Không chỉ Trung Quốc, châu Âu cũng đang lo ngại về liên minh chính trị Trump-Vance

Bằng cách chọn Vance, ông Trump đã gửi một tín hiệu rõ ràng rằng, nếu đắc cử, chính sách đối ngoại nước Mỹ trên hết của ông sẽ có hiệu lực trở lại.

Vance, Thượng nghị sĩ cấp dưới của Ohio, là người chỉ trích gay gắt việc gửi hỗ trợ tới Ukraine khi nước này cố gắng tự vệ trước Nga.

Giống như Trump, ông đã nhiều lần chỉ trích NATO và các thành viên châu Âu không chi tiêu đủ cho quốc phòng. Và ông đã đưa ra một số nhận xét khiến mọi người phải nhướng mày, bao gồm cả việc ông nói Vương quốc Anh sẽ trở thành "quốc gia Hồi giáo thực sự đầu tiên có vũ khí hạt nhân" dưới chính phủ mới của Đảng Lao động.

Việc đề cử ông Vance đã chấm dứt hy vọng của một số đồng minh rằng ông Trump có thể mềm mỏng hơn trong chính sách đối ngoại nếu tái đắc cử.

Niềm hy vọng đó đã được thúc đẩy bởi chính ông Trump. Mặc dù thường xuyên lặp lại tuyên bố của mình rằng ông "sẽ kết thúc chiến tranh" ở Ukraine chỉ sau một ngày nếu tái đắc cử và nói rằng ông sẽ không gửi thêm tiền cho Kyiv, trên thực tế, ông đã không thuyết phục các đồng minh của mình trong Quốc hội chặn gói viện trợ trị giá 61 tỷ USD [cho Ukraine] đã được phê duyệt vào đầu năm nay.

"Vì vậy, ở Washington có cảm giác rằng ông Trump đang ở thời điểm khá ủng hộ Ukraine và rằng có lẽ quan điểm của ông ấy về châu Âu và Ukraine đã thay đổi, đặc biệt là khi chi tiêu cho quốc phòng ở châu Âu hiện cao hơn nhiều", Kristine Berzina, một chuyên gia về an ninh và địa chính trị, người đứng đầu quỹ German Marshall Fund nói với CNN trong một cuộc phỏng vấn.

Nhưng với việc lựa chọn người đồng hành cùng tranh cử, ông Trump đã dập tắt những hy vọng này. Berzina nói: "JD Vance dường như không quan tâm đến việc trở thành đồng minh tốt của châu Âu".

Tại Hội nghị An ninh Munich hồi tháng 2, Vance đề nghị Ukraine nên đàm phán với Nga vì Mỹ và các đồng minh khác không có khả năng hỗ trợ nước này. Ukraine và NATO đã bác bỏ kịch bản đó vì rất có thể điều đó có nghĩa là Kiev sẽ phải từ bỏ một số lãnh thổ trước chiến tranh.

"Tôi nghĩ điều hợp lý cần đạt được là hòa bình được thương lượng. Tôi nghĩ Nga có động cơ để đến bàn đàm phán ngay bây giờ. Tôi nghĩ Ukraine, Châu Âu và Mỹ có động cơ để ngồi vào bàn đàm phán", ông nói tại hội nghị này.

Hôm thứ Tư, Nga hoan nghênh lập trường của Vance về Ukraine. "Ông ấy (Vance) đại diện cho hòa bình, ủng hộ việc ngừng viện trợ. Chúng tôi chỉ có thể hoan nghênh điều này bởi vì trên thực tế, cần phải ngừng bơm vũ khí cho Ukraine và chiến tranh sẽ kết thúc", Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nói trong cuộc họp báo tại Liên Hợp Quốc.

Ông Lavrov nói thêm rằng Nga "sẽ sẵn sàng hợp tác với bất kỳ nhà lãnh đạo Mỹ nào do người dân Mỹ bầu chọn" miễn là nhà lãnh đạo này "sẵn sàng cho một cuộc đối thoại công bằng, tôn trọng lẫn nhau".

Tại Munich, Vance đã bỏ qua cuộc họp quan trọng giữa phái đoàn lưỡng đảng gồm các thượng nghị sĩ Hoa Kỳ và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, nói rằng ông không nghĩ mình sẽ học được điều gì mới ở đó. Ông ấy đã tham dự cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Zelensky ở Washington vào tháng 12 nhưng đã rời đi sớm ngay sau đó.

Khi được Kaitlin Collins của CNN hỏi về khẳng định của Vance rằng kết quả của cuộc chiến sẽ không thay đổi ngay cả khi Ukraine nhận được tài trợ của Mỹ, Zelensky nói rằng Vance "không hiểu chuyện gì đang xảy ra ở đây".

"Nếu không có sự hỗ trợ này, hàng triệu người sẽ bị giết", ông nói thêm. "Tất nhiên là ông ấy không hiểu điều đó", Zelensky nói.

