CỔNG THÔNG TIN VÀ ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
Xác định DN theo tiêu chí doanh thu và lao động
Để kịp thời có chính sách, giải pháp hỗ trợ DN nhỏ và siêu nhỏ vượt qua khó khăn, thách thức do tác động của dịch Covid-19 và áp dụng ngay trong năm 2020, Chính phủ đã xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với DN nhỏ và siêu nhỏ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến tại phiên họp ngày 1/6.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, Chính phủ trình Quốc hội giảm 30% số thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với nhóm DN nhỏ và siêu nhỏ. Theo ước tính, DN nhỏ và siêu nhỏ chiếm tới hơn 93% tổng số DN tại Việt Nam và các DN này có vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế cũng như ổn định xã hội. Tuy nhiên, các DN càng có quy mô nhỏ thì càng dễ bị tổn thương trước những biến động của nền kinh tế, môi trường kinh doanh, trước sự cạnh tranh khi hội nhập kinh tế quốc tế, nên cần thiết có chính sách hỗ trợ.
Về tiêu chí xác định DN nhỏ và siêu nhỏ được giảm thuế, Nghị định số 39/2018/NĐ-CP quy định cụ thể việc phân loại DN siêu nhỏ, DN nhỏ được sử dụng đồng thời nhiều tiêu chí (lao động, doanh thu, vốn) và có sự phân biệt theo ngành nghề, lĩnh vực hoạt động.
Tuy nhiên, việc sử dụng tiêu chí vốn kết hợp với tiêu chí lao động và có sự phân biệt theo lĩnh vực, ngành nghề làm cơ sở xác định đối tượng DN được giảm thuế có bất cập khi đặt trong xu thế DN kinh doanh đa ngành, đa lĩnh vực như hiện nay. Việc sử dụng tiêu chí vốn là tổng vốn ghi trên Bảng tổng kết tài sản (bao gồm cả vốn chủ sở hữu và vốn vay) nên không phản ánh đúng quy mô và hoạt động của DN, vì vốn đăng ký kinh doanh của DN có sự sai khác rất lớn so với số vốn DN đầu tư vào hoạt động sản xuất kinh doanh và trên thực tế không có ý nghĩa trong công tác quản lý nhà nước đối với DN.
Do đó, để đảm bảo đúng mục tiêu, đối tượng cần hỗ trợ, phù hợp với quy định của Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa và thực tế áp dụng chính sách hỗ trợ đối với nhóm DN quy mô nhỏ thời gian qua, Bộ Tài chính đề xuất giảm 30% số thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với DN có tổng doanh thu năm 2020 không quá 3 tỷ đồng và có số lao động tham gia BHXH bình quân năm 2020 không quá 10 người (thuộc nhóm DN siêu nhỏ); DN có tổng doanh thu năm 2020 không quá 50 tỷ đồng và có số lao động tham gia BHXH bình quân năm 2020 không quá 100 người (thuộc nhóm DN nhỏ).
Việc đề xuất giảm 30% số thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với DN nhỏ, siêu nhỏ sẽ góp phần hỗ trợ các DN này vượt qua khó khăn do tác động của dịch Covid-19, tạo điều kiện cho các DN nhỏ, siêu nhỏ tích tụ vốn để phát triển sản xuất kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh của DN.
Giảm thu năm 2020 khoảng 15.840 tỷ đồng
Đồng tình với đề xuất của Chính phủ, Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội (UBTCNS) đánh giá chính sách giảm thuế TNDN như tờ trình của Chính phủ sẽ hỗ trợ, giảm bớt khó khăn cho các DN nhỏ và siêu nhỏ trong giai đoạn nền kinh tế gặp nhiều khó khăn do tác động của dịch Covid-19 và cụ thể hóa Điều 10 và Điều 16 của Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa năm 2017.
