CỔNG THÔNG TIN VÀ ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
Thống kê từ báo cáo tài chính riêng lẻ quý II/2025 của 28 ngân hàng thương mại (NHTM) cho thấy, tổng số dư tiền gửi khách hàng đã vượt 14 triệu tỷ đồng tại ngày 30/6, tăng gần 8% so với đầu năm, tương đương mức tăng ròng hơn 1 triệu tỷ đồng.
Tiền gửi vào ngân hàng tăng mạnh
Sau một thời gian đưa lãi suất huy động vượt mốc 6%/năm, cao hơn so với mặt bằng chung trong nhiều tháng trước, thì từ tháng 4, mức lãi này gần như “biến mất”.
Theo ghi nhận của VnBusiness, thị trường chỉ còn rất ít ngân hàng trả lãi suất từ 6%/năm cho kỳ hạn 12 tháng, mức lãi suất phổ biến cho kỳ hạn này là 4,5% - 5,5%/năm. Nhóm ngân hàng quốc doanh niêm yết lãi suất kỳ hạn 12 tháng ở mức 4,6% - 4,8%/năm.
Trong tháng 6, đà giảm của lãi suất huy động đã chững lại, nhưng rất ít ngân hàng điều chỉnh giảm và biên độ giảm hẹp. Các chuyên gia của Công ty CP chứng khoán MB (MBS) cho biết trong tháng 6, thị trường chỉ ghi nhận 3 ngân hàng (LPBank, BacABank và VPBank) điều chỉnh giảm lãi suất huy động từ 0,1% - 0,2%/năm ở nhiều kỳ hạn khác nhau.
Tổng số dư tiền gửi khách hàng tại 28 ngân hàng đã vượt 14 triệu tỷ đồng tại ngày 30/6, tăng gần 8% so với đầu năm.
Đến cuối tháng 6, lãi suất trung bình kỳ hạn 12 tháng của nhóm ngân hàng thương mại giảm 0,17 điểm % so với đầu năm, về mức 4,87%/năm, trong khi lãi suất của nhóm các ngân hàng thương mại quốc doanh vẫn giữ ổn định ở mức 4,7%/năm.
Điều bất ngờ là dòng tiền vẫn chảy mạnh vào các ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng quốc doanh - có lãi suất huy động thấp nhất thị trường.
Tính đến cuối tháng 6, quy mô tiền gửi của nhóm Big 4 ngân hàng quốc doanh (BIDV, Vietcombank, Agribank, VietinBank) lên tới 7,4 triệu tỷ đồng, chiếm hơn 50% tổng số dư tiền gửi khách hàng tại 28 ngân hàng thương mại.
Trong đó, BIDV dẫn đầu với 2,05 triệu tỷ đồng tiền gửi của khách hàng, tăng ròng 121.600 tỷ đồng so với đầu năm, hiện nắm tới 14,6% thị phần tiền gửi. Agribank với số dư gần 2,04 triệu tỷ đồng, tăng hơn 124.600 tỷ sau 2 quý và giữ khoảng 14,5% thị phần. VietinBank với 1,71 triệu tỷ đồng, tăng 7%, giữ khoảng 12,2% thị phần và Vietcombank với 1,59 triệu tỷ đồng, tăng 5%, giữ khoảng 11,3% thị phần.
Các ngân hàng tư nhân có lãi suất huy động nhỉnh hơn 4 “ông lớn” ngân hàng quốc doanh, trong đó nhiều nhà băng cũng ghi nhận số dư tiền gửi tăng cao trong nửa đầu năm. Nổi bật là MB có số dư tiền gửi đạt hơn 783.290 tỷ đồng, tăng 10% so với cuối năm 2024. Tiếp đến là Sacombank với 618.228 tỷ đồng, tăng 10%; VPBank với 616.000 tỷ đồng, tăng mạnh 27%; ACB với 569.000 tỷ đồng, tăng 5,6%; SHB với 557.320 tỷ đồng, tăng 12%; Techcombank với 549.000 tỷ đồng, tăng 2,3%...
Ghi nhận trên thị trường tiền gửi hiện nay, một số NHTM cổ phần và ngân hàng số đã điều chỉnh lãi suất huy động nhỉnh hơn so với đầu năm, nhưng chủ yếu ở các kỳ hạn dài từ 18 - 24 tháng. Tuy vậy, phần lớn người gửi vẫn ưa chuộng các kỳ hạn ngắn, từ 1 - 6 tháng, vì có tính linh hoạt cao.
