CỔNG THÔNG TIN VÀ ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
Phát biểu tại Đối thoại chuyên đề "Gói hỗ trợ lãi suất: Vốn phải đến đúng đích" do Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy tổ chức tối ngày 25/9, TS. Phạm Đình Thúy, Vụ trưởng Vụ Thống kê công nghiệp và xây dựng, Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), cho biết đại dịch Covid-19 tác động nặng nề, ảnh hưởng lớn đến toàn bộ nền kinh tế cũng như làm giảm mức tăng trưởng kinh tế của hầu hết các ngành, địa phương.
VỠ KẾ HOẠCH MỤC TIÊU 1 TRIỆU DOANH NGHIỆP VÀO NĂM 2021
Dịch Covid-19 bắt đầu từ năm 2020 và cả năm 2020 tốc độ tăng trưởng toàn nền kinh tế 2,91%, mức tăng thấp nhất nhiều năm. Tưởng rằng dịch kết thúc 2020 và năm 2021 trở đi kinh tế phát triển nhưng thời điểm hiện nay tháng 9/2021 dịch vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại, đang bùng phát diễn biến khó lường, tác động nặng nề đến đời sống dân cư và phát triển kinh tế đất nước.
Khu dịch vụ chiếm khoảng 38,7% GDP năm 2020. Tổng mức bán lẻ hàng hoá và dịch vụ xã hội 8 tháng đầu năm 2021 giảm 4,7%, đây là hiện tượng chưa từng xảy ra nhiều năm trước dịch. Du lịch lữ hành giảm mạnh nhất 61,8% trong khi bình quân 5 năm trước dịch tăng 9,8%.
Khu vực sản xuất công nghiệp chiếm khoảng 30% GDP đang là động lực đóng góp trên 50% vào tăng trưởng GDP năm 2020 và 2021. 8 tháng đầu năm tăng trưởng thấp ở mức 5,5%, chỉ bằng khoảng 50% tốc độ tăng bình quân 5 năm trước khi dịch Covid-19 xuất hiện. Trong đó, TP.HCM giảm xấp xỉ 7%. Đáng chú ý, làn sóng dịch Covid-19 lần thứ 4 từ cuối tháng 4 đến nay ảnh hưởng nặng nề làm tốc độ tăng trưởng, tháng 7 giảm 0,3%, tháng 8 giảm 7,8%. Có 30/63 địa phương có chỉ số sản xuất công nghiệp giảm trong tháng 8/2021.
Lao động toàn ngành công nghiệp đến thời điểm ngày 1/8 giảm 10,6% so với thời điểm năm trước. TP.HCM lao động công nghiệp giảm 55,1%. Kết quả khảo sát 6.600 doanh nghiệp công nghiệp đại diện các vùng viên do Tổng cục Thống kê thực hiện trong tháng 9 cho thấy, 95% doanh nghiệp gặp khó khăn do ảnh hưởng Covid-19. 80% phải tăng chi phí đầu vào do dịch...
Tình hình hoạt động của các doanh nghiệp, hiện số lượng doanh nghiệp đang hoạt động trên phạm vi cả nước là 850.000 doanh nghiệp, bình quân giai đoạn 2015-2020 mỗi năm có trên 130.000 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, thể hiện nỗ lực cũng như hiệu quả chính sách điều hành của Chính phủ, nhà nước. Nước ta đang tiến dần tới mục tiêu 1 triệu doanh nghiệp, trước đó đặt mục tiêu 2020 là 1 triệu doanh nghiệp, nhưng đến 2021 chỉ đạt 850.000 doanh nghiệp và thời gian tới không lâu nữa sẽ đạt được 1 triệu.
NHIỀU NHÀ MÁY ĐIỆN PHẢI DỪNG, HOẶC HOẠT ĐỘNG CẦM CHỪNG
Theo khu vực kinh tế, 14/17 ngành có số lượng doanh nghiệp thành lập giảm so với năm 2020. trong đó có những ngành sản xuất và phân phối điện, giảm 73%.
Đặc biệt ngành điện, theo ông Thuý, trong những năm gần đây, Chính phủ khuyến khích đẩy mạnh sản xuất điện đảm bảo tiêu dùng của người dân và nhu cầu phát triển kinh tế, năng lực sản xuất điện hoàn toàn đáp ứng được nhưng năm 2020 và 2021 ngành điện buộc phải cắt giảm công suất và hạn chế sản xuất điện ở nhiều doanh nghiệp. Lý do là năng lực sản xuất điện thừa, nhu cầu phát triển kinh tế xã hội và người dân giảm nên nhiều nhà máy điện phải dừng hoạt động hoặc sản xuất cầm chừng tại một số nhà máy để đảm bảo phát điện đúng như lộ trình.
"8 tháng đầu năm mức tăng sản xuất điện đạt trên 4%, thấp nhất nhiều năm qua, bình quân những năm trước dịch là gấp đôi, nhu cầu sản xuất điện đảm bảo sản xuất kinh tế chỉ đạt được 50% công suất. Thông tin này tôi cho là thước đo đánh giá tăng trưởng toàn nền kinh tế và tiêu dùng của người dân", ông Thuý nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, tăng trưởng ngành dịch vụ lưu trú ăn uống và nông nghiệp, thuỷ sản giảm 18,2%. Số doanh nghiệp tạm dừng kinh doanh có thời hạn 85,5 nghìn doanh nghiệp, tăng 24,2%, đây là con số rất lớn những năm trước dịch chưa bao giờ có hiện tượng này.
Trong những năm gần đây khi điều kiện sản xuất kinh doanh bình thường thì số doanh nghiệp thành lập mới luôn cao hơn thậm chí gấp 2 lần so với ngừng kinh doanh nhưng năm 2020 và 2021 cho thấy Covid-19 tác động nặng nề, ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình thành lập mới của doanh nghiệp.
Đối với gói hỗ trợ của Chính phủ cho doanh nghiệp về giảm lãi suất, theo ông Thuý, về lý thuyết, khi lãi suất giảm, số doanh nghiệp vay vốn nhiều hơn, số lượng doanh nghiệp tham gia thị trường nhiều hơn, quy mô nền kinh tế được đẩy lên, việc làm tăng, thu nhập người dân tăng thì kéo GDP tăng theo.
Các gói hỗ trợ của Chính phủ đều bế tắc ở chỗ người ta không thể vay vốn được. Điều kiện ngặt nghẽo, đặc biệt điều kiện về bảo toàn vốn, doanh nghiệp muốn nhận được gói hỗ trợ phải chứng minh được có tài sản thế chấp, chứng minh kinh doanh có lãi nên không giải quyết được. Nhà nước không đứng ra bảo lãnh được, Ngân hàng lại càng không nên để tình trạng gói hỗ trợ thì có nhưng chả mấy ai vay được. "Nhiều doanh nghiệp đứt gãy, cụt vốn, không trả được vốn vay thì phải làm thế nào? Khó nhất ở gói kích cầu, hỗ trợ vay vốn này cần phải tháo gỡ ngay", Vụ trưởng Vụ Thống kê công nghiệp và xây dựng Tổng cục Thống kê nhấn mạnh.