Đa số ý kiến trong UBTCNS cũng nhất trí về giảm số thuế phải nộp và chỉ áp dụng hai tiêu chí xác định là doanh thu, kết hợp với tiêu chí về lao động để thực hiện chính sách giảm thuế TNDN cho các đối tượng này, theo đó về cơ bản đã bao quát hết các đối tượng là DN nhỏ và siêu nhỏ. Tuy nhiên, để đảm bảo tránh mâu thuẫn với pháp luật về hỗ trợ DN nhỏ và vừa, đảm bảo đồng bộ của hệ thống pháp luật, cơ quan thẩm tra đề nghị thay đổi tên Nghị quyết theo hướng chỉ quy định về giảm thuế TNDN phải nộp năm 2020 cho một số DN.
Ngoài ra, để đảm bảo cân đối NSNN năm 2020, UBTCNS đề nghị Chính phủ làm rõ các phương án bù đắp nguồn hụt thu do thực hiện chính sách giảm thuế này, gắn với các chính sách đã ban hành làm giảm thu NSNN trong thời gian qua hoặc cần thiết phải trình Quốc hội điều chỉnh dự toán NSNN để bảo đảm cân đối NSNN trong năm 2020. Theo báo cáo của Chính phủ, việc thực hiện giải pháp này sẽ giảm thu NSNN của năm 2020 khoảng 15.840 tỷ đồng.
Thảo luận tại phiên họp, UBTVQH nhất trí với các đề nghị của Chính phủ. Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và một số thành viên UBTVQH đề nghị tên của Nghị quyết không nên gọi là "hỗ trợ cho các DN nhỏ và siêu nhỏ", vì khái niệm DN nhỏ và siêu nhỏ theo quy định của pháp luật hiện hành khác với quy định tại dự thảo Nghị quyết này. Vì vậy, nên xem xét tên của nghị quyết theo hướng là "Nghị quyết giảm thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với một số DN".
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị Chính phủ hoàn chỉnh tờ trình, UBTCNS hoàn thành báo cáo thẩm tra để đưa vào Chương trình xây dựng luật pháp lệnh năm 2020 và trình ra Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9.
Để kịp thời có chính sách, giải pháp hỗ trợ DN nhỏ và siêu nhỏ vượt qua khó khăn, thách thức do tác động của dịch Covid-19 và áp dụng ngay trong năm 2020, Chính phủ đã xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với DN nhỏ và siêu nhỏ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến tại phiên họp ngày 1/6.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, Chính phủ trình Quốc hội giảm 30% số thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với nhóm DN nhỏ và siêu nhỏ. Theo ước tính, DN nhỏ và siêu nhỏ chiếm tới hơn 93% tổng số DN tại Việt Nam và các DN này có vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế cũng như ổn định xã hội. Tuy nhiên, các DN càng có quy mô nhỏ thì càng dễ bị tổn thương trước những biến động của nền kinh tế, môi trường kinh doanh, trước sự cạnh tranh khi hội nhập kinh tế quốc tế, nên cần thiết có chính sách hỗ trợ.
Về tiêu chí xác định DN nhỏ và siêu nhỏ được giảm thuế, Nghị định số 39/2018/NĐ-CP quy định cụ thể việc phân loại DN siêu nhỏ, DN nhỏ được sử dụng đồng thời nhiều tiêu chí (lao động, doanh thu, vốn) và có sự phân biệt theo ngành nghề, lĩnh vực hoạt động.
Tuy nhiên, việc sử dụng tiêu chí vốn kết hợp với tiêu chí lao động và có sự phân biệt theo lĩnh vực, ngành nghề làm cơ sở xác định đối tượng DN được giảm thuế có bất cập khi đặt trong xu thế DN kinh doanh đa ngành, đa lĩnh vực như hiện nay. Việc sử dụng tiêu chí vốn là tổng vốn ghi trên Bảng tổng kết tài sản (bao gồm cả vốn chủ sở hữu và vốn vay) nên không phản ánh đúng quy mô và hoạt động của DN, vì vốn đăng ký kinh doanh của DN có sự sai khác rất lớn so với số vốn DN đầu tư vào hoạt động sản xuất kinh doanh và trên thực tế không có ý nghĩa trong công tác quản lý nhà nước đối với DN.
