CỔNG THÔNG TIN VÀ ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh. Ảnh: Trọng Hiếu.
Cung lao động là khác cung hàng hoá. Hàng hoá thì giá càng cao cung càng nhiều, nhưng cung lao động chưa chắc giá càng cao cung càng nhiều. Khi trả lao động một mức lương đủ cao họ sẽ hăng say làm việc hơn nhưng khi lương quá cao, tiền nhiều thì chưa chắc lao động đã có động lực và mong muốc làm thêm. Bản năng của con người là cần cả lao động và vui chơi, nghỉ ngơi, giải trí. Nói như thế để thấy vai trò của ngành nghề vui chơi giải trí có thưởng.
Ông Trương Đình Tuyển từng nói, cái gì đã thuộc về bản năng con người (là lao động, giải trí) thì không thể cấm được. Như vậy vui chơi giải trí có thưởng không chỉ có vai trò quan trọng trong du lịch mà quan trọng hơn cả là đóng góp trong vai trò xã hội, làm con người hạnh phúc, giải toả tâm lý căng thẳng, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống con người – cái được không đo đếm được.
Tuy nhiên, dù không cấm được thì khi xem xét tới ngành vui chơi, giải trí có thưởng cần xem xét tới các quy định tại các Hiệp định thương mại, xem có vướng quy định quốc tế nào không, cần đảm bảo các hiệp định đã ký trước đây.
Ở Việt Nam, khi xây sân bay Vân Đồn đã phát sinh câu chuyện về Casino. Khi vào đầu tư sân bay Vân Đồn, nhà đầu tư yêu cầu phải có Casino, điều này cho thấy Casino với nhà đầu tư rất quan trọng. Tuy nhiên, với ngành này ở Việt Nam vẫn còn 2 tồn tại, về cơ bản thì Việt Nam ủng hộ nhưng về pháp lý, luật pháp thì còn dè dặt, đầu tiên do nhận thức chưa thể giải toả, 2 là lo ngại về vấn đề xã hôi.
Tôi tiếc là chúng ta đã có một nghiên cứu bài bản về Casino nhưng cho đến nay qua thí điểm vẫn chưa có tổng kết bài bản đánh giá lại là tác động của nó thế nào tới xã hội. Theo thống kê, năm 2019, 45% người việt vào chơi Casino ở Phú Quốc nhưng nghiên cứu chưa chỉ rõ nhóm nào vào và có tác đọng ra sao tới gia đình họ? Rất mong có những đánh giá cụ thể.
Bản chất, nội hàm quan trọng của vui chơi giải trí phải dựa vào một vài nguyên tắc. Nguyên tắc đầu tiên, đây là trò chơi toàn cầu, cho nên cần có tính cạnh tranh quốc tế. Điều này cực kỳ quan trọng và cần được đặt nên hàng đầu.
Hai là là có vui có thưởng chỉ là 1 phần của vui chơi giải trí nên phải có tính tổ hợp trong quy hoạch và tổ chức.
Thứ 3 là phải có điều khoản cụ thể về đóng góp trực tiếp ngân sách chỉ dùng cho xã hội. Ví dụ như ở Singapore, khách vào cửa sòng bạc lớn ở đây phải nộp 100 USD và 100 USD đó được nộp trực tiếp vào quỹ dành cho DNNVV và người nghèo.
Nguyên tắc tiếp theo là tổ chức phải minh bạch, chuyên nghiệp và có tính giải trình, cả ở quy trình hoạt động và cách thức tổ chức. Một phòng xổ số kiến thiết của Bộ Tài chính quản lý hoạt động vui chơi có thưởng hiện nay là chưa đủ.
Vui chơi có thưởng là ngành kinh doanh có điều kiện nhưng điều kiện ở đây cũng có 2 cách quy định là chọn cho hay chọn bỏ. Với ngành này ở nước ta bước đầu nên quy định theo hướng chọn cho không nên chọn bỏ nhưng phạm vi chọn cho phải rộng hơn hiện nay.
Có 3 bài học lớn nhất khi Singapore phát triển ngành vui chơi giải trí có thưởng là tranh cãi kịch liệt để chọn có hay không phát triển ngành này, mất tới 2-3 năm nhưng khi đã chơi thì chơi lớn, chơi bài bản, chơi chuyên nghiệp. Tiếp theo là đề cao tính minh bạch và giải trình, luật quy định rõ ràng về các vấn đề xã hội từ quan hệ gia đình, quan hệ xã hội. Cuối cùng là Chính phủ phải quyết tâm làm cho được, không được bỏ ngang, không lắt nhắt, sẽ không ra đâu vào đâu.