Xoay trục sang Trung Quốc

Vance lập luận rằng Mỹ nên chuyển trọng tâm khỏi Nga và hướng tới Đông Á. Đầu tuần này, ông nói rằng cuộc chiến ở Ukraine phải "kết thúc nhanh chóng" để Mỹ có thể tập trung vào "vấn đề thực sự, đó là Trung Quốc".

Đó là "mối đe dọa lớn nhất đối với đất nước chúng ta và chúng ta hoàn toàn không tập trung vào điều đó", Vance nói trong một cuộc phỏng vấn với Fox News hôm thứ Hai.

Ý tưởng cho rằng Đông Á và đặc biệt là Trung Quốc đặt ra mối đe dọa lớn, nếu không nói là lớn hơn đối với Mỹ so với Nga không phải chỉ có ở Vance.

Trevor McCrisken, chuyên gia chính sách đối ngoại của Mỹ và phó giáo sư tại Đại học Warwick, cho biết có sự đồng thuận lưỡng đảng giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa rằng Trung Quốc là mối đe dọa quốc tế lớn nhất đối với lợi ích của Mỹ.

"Cả hai đảng đều nói rằng cần phải mạnh mẽ và phải ngăn chặn Trung Quốc thực hiện bất kỳ tham vọng nào mà họ có thể có, về cả kinh tế lẫn quân sự, v.v...", ông nói với CNN trong một cuộc phỏng vấn.

Trong con mắt của hầu hết các nhà lãnh đạo phương Tây, các mối đe dọa từ Trung Quốc và Nga luôn song hành với nhau.

Mới tuần trước, các nhà lãnh đạo NATO đã gọi Trung Quốc là "người quyết định" trong cuộc chiến của Nga với Ukraine trong tuyên bố mạnh mẽ nhất của liên minh về sự tham gia của Bắc Kinh vào cuộc xung đột.

McCrisken nói: "Có một quan điểm khá đơn giản rằng nếu bạn rút lui khỏi Ukraine, điều đó sẽ giúp bạn trong vấn đề Trung Quốc, thì điều đó có thể không xảy ra", McCrisken nói và nói thêm rằng Vance có thể đang cố gắng sử dụng lập trường chống châu Âu hơn của mình vì lý do chính trị.

"Đó là một cách miêu tả châu Âu không đứng lên bảo vệ chính mình khi cần thiết. Trong lịch sử, Mỹ đã phải vào và cứu trợ châu Âu rất nhiều lần", McCrisken giải thích.

Sam Greene, Giám đốc Chương trình Phục hồi Dân chủ tại Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (CEPA) và là giáo sư về chính trị Nga tại King's College London, cho biết việc đề cử Vance sẽ khiến các đồng minh của Mỹ thấy rõ rằng sự chuyển hướng sang chính sách đối ngoại có thể sẽ dài hạn hơn.

"Lần cuối cùng chúng ta có nhiệm kỳ tổng thống của Trump, tôi nghĩ người châu Âu coi đây có thể là một đốm sáng kéo dài 4 năm, và sau đó thở phào nhẹ nhõm khi Biden đắc cử và nghĩ rằng mọi việc sẽ trở lại bình thường… và tôi nghĩ rằng đó là một điều mơ tưởng và giờ đây mọi người đã bắt đầu nhận ra điều đó", ông nói.

Greene cho biết, tác động của sự thay đổi này vẫn rõ ràng ngay cả bây giờ, mặc dù Nhà Trắng vẫn nằm trong tay Đảng Dân chủ.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã gặp vô cùng khó khăn để đưa gói viện trợ mới nhất cho Ukraine thông qua Quốc hội, buộc các đồng minh châu Âu của Ukraine bắt đầu nghĩ đến kế hoạch B.

Sự chậm trễ ban đầu trong việc Quốc hội thông qua gói này đã dẫn đến sáng kiến ​​do Séc dẫn đầu nhằm tìm kiếm và cấp vốn thay thế nguồn cung cấp đạn dược cho Kiev, trong số những nỗ lực khác để tìm kiếm sự hỗ trợ ở nơi khác.

"Sự lãnh đạo không đáng tin cậy của Mỹ ở châu Âu là một thực tế mà người châu Âu giờ đây đã có thời gian để làm quen. Ngay cả khi Biden tái đắc cử, nước Mỹ cũng sẽ khó có thể trông cậy", Greene nói.

Nếu Trump chọn một người có lập trường chính sách đối ngoại truyền thống hơn làm bạn đồng hành tranh cử - chẳng hạn như cựu đại sứ Liên hợp quốc Nikki Haley, thì các đồng minh của Mỹ có thể hy vọng rằng sau Trump, đảng Cộng hòa có thể quay trở lại với cái mà Greene gọi là "sự đoàn kết xuyên Đại Tây Dương".

"Nhưng trên thực tế, chúng ta không chỉ đang nhìn vào một chính quyền Trump khác mà còn đang nhìn vào một tương lai của Đảng Cộng hòa do những người như JD Vance thống trị, thì đó là một viễn cảnh nghiêm túc hơn nhiều đối với châu Âu", ông nói.