Hình thức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư được Luật Đấu thầu cũng như các văn bản hướng dẫn quy định như thế nào? Trường hợp áp dụng đối với mỗi hình thức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư ra sao? Cùng Invest Global tìm hiểu Hình thức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư qua bài viết sau.

Hình thức lựa chọn nhà thầu

Các hình thức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư hiện nay được pháp luật về đấu thầu quy định từ Điều 20 đến Điều 27 Luật Đấu thầu 2013. Qua đó, pháp luật ghi nhận 7 hình thức lựa chọn nhà thầu, bao gồm:

– Đấu thầu rộng rãi;

– Đấu thầu hạn chế;

– Chỉ định thầu;

– Chào hàng cạnh tranh;

– Mua sắm trực tiếp;

– Tự thực hiện;

– Lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt;

– Tham gia thực hiện của cộng đồng.

Trường hợp áp dụng

Với mỗi hình thức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư thì trường hợp áp dụng cũng sẽ có sự khác biệt. Cụ thể:

Đấu thầu rộng rãi

Đấu thầu rộng rãi được áp dụng cho các gói thầu, dự án thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật đấu thầu, trừ trường hợp gói thầu, dự án áp dụng một trong các hình thức lựa chọn nhà thầu còn lại.

Đấu thầu hạn chế

Đấu thầu hạn chế được áp dụng trong trường hợp gói thầu có yêu cầu cao về kỹ thuật hoặc kỹ thuật có tính đặc thù mà chỉ có một số nhà thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầu.

Chỉ định thầu

Chỉ định thầu đối với nhà thầu được áp dụng trong các trường hợp sau đây:

– Gói thầu cần thực hiện để khắc phục ngay hoặc để xử lý kịp thời hậu quả gây ra do sự cố bất khả kháng; gói thầu cần thực hiện để bảo đảm bí mật nhà nước; gói thầu cần triển khai ngay để tránh gây nguy hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe và tài sản của cộng đồng dân cư trên địa bàn; gói thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư, thiết bị y tế để triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh trong trường hợp cấp bách;

– Gói thầu cấp bách cần triển khai nhằm mục tiêu bảo vệ chủ quyền quốc gia, biên giới quốc gia, hải đảo;

– Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa phải mua từ nhà thầu đã thực hiện trước đó do phải bảo đảm tính tương thích về công nghệ, bản quyền; gói thầu có tính chất nghiên cứu, thử nghiệm; 

– Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế xây dựng được chỉ định cho tác giả của thiết kế kiến trúc công trình trúng tuyển hoặc được tuyển chọn khi tác giả có đủ điều kiện năng lực theo quy định; gói thầu thi công xây dựng tượng đài, phù điêu, tranh hoành tráng, tác phẩm nghệ thuật gắn với quyền tác giả từ khâu sáng tác đến thi công công trình;

– Gói thầu di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật; gói thầu rà phá bom, mìn, vật nổ để chuẩn bị mặt bằng thi công xây dựng;

– Gói thầu cung cấp sản phẩm, dịch vụ công, gói thầu có giá trị trong hạn mức được áp dụng chỉ định thầu.

Lưu ý:

Đối với gói thầu thuộc trường hợp chỉ định thầu như đã nói ở trên, đáp ứng điều kiện chỉ định thầu theo quy định pháp luật nhưng vẫn có thể áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu khác thì khuyến khích áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu khác.

Chỉ định thầu đối với nhà đầu tư được áp dụng trong trường hợp:

– Chỉ có một nhà đầu tư đăng ký thực hiện;

– Chỉ có một nhà đầu tư có khả năng thực hiện do liên quan đến sở hữu trí tuệ, bí mật thương mại, công nghệ hoặc thu xếp vốn;

– Nhà đầu tư đề xuất dự án đáp ứng yêu cầu thực hiện dự án khả thi và hiệu quả cao nhất theo quy định của Chính phủ.

Chào hàng cạnh tranh

Chào hàng cạnh tranh được áp dụng đối với gói thầy có giá trị trong hạn mức theo quy định của Chính phủ và thuộc một trong các trường hợp sau:

– Gói thầu dịch vụ phi tư vấn thông dụng, đơn giản;

– Gói thầu mua sắm hàng hóa thông dụng, sẵn có trên thị trường với đặc tính kỹ thuật được tiêu chuẩn hóa và tương đương nhau về chất lượng;

– Gói thầu xây lắp công trình đơn giản đã có thiết kế bản vẽ thi công được phê duyệt.

Mua sắm trực tiếp

Mua sắm trực tiếp được áp dụng đối với gói thầu mua sắm hàng hóa tương tự thuộc cùng một dự án, dự toán mua sắm hoặc thuộc dự án, dự toán mua sắm khác.

Lưu ý: Trường hợp nhà thầu thực hiện hợp đồng trước đó không có khả năng tiếp tục thực hiện gói thầu mua sắm trực tiếp thì được áp dụng mua sắm trực tiếp đối với nhà thầu khác nếu đáp ứng các yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm, kỹ thuật và giá theo hồ sơ mời thầu và kết quả lựa chọn nhà thầu trước đó.

Tự thực hiện

Tự thực hiện được áp dụng đối với gói thầu thuộc dự án, dự toán mua sắm trong trường hợp tổ chức trực tiếp quản lý, sử dụng gói thầu có năng lực kỹ thuật, tài chính và kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu của gói thầu.

Lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt

Trường hợp gói thầu, dự án xuất hiện các điều kiện đặc thù, riêng biệt mà không thể áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, bao gồm: Đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chỉ định thầu, chào hàng cạnh tranh, mua sắm trực tiếp, tự thực hiện thì người có thẩm quyền trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định phương án lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư.

Tham gia thực hiện của cộng đồng

Cộng đồng dân cư, tổ chức, tổ, nhóm thợ tại địa phương nơi có gói thầu được giao thực hiện toàn bộ hoặc một phần gói thầu đó trong các trường hợp sau:

– Gói thầu thuộc chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình hỗ trợ xóa đói giảm nghèo cho các huyện, xã miền núi, vùng sâu, vùng xa, hải đảo, vùng kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn;

– Gói thầu quy mô nhỏ mà cộng đồng dân cư, tổ chức, tổ, nhóm thợ địa phương có thể đảm nhiệm