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách phát triển và sử dụng các nguồn nhiên liệu này tại Việt Nam; đầu tư, nâng cấp để cải thiện hiệu suất hoạt động, nâng cao vận hành tin cậy, linh hoạt các nhà máy nhiệt điện than, cải tạo, các hệ thống xử lý nước - khí thải, giảm thiểu tác động môi trường.

Nghiên cứu giải pháp nâng cao năng lực truyền tải của lưới điện để tận dụng tối đa huy động các nguồn điện sạch cho hệ thống; xây dựng hệ thống truyền tải thông minh giúp tối ưu trong vận hành lưới điện, giảm thiểu sự cố, giảm tổn hao, góp phần giảm phát thải khí nhà kính; tích hợp hệ thống tích trữ năng lượng; xây dựng hệ thống truyền tải liên kết các nước trong khu vực.

Nghiên cứu giải pháp ứng dụng khoa học công nghệ, đặc biệt trong phát triển nguồn - lưới điện gắn với chuyển dịch năng lượng; xây dựng, nghiên cứu phát triển các mục tiêu về khoa học công nghệ phù hợp, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo trong công tác quản lý vận hành theo từng giai đoạn phù hợp với lộ trình chuyển dịch năng lượng; ưu tiên sử dụng các công nghệ, thiết bị hiện đại có định mức tiêu hao thấp hiệu suất cao, thân thiện với môi trường; ứng dụng công nghệ số, Big Data, AI… để giám sát, quản lý và tối ưu hoá quy trình sản xuất qua đó giảm thiểu lãng phí năng lượng và tài nguyên; thúc đẩy mạnh mẽ trong hợp tác với các tổ chức quốc tế tất cả các mặt liên quan đối với chuyển dịch năng lượng, công nghệ mới, năng lượng sạch.

Tiếp tục triển khai sâu rộng chương trình tiết kiệm điện, áp dụng điều chỉnh phụ tải và áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng trong toàn bộ hoạt động sản xuất, kinh doanh; triển khai các chiến dịch tuyên truyền nâng cao nhận thức về chuyển đổi xanh; tiếp tục thực hiện các chương trình truyền thông, tuyên truyền về tiết kiệm điện.

Thực hiện kiểm kê phát thải khí nhà kính đối với các cơ sở thuộc danh mục cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; nghiên cứu và triển khai thí điểm các giải pháp thu hồi và lưu giữ các-bon; chuẩn bị các nguồn lực cần thiết để sẵn sàng tham gia thị trường giao dịch tín chỉ các-bon trong nước và quốc tế.

Xây dựng yêu cầu về khung năng lực và chương trình phát triển nguồn nhân lực đáp ứng những yêu cầu mới về công nghệ, quản trị của Tập đoàn. Tập trung đào tạo và phát triển đội ngũ cán bộ kỹ thuật, quản lý và chuyên gia nòng cốt trong các lĩnh vực công nghệ năng lượng mới, vận hành lưới điện thông minh, quản lý dự án đầu tư trong lĩnh vực năng lượng sạch,…

Rà soát, nghiên cứu, xây dựng kế hoạch huy động vốn cho các dự án đầu tư theo chiến lược phát triển Tập đoàn, hợp tác huy động tối đa nguồn vốn của các tổ chức quốc tế đối với quản lý, đầu tư, vận hành phục vụ quá trình chuyển dịch năng lượng của EVN. Đề xuất các cơ chế chính sách tài chính, thu hút các nguồn vốn xanh, ưu đãi.

Để EVN có thể triển khai hiệu quả Nghị quyết 70, rất cần sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Nhà nước và các cơ quan quản lý. EVN có một số đề xuất kiến nghị như sau:

1. Đối với Chính phủ và các bộ ngành:

+ Sớm hoàn thiện các quy định, hướng dẫn, khung pháp lý và bộ tiêu chuẩn kỹ thuật cho các công nghệ năng lượng mới, như: điện gió ngoài khơi, lưu trữ năng lượng, công nghệ hydrogen, amoniac, biomass, thu hồi và lưu trữ carbon.

+ Sớm triển khai nghiên cứu, quy hoạch và có cơ chế chính sách hỗ trợ đối với các vùng nhiên liệu biomass, chuỗi cung ứng nhiên liệu Amoniac/ biomass… đáp ứng lộ trình chuyển đổi nhiên liệu sạch cho các NMNĐ đốt than theo định hướng của Chính phủ.

+ Hoàn thiện hành lang pháp lý cho thị trường carbon.

+ EVN được giao chủ trì một số dự án trọng điểm như điện gió ngoài khơi, thủy điện mở rộng, lưới truyền tải siêu cao áp (HVDC).

+ EVN được tiếp cận trực tiếp các nguồn vốn vay ưu đãi quốc tế, đồng thời có cơ chế bảo lãnh nhằm giảm áp lực vốn đầu tư.

2. Đối với các địa phương:

+ Hỗ trợ quy hoạch không gian, bố trí quỹ đất cho phát triển nguồn và lưới điện; phối hợp trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng.

+ Triển khai các chương trình tiết kiệm năng lượng ở cấp cộng đồng, hộ gia đình và doanh nghiệp.

Nghị quyết 70 là định hướng chiến lược quan trọng để Việt Nam vừa bảo đảm an ninh năng lượng, vừa thực hiện các cam kết giảm phát thải khí nhà kính. Với vai trò và nhiệm vụ được giao, EVN cam kết chủ động triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp, huy động tối đa các nguồn lực trong nước và quốc tế để góp phần thực hiện thành công mục tiêu giảm phát thải 15–35% đến năm 2030, hướng tới phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. EVN mong muốn tiếp tục nhận được sự ủng hộ, đồng hành, phối hợp chặt chẽ của các bộ ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế.