Đàm phán thuế quan đang đến hồi kết, nhà đầu tư nên hành động thế nào?

Thời hạn hoãn áp thuế 90 ngày để đàm phán đang đến gần nhưng kết quả đến nay vẫn là một ẩn số, không ai dự đoán được. Xét từ thời điểm Mỹ hoãn áp thuế và bắt đầu đàm phán, VN-Index đã phục hồi được 23% từ vùng 1.095 điểm lên 1.350 điểm càng khiến cho tâm lý nhà đầu tư thêm thận trọng.

Trong nửa đầu tháng 6, thị trường đã rơi vào trạng thái điều chỉnh, VN-Index có lúc giảm về sát mốc 1.300 điểm nhưng sau đó những thông tin tích cực từ cuộc đàm phán thuế quan giúp VN-Index hồi lên lại vùng 1.348 điểm phiên 17/6. Thanh khoản cũng ghi nhận tăng trở lại trên 20.000 tỷ đồng trong 3 phiên gần nhất.

Ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh Số, Công ty Cổ phần Chứng khoán VPBank (VPBankS) đánh giá mặc dù cuộc xung đột Iran – Israel leo thang nhưng theo thống kê các sự kiện địa chính trị không ảnh hưởng quá nhiều tới thị trường chứng khoán. Diễn biến tích cực của thị trường chứng khoán trong các phiên gần đây chủ yếu đến từ việc xuất hiện một số thông tin tích cực liên quan đến cuộc đàm phán thuế quan.

Chẳng hạn, Bloomberg cho biết Việt Nam đề xuất thuế quan khoảng 20 – 25%. Phía Mỹ cũng có quan điểm tích cực. Ông Trump cũng đã tuyên bố người Mỹ không thể nào sản xuất được giày, quần áo hay thủy sản, và Việt Nam sở hữu lợi thế cạnh tranh trong những lĩnh vực này.

Với tình hình hiện tại, khi Mỹ và Trung Quốc đã có thể đóng băng được mức thuế quan (Mỹ 55%, Trung Quốc 10% theo thông báo của ông Trump), việc Việt Nam đàm phán thuế quan xuống 20 – 25% sẽ ngang Malaysia, thấp hơn nhiều so với Thái Lan, Indonesia. Những quốc gia trên không đàm phán với Mỹ, đồng nghĩa sẽ chịu thuế như thông báo ban đầu. Nhờ đó, Việt Nam sẽ có lợi thế cạnh tranh so với các quốc gia Đông Nam Á cũng như Trung Quốc.

Thế nhưng, kết quả thực tế thế nào vẫn khó đoán định, nhà đầu tư vẫn cần quản trị rủi ro danh mục đầu tư hợp lý. Chuyên gia đến từ VPBankS khuyên nhà đầu tư hạn chế việc cố gắng đoán thị trường và tập trung nhiều hơn vào việc chọn cổ phiếu bởi việc đoán thị trường về trung hạn không mang lại nhiều giá trị.

Nhà đầu tư nên có tỷ lệ ổn định 80% đầu tư vào cổ phiếu. Trong trường hợp xấu, có thể bán bớt, những vẫn nên giữ khoảng 70% danh mục, bởi chỉ cần bỏ lỡ vài phiên tăng của VN-Index, thì hiệu suất đầu tư sẽ dễ trở về kém trung bình. Chỉ nên dành khoảng 20-30% danh mục để đoán đỉnh – đoán đáy. Nếu sử dụng margin, việc đoán đỉnh – đoán đáy cần tương đối chính xác. Còn với cổ phiếu cơ sở, chỉ nên lựa ra những mã tốt nhất trong từng giai đoạn thay vì cố gắng đoán thị trường.

Cùng với đó, ông Đức cũng chỉ ra phương thức để lựa chọn ra được những cổ phiếu mạnh. Theo thống kê của Goldman Sachs, các nhóm ngành sẽ phản ánh theo từng chu kỳ của thị trường. Ví dụ, GDP Việt Nam tăng trưởng mạnh trong năm 2025, giúp cổ phiếu tăng trưởng nhanh hơn, trong khi định giá ở mức thấp, dưới trung bình của 5 – 10 năm gần đây. Với trường hợp này, nhà đầu tư có thể bỏ tiền vào cổ phiếu hàng hóa, tài chính … Khi định giá thị trường cao lên, nhà đầu tư có thể quan tâm đế cổ phiếu công nghệ, hàng xa xỉ - những nhóm có sức bật nhờ định giá cao, tăng trưởng nhanh.

Còn nếu theo phương pháp cơ bản, nhà đầu tư có thể mua những cổ phiếu bị thị trường lãng quên. Khi mua những cổ phiếu này, nhà đầu tư không lo bị thiệt hại quá nhiều. Khi thị trường lên, sẽ tới lúc những cổ phiếu này tăng theo. Đồng thời, nếu có động lực tốt, chẳng hạn như sự kiện Israel – Iran với cổ phiếu dầu khí, nhà đầu tư sẽ nhận được lợi ích kép. Với trường hợp này, nhà đầu tư cần tránh chốt lời quá sớm.

Theo kinh nghiệm từ ông Jim Rogers – cánh tay phải của George Soros – để thành công, trước hết, nhà đầu tư phải mua thấp – bán cao. Rủi ro không có cổ phiếu giá thấp để bán khi thị trường tăng mạnh là rất lớn, do vậy, khi thấy cổ phiếu xuống thấp, cần phải mua vào.

Thứ 2, nhà đầu tư chỉ nên đầu tư vào những gì mình biết đến và nghiên cứu kỹ.

Thứ 3, nhà đầu tư cần hiểu về chu kỳ kinh tế và ngành. Chỉ những yếu tố kinh tế vĩ mô mới có thể khiến thị trường sập, còn những diễn biến như xung đột địa chính trị sẽ không ảnh hưởng tới xu thế trung dài hạn.

Thứ 4, hãy là người đi ngược xu thế (contrarian) và đừng đi theo đám đông. Nếu muốn tránh trường hợp vừa full margin thì cổ phiếu giảm, nhà đầu tư nên tập trung vào những mã mới tăng, đang tích lũy và chỉ một điểm kích hoạt nhỏ cũng có thể khiến cổ phiếu tăng 15 – 20%.

Thứ 5, tại các thị trường mới nổi, nhà đầu tư cần cẩn trọng với yếu tố tỷ giá. Tỷ giá là yếu tố ảnh hưởng tới tăng trưởng, lạm phát và chừng nào mà tỷ giá chưa tệ, thị trường vẫn sẽ ổn.

Thứ 6, nhà đầu tư nên kiên nhẫn và kỷ luật.

Cuối cùng, nhà đầu tư cần chuẩn bị cho giai đoạn thái quá của thị trường. Thị trường thường mua quá hoặc bán quá nên khi đã cầm cổ phiếu rồi, nhà đầu tư phải kiên nhẫn, kỷ luật nắm giữ cho tới khi định giá vượt qua định giá thật.