Dòng vốn ngoại được dự báo sớm đảo chiều mua ròng

Trong bối cảnh kinh tế quốc tế đang có những yếu tố thuận lợi như tình hình thuế quan đã rõ ràng hơn, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Fed cũng đang trong xu hướng giảm dần lãi suất và ở trong nước, thị trường chứng khoán đã được FTSE nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp… những yếu tố này đã mang lại nhiều kỳ vọng về việc dòng tiền toàn cầu sẽ vào Việt Nam mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng cho biết hiện đang có nhiều quỹ hàng trăm tỷ đến hàng nghìn tỷ USD đang quan tâm đến thị trường chứng khoán Việt Nam, cũng như tìm kiếm cơ hội đầu tư tại Việt Nam. Tuy nhiên, thực tế cho thấy khối ngoại vẫn đang bán ra mạnh mẽ, khiến nhiều nhà đầu tư băn khoăn tại sao dòng vốn ngoại vẫn chưa vào thị trường chứng khoán Việt Nam?

Trao đổi về vấn đề này trong Talk show Phố Tài chính, ông Lê Quang Chung, Phó Tổng giám đốc, CTCP Chứng Khoán Smart Invest (AAS) đã chỉ ra một số nguyên nhân chính kết hợp giữa yếu tố toàn cầu và nội tại thị trường.

Thứ nhất là lãi suất ở Mỹ vẫn ở mức cao nên dòng vốn chưa rời khỏi quốc gia này. Cuộc họp của Fed ngày 29/10/2025 đã quyết định giảm lãi suất thêm 0,25% - 0,5% (lần thứ hai trong năm), đưa mức lãi suất quỹ liên bang về khoảng 3,5% - 4%, nhưng tổng thể vẫn cao hơn so với các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Chênh lệch lãi suất giữa VND-USD đang thu hẹp, khiến nhà đầu tư ngoại (NĐT ngoại) duy trì tâm lý phòng thủ, ưu tiên giữ vốn ở Mỹ để hưởng lợi từ lợi suất trái phiếu kho bạc ổn định.

Yếu tố thứ hai là hiện tượng chốt lời sau đà tăng của VN-Index và cơ cấu danh mục. Thực tế, VN-Index đã tăng mạnh lên vùng 1.600-1.700 điểm trong quý III/2025, nhờ thông tin nâng hạng và tăng trưởng kinh tế tích cực. Nhiều NĐT ngoại chọn chốt lời ở các nhóm blue-chip như ngân hàng và bất động sản, đồng thời thực hiện cơ cấu danh mục để chuẩn bị cho giai đoạn chuyển đổi sau nâng hạng. Điều này dẫn đến bán ròng mạnh ở nhiều mã tăng mạnh như nhóm chứng khoán, ngân hàng…

Cuối cùng là việc nâng hạng vẫn cần chờ review tháng 3/2026 bởi việc nâng hạng chỉ là "chấp thuận sơ bộ", hiệu lực thực tế từ 21/9/2026, và FTSE sẽ review chi tiết vào tháng 3/2026. Các quỹ đầu tư chưa thể phân bổ ngay lập tức, dẫn đến tình trạng "chờ đợi" và bán ròng tạm thời từ quỹ cận biên. Theo tôi, đây là giai đoạn chuyển tiếp, và bán ròng có thể thu hẹp dần khi Fed tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ.

Về phần mình, TS. Hồ Quốc Tuấn, Giảng viên Cao cấp Đại học Bristol, Anh cho rằng việc khối ngoại bán ròng là vấn đề chung của khu vực Châu Á. Mặc dù dòng vốn vào thị trường mới nổi đã hồi phục rất mạnh sau sau cú sốc về thông tin thuế quan mà Tổng thống Mỹ đưa ra vào tháng Tư. Khu vực châu Á cũng được hưởng lợi nhưng mức độ không đồng đều. Một phần dòng tiền di chuyển về thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản và rút ra khỏi thị trường Trung Quốc và sau đó tái phân phối tại khu vực ASEAN.

Nền kinh tế Việt Nam đang ở vị thế hấp dẫn với GDP dự báo tăng 8% trong năm 2025 (quy mô ~510 tỷ USD) và mục tiêu tăng 10% vào năm 2026, nhờ đầu tư công mạnh và xuất khẩu phục hồi.

Điều này đủ sức thu hút vốn ngoại, đặc biệt sau nâng hạng, dù hiện tại các quỹ lớn (như Vanguard, BlackRock) chỉ quan tâm sơ bộ và chờ hiệu lực chính thức vào tháng 9/2026 để phân bổ (tỷ lệ khoảng 0,6-1% danh mục). 

Do đó, ông Chung nhìn nhận, trong ngắn hạn (từ cuối 2025 - đầu 2026), dòng vốn ngoại dự kiến sẽ ngừng bán ròng và có thể quay trở lại mua ròng nhờ thông tin tích cực trong nước và Fed nới lỏng chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, thời gian này, vốn nội vẫn dẫn dắt, với thanh khoản 1-2 tỷ USD/phiên.

Còn về dài hạn (năm 2026 trở đi), dự báo sẽ có "cơn sóng" lớn, với tổng dòng vốn ngoại ước 3-5 tỷ USD từ FTSE và MSCI (nếu đáp ứng các yêu cầu của tổ chức này), cộng thêm 1,5-2 tỷ USD/phiên từ quỹ chủ động. Chính vì vậy, World Bank dự báo dòng tiền vào thị trường Việt Nam có thể lên đến 5-7 tỷ USD, do đó VN Index có thể tăng lên 1.800-2.200 điểm. Việt Nam được dự báo sẽ là "ngôi sao mới nổi" với P/E thấp (12 lần năm 2026), cùng với mức tăng trưởng cao và hội nhập sâu (CPTPP, EVFTA).

Đồng quan điểm, TS. Hồ Quốc Tuấn cho rằng câu chuyện về dòng vốn ngoại chỉ là thời gian. Với việc nâng hạng và với đà tăng trưởng của Việt Nam hiện nay, các nhà đầu tư đang nhìn nhận Việt Nam thật sự nghiêm túc với con số tăng trưởng hơn 8% cho năm nay và đạt hai con số cho năm tiếp theo.

Tuy nhiên, vẫn còn một vấn đề mà các nhà đầu tư ngoại đang còn lo ngại đó chính là yếu tố tỷ giá. Đây là yếu tố mà chúng ta sẽ phải kiểm soát tốt hơn để nhà đầu tư nước ngoài họ yên tâm hơn.

"Bên cạnh dòng vốn nước ngoài, dòng tiền trong nước cũng là một yếu tố đáng quan tâm. Dòng vốn trong nước sẽ phụ thuộc vào các chính sách của Chính phủ đang muốn khuyến khích phát triển thị trường chứng khoán như thế nào và phải có ưu đãi để nhà đầu tư thấy rằng đầu tư vào chứng khoán là một kênh đầu tư hiệu quả. Khi dòng vốn trong nước dồi dào thì dòng tiền ngoại nhìn vào đó cũng sẽ yên tâm vào thị trường Việt Nam", ông Tuấn đánh giá.