CỔNG THÔNG TIN VÀ ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
Ngành vui chơi giải trí có thưởng nếu được phát triển có thể có đóng góp tích cực cho xã hội nhưng vấn đề quản lý thế nào để hạn chế tối đa tiêu cực lại là vấn đề còn nhiều tranh cãi.
Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo sửa đổi bổ sung một số điều Nghị định 06/2017 về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế với nhiều điểm mở hơn so với văn bản lần đầu được ban hành cách đây 3 năm.
Động thái này ngay lập tức được nhiều chuyên gia nhận định là bước đi tiếp theo để mở cửa thị trường dịch vụ vui chơi có thưởng trong bối cảnh ngành du lịch Việt Nam cần thêm những động lực mới để tăng trưởng.
Quy định chỉ dừng ở mức “he hé”
Tại nhiều nước trên thế giới, ngành công nghiệp vui chơi giải trí có thưởng phát triển mạnh, đáp ứng nhu cầu của xã hội và đem lại nguồn thu lớn cho ngân sách. Những hoạt động này được đánh giá là một trong những bộ phận cấu thành của ngành công nghiệp vui chơi giải trí và không thể thiếu trong các xã hội phát triển.
Tuy vậy, tại Việt Nam do sự kỳ thị của tâm lý xã hội, e dè trong quản lý nhà nước nên ngành công nghiệp vui chơi giải trí có thưởng đang phát triển “cầm chừng” theo kiểu “vừa đi vừa dò đường”. Vì vậy, quy mô hoạt động của lĩnh vực này còn “rất khiên tốn” so với khu vực.
Trước đó, những quy định về hoạt động vui chơi có thưởng như Nghị định 03/2017 về kinh doanh casino, Nghị định 06/2017 và Nghị định 175/2016 về kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng dành cho người nước ngoài... đã tạo những nền móng đầu tiên cho nhà đầu tư gia nhập thị trường. Tuy nhiên, những quy định này được các chuyên gia cho rằng mới dừng ở mức “mở he hé” cánh cửa cho doanh nghiệp, khiến sân chơi sau khi có quy định chẳng thể tấp nập hơn trước đó bao nhiêu.
Như với cá cược thể thao, quy định trước đây yêu cầu các trận đấu, giải thi đấu có thể đặt cược phải được Liên đoàn Bóng đá thế giới (FIFA) công bố và phê chuẩn. Bộ Văn hóa Thể thao & Du lịch có trách nhiệm công bố danh mục những trận đấu này. Trên thực tế, tổ chức này chỉ chịu trách nhiệm tổ chức và công bố các giải đấu, trận đấu mà họ và các liên đoàn thành viên cấp châu lục tổ chức, chứ không phải tất cả các giải đấu bóng đá quốc tế. Trong khi đó, những giải đấu này không nhiều (4-8 giải), thường có tần suất diễn ra rất thấp (thường 2-4 năm mới có một vòng chung kết, kéo dài 10-30 ngày, các trận đấu vòng loại thì diễn ra theo đợt). Các cơ hội kinh doanh ít như vậy trong khi suất đầu tư tối thiểu phải đạt 1.000 tỷ đồng dẫn đến hệ quả là sau 3 năm quy định có hiệu lực, Bộ Tài chính đến nay vẫn chưa lựa chọn được doanh nghiệp nào làm thí điểm.
Vì vậy, ở lần sửa đổi này, Nghị định 06/2017 đã được sửa đổi theo hướng mở rộng danh mục các giải đấu và thí điểm lựa chọn một doanh nghiệp kinh doanh đặt cược trong thời gian 5 năm.
Tuy nhiên, vẫn còn đó những quy định khá mơ hồ, trở thành rào cản phát triển cho ngành “công nghiệp” này tại Việt Nam. Ví dụ, để vào các điểm kinh doanh casino, người Việt phải có thu nhập 10 triệu đồng/tháng. Để chứng minh, người chơi phải mang theo các giấy tờ như hợp đồng cho thuê nhà, tài sản hoặc chứng thực sổ tiết kiệm ngân hàng, sao kê tài khoản tiền gửi ngân hàng có thời hạn từ một năm trở lên với lãi phát sinh hàng tháng từ 10 triệu đồng trở lên. Những thủ tục này được ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam cho rằng phiền hà.
Chưa kể, trường hợp khi du khách đến khách sạn mới có ý định muốn chơi casino thì những thủ tục xác minh trên sẽ là rào cản khiến họ không thể vào cửa. Như vậy, cả casino và nhà nước đều thất thu. Ông Hải cho rằng điều kiện mua vé 1 triệu đồng/người khi vào cửa đủ là phép thử với khả năng tài chính của nhiều người.