Do đó, để đảm bảo đúng mục tiêu, đối tượng cần hỗ trợ, phù hợp với quy định của Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa và thực tế áp dụng chính sách hỗ trợ đối với nhóm DN quy mô nhỏ thời gian qua, Bộ Tài chính đề xuất giảm 30% số thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với DN có tổng doanh thu năm 2020 không quá 3 tỷ đồng và có số lao động tham gia BHXH bình quân năm 2020 không quá 10 người (thuộc nhóm DN siêu nhỏ); DN có tổng doanh thu năm 2020 không quá 50 tỷ đồng và có số lao động tham gia BHXH bình quân năm 2020 không quá 100 người (thuộc nhóm DN nhỏ).
Việc đề xuất giảm 30% số thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với DN nhỏ, siêu nhỏ sẽ góp phần hỗ trợ các DN này vượt qua khó khăn do tác động của dịch Covid-19, tạo điều kiện cho các DN nhỏ, siêu nhỏ tích tụ vốn để phát triển sản xuất kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh của DN.
Giảm thu năm 2020 khoảng 15.840 tỷ đồng
Đồng tình với đề xuất của Chính phủ, Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội (UBTCNS) đánh giá chính sách giảm thuế TNDN như tờ trình của Chính phủ sẽ hỗ trợ, giảm bớt khó khăn cho các DN nhỏ và siêu nhỏ trong giai đoạn nền kinh tế gặp nhiều khó khăn do tác động của dịch Covid-19 và cụ thể hóa Điều 10 và Điều 16 của Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa năm 2017.
Đa số ý kiến trong UBTCNS cũng nhất trí về giảm số thuế phải nộp và chỉ áp dụng hai tiêu chí xác định là doanh thu, kết hợp với tiêu chí về lao động để thực hiện chính sách giảm thuế TNDN cho các đối tượng này, theo đó về cơ bản đã bao quát hết các đối tượng là DN nhỏ và siêu nhỏ. Tuy nhiên, để đảm bảo tránh mâu thuẫn với pháp luật về hỗ trợ DN nhỏ và vừa, đảm bảo đồng bộ của hệ thống pháp luật, cơ quan thẩm tra đề nghị thay đổi tên Nghị quyết theo hướng chỉ quy định về giảm thuế TNDN phải nộp năm 2020 cho một số DN.
Ngoài ra, để đảm bảo cân đối NSNN năm 2020, UBTCNS đề nghị Chính phủ làm rõ các phương án bù đắp nguồn hụt thu do thực hiện chính sách giảm thuế này, gắn với các chính sách đã ban hành làm giảm thu NSNN trong thời gian qua hoặc cần thiết phải trình Quốc hội điều chỉnh dự toán NSNN để bảo đảm cân đối NSNN trong năm 2020. Theo báo cáo của Chính phủ, việc thực hiện giải pháp này sẽ giảm thu NSNN của năm 2020 khoảng 15.840 tỷ đồng.
Thảo luận tại phiên họp, UBTVQH nhất trí với các đề nghị của Chính phủ. Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và một số thành viên UBTVQH đề nghị tên của Nghị quyết không nên gọi là "hỗ trợ cho các DN nhỏ và siêu nhỏ", vì khái niệm DN nhỏ và siêu nhỏ theo quy định của pháp luật hiện hành khác với quy định tại dự thảo Nghị quyết này. Vì vậy, nên xem xét tên của nghị quyết theo hướng là "Nghị quyết giảm thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với một số DN".
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị Chính phủ hoàn chỉnh tờ trình, UBTCNS hoàn thành báo cáo thẩm tra để đưa vào Chương trình xây dựng luật pháp lệnh năm 2020 và trình ra Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9.