Lãnh đạo một ngân hàng TMCP phân tích, do lãi suất bình quân các kỳ hạn vẫn đảm bảo thực dương, cao hơn tốc độ lạm phát (CPI 6 tháng đạt 3,27%), người gửi không chỉ được bảo toàn giá trị tiền gốc mà còn có lợi suất thực tế.
Đồng thời, niềm tin vào chính sách tiền tệ và tính an toàn gắn liền với thói quen tiết kiệm truyền thống giữ vai trò chủ đạo. Ngay cả khi lãi suất không tăng hoặc chỉ tăng nhẹ ở kỳ hạn dài, người dân vẫn chủ động gửi tiền do tâm lý “phòng thủ” và kỳ vọng sử dụng vốn cho các nhu cầu thiết thực.
Tốc độ tăng trưởng huy động thấp hơn cho vay
Đáng chú ý, dù tiền gửi tăng mạnh tại các ngân hàng nhưng so với tốc độ tăng trưởng tín dụng thì vẫn thấp hơn đáng kể.
Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tính đến ngày 29/7, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đã tăng 9,8% so với cuối năm 2024 và tăng 19,8% so với cùng kỳ. Còn tính toán của MBS cho thấy, tốc độ tăng trưởng tín dụng đang cao hơn khoảng 1,3 - 1,5 lần so với tốc độ tăng trưởng huy động vốn. Điều này đã phần nào gây áp lực tăng lên lãi suất huy động ở nhóm NHTM tư nhân nhằm thu hút tiền gửi.
Thực tế, sau khi giảm nhẹ trong tháng 6, mặt bằng lãi suất huy động ghi nhận xu hướng tăng nhẹ trở lại trong tháng 7. Cụ thể, trong tháng 7, một số ngân hàng như TPBank, VPBank và Eximbank đã có động thái tăng nhẹ lãi suất huy động từ 0,1% - 0,2%/năm đối với các kỳ hạn 1 - 36 tháng.
Đến cuối tháng 7, trung bình lãi suất kỳ hạn 12 tháng của nhóm NHTM tư nhân tăng nhẹ 2 điểm cơ bản so với tháng trước, lên mức 4,89% (giảm 16 điểm cơ bản so với đầu năm), trong khi lãi suất của nhóm các NHTM quốc doanh vẫn giữ ổn định ở mức 4,7%. Lãi suất VND liên ngân hàng vẫn đứng ở mức cao.
Còn theo Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), lãi suất huy động kể từ đầu tháng 8 tăng trở lại ở một số kỳ hạn chính. Tại kỳ hạn 6 tháng, lãi suất huy động trung bình tăng 0,01%, lên 4,48%; tại kỳ hạn 12 tháng tăng từ 5,04% lên 5,07%.
Với mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8,3-8,5%, tín dụng sẽ cần tăng trưởng quanh 18-20%. Áp lực thanh khoản được dự báo sẽ tiếp tục gia tăng trong các tháng cuối năm, bắt đầu tạo áp lực lên lãi suất huy động để đảm bảo nguồn vốn cho tín dụng.
"Độ lệch giữa huy động và tín dụng đang tiếp tục nới rộng và đây là thách thức lớn nhất của hệ thống ngân hàng trong những tháng cuối năm và cả 2026 nếu muốn duy trì tốc độ tăng trưởng cao đồng thời giữ lãi suất ổn định", báo cáo của SGI Capital nhận định.
Tuy nhiên, cũng trong tháng 7 qua, NHNN đã tiếp tục phát đi yêu cầu về việc các tổ chức tín dụng triển khai đồng bộ các giải pháp để ổn định và phấn đấu giảm lãi suất huy động, góp phần ổn định thị trường tiền tệ và tạo dư địa giảm lãi suất cho vay. Điều này, cùng với kỳ vọng về việc Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) cắt giảm lãi suất 50 điểm cơ bản trong nửa cuối năm 2025, sẽ giúp thu hẹp chênh lệch lãi suất VND-USD, qua đó tạo điều kiện để NHNN duy trì môi trường lãi suất thấp.
Theo đó, MBS dự báo lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các NHTM tư nhân sẽ có dư địa giảm nhẹ 2 điểm cơ bản, về mức 4,7% vào cuối năm 2025.
Thanh Hoa