Phát triển dựa trên nguyên tắc nào?
Các chuyên gia đánh giá, ngành công nghiệp vui chơi giải trí có thưởng tại Việt Nam có dư địa phát triển lớn, nếu được khai thác tốt có thể đóng góp cho ngân sách nhà nước vài tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, phải thẳng thắn nói rằng, tâm lý xã hội tác động không nhỏ đến sự ban hành các chính sách. Kiểu nửa muốn nửa e dè khiến cho ngành này bị ảnh hưởng, tác động đến tâm lý các nhà đầu tư và tiến độ triển khai các dự án.
Hiện nay, có 3 casino quy mô lớn chưa triển khai hoạt động tại Quảng Nam, Khánh Hòa và Thừa Thiên Huế. Các hoạt động đặt cược đua ngựa, đua chó, đặt cược bóng đá quốc tế… rất được khách du lịch quan tâm. Tuy nhiên, ngoài một doanh nghiệp thí điểm kinh doanh đặt cược đua chó tại Bà Rịa - Vũng Tàu, hiện nay một số tỉnh, thành phố như Hà Nội, Phú Yên, Vĩnh Phúc, Đà Nẵng, Lâm Đồng… mới đang đề xuất các dự án xây dựng trường đua ngựa, đua chó, trong đó có kinh doanh đặt cược.
Tâm lý e ngại, dè dặt được ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ quản lý thuế doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế) thẳng thắn nêu ra không úp mở: "Casino cần chậm hơn một nhịp. Tôi không thích casino lắm, vì nó khó quản lý. Còn các hoạt động khác nên mở sớm".
Như đã nói các hành lang pháp lý cho ngành công nghiệp vui chơi giải trí có thưởng như đã nêu, hiện nay đang bộc lộ những bất cập chưa phù hợp nhu cầu phát triển. Theo ý kiến các doanh nghiệp, các chuyên gia kinh tế, cần sửa đổi bổ sung cho phù hợp với tình hình mới. Về phấn mình, chuyên gia tài chính Cấn Văn Lực cho rằng cần gắn các dịch vụ vui chơi giải trí có thưởng với phát triển du lịch Việt Nam sẽ rất hiệu quả vì nó thúc đẩy cùng phát triển. Tuy nhiên, cần thận trọng tham khảo kinh nghiệm quốc tế của các nước đi trước trong lĩnh vực này.
Trong khi đó, đưa ra ý kiến về cách tổ chức và quản lý hoạt động vui chơi có thưởng, chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành cho rằng ngành nghề này phải dựa vào một vài nguyên tắc.
“Việt Nam đã có sự ủng hộ về chính trị nhưng cực kỳ dè dặt nên không giải tỏa được nhận thức và rất lo về vấn đề xã hội. Ngành nào cũng phải có nguyên tắc”, ông Thành nhấn mạnh.
Theo đó, ông Thành cho rằng nguyên tắc đầu tiên, là cần có tính cạnh tranh quốc tế, vì đây là ngành nghề toàn cầu. Điều này cực kỳ quan trọng và cần được đặt nên hàng đầu.
Nguyên tắc thứ hai là là có vui có thưởng chỉ là một phần của vui chơi giải trí nên phải có tính tổ hợp trong quy hoạch và tổ chức.
Nguyên tắc thứ ba là phải có điều khoản cụ thể về đóng góp trực tiếp ngân sách chỉ dùng cho xã hội. “Ví dụ như ở Singapore, khách vào cửa sòng bạc lớn ở đây phải nộp 100 USD và 100 USD đó được nộp trực tiếp vào quỹ dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa và người nghèo”, ông Thành nêu ví dụ.
Nguyên tắc tiếp theo là tổ chức phải minh bạch, chuyên nghiệp và có tính giải trình, cả ở quy trình hoạt động và cách thức tổ chức. “Một phòng xổ số kiến thiết của Bộ Tài chính quản lý hoạt động vui chơi có thưởng hiện nay là chưa đủ”, ông Thành nói.
“Xét về mặt bản chất thì vui chơi có thưởng là ngành kinh doanh có điều kiện nhưng điều kiện ở đây cũng có 2 cách quy định là chọn cho hay chọn bỏ”, ông Thành nhấn mạnh.
Nguồn: báo Diễn đàn Doanh nghiệp
