Bài học gì để nâng tầm ‘thích ứng nhanh’ cho sản phẩm Việt?

Là một doanh nghiệp (DN) ở tỉnh Đắk Lắk chuyên sản xuất mỹ phẩm từ quả bơ, chị Phạm Thị Thu Hằng, nhà sáng lập Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Pơ Lang, bày tỏ đã rút ra được nhiều bài học cho bản thân khi tham gia vào một đoàn DN của Việt Nam đi “mục sở thị” mô hình nông nghiệp bền vững và chế biến sâu của Thái Lan.

Từ “đi một ngày đàng học một sàng khôn”…

Như chia sẻ của chị Hằng, nông nghiệp Thái Lan rất mạnh về chế biến sâu. Họ có sản phẩm tương đồng với Việt Nam, thậm chí bao bì không đẹp bằng, nhưng lại làm rất tốt khâu marketing và bán hàng. 

“Điều tôi học được là chúng ta cần tập trung mạnh hơn vào thương mại, xây dựng hệ thống phân phối và sau đó đầu tư công nghệ”, chị Hằng nói.

Có nhiều bài học để nâng tầm “thích ứng nhanh” cho sản phẩm Việt trong thời kỳ nhiều biến động hiện nay.

Vị nữ doanh nhân này cùng với các DN cũng có chuyến trải nghiệm chuyên sâu ở số địa phương tại miền Đông của Thái Lan và không khỏi ấn tượng với các mô hình du lịch nông nghiệp gắn với kinh tế tuần hoàn xanh. Chẳng hạn như có địa điểm không chỉ là khu du lịch mà còn là trung tâm sản xuất trái cây và hoa ôn đới, kết hợp với dịch vụ trải nghiệm cho khách tham quan.

Qua trải nghiệm như vậy, theo chị Hằng, không quá khó để triển khai mô hình tương tự ở Việt Nam. Chúng ta cần kết hợp nông nghiệp, sản xuất và du lịch để tạo nhiều nguồn thu.

Cùng tham gia chuyến “mục sở thị” nêu trên, ông Lê Đức, Phó Giám đốc Công ty TNHH Dalanka Forest Farm (chuyên sản xuất cà phê), cho biết: Công ty đang theo đuổi mô hình nông nghiệp bền vững – không hóa chất, đa dạng cây trồng. Điều tôi học được là người nông dân Thái Lan đã làm du lịch ngay trên vườn, ruộng của họ, tạo thêm giá trị mà không cần đầu tư quá lớn.

Trong buổi trao đổi với các DN Việt, bà Khun Lao, người sáng lập thương hiệu Khun La tại tỉnh Rayong (ở miền Đông Thái Lan), có nói rằng tất cả nguyên liệu mà công ty dùng đều đến từ cộng đồng. Từ Bộ Ngoại thương đến ngành nông nghiệp đều hỗ trợ rất nhiều – từ máy móc, công nghệ đóng gói đến bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Đó là nền tảng giúp DN cộng đồng ở Thái Lan phát triển bền vững.

Có thể nói, việc học hỏi mô hình phát triển của Thái Lan, từ sản xuất, chế biến đến kinh doanh và du lịch nông nghiệp, hứa hẹn sẽ truyền cảm hứng cho nhiều DN, HTX để có thêm những sáng kiến đổi mô hình của mình trong tương lai.

Hoặc như mới đây, khi tham gia gian hàng trong một hội chợ về ngành thực phẩm hàng đầu thế giới tại Thái Lan, ông Thanh Tường, Quản lý phòng Sale quốc tế của Công ty TNHH Datafa, cho biết đã nghiên cứu khẩu vị và xu hướng tiêu dùng tại các thị trường khác nhau. 

Cho nên khi trưng bày trong gian hàng, theo ông Tường, công ty đã đa dạng hương vị cho sản phẩm từ trái cây và rau củ Việt, phù hợp với từng thị trường mục tiêu. Bên cạnh đó, dựa trên sự phản hồi của khách hàng, công ty sẽ phát triển thêm các dòng sản phẩm mới, vừa đáp ứng được yêu cầu chất lượng quốc tế, vừa giữ được bản sắc nông sản Việt.

“Chúng tôi có nhiều mặt hàng nông sản chủ lực với thiết kế bao bì bắt mắt, nhằm tạo ấn tượng ngay từ cái nhìn đầu tiên. Mục tiêu chính của công ty là tiếp cận nhóm khách hàng đến từ châu Âu, đồng thời tìm kiếm cơ hội hợp tác với các DN Việt để cùng nhau đưa nông sản Việt Nam ra thế giới”, ông Tường nói.

Ngoài việc “đi một ngày đàng học một sàng khôn” như kể trên, việc am hiểu và nâng tầm thích ứng nhanh là rất cần thiết cho sản phẩm Việt. Điều này cần các DN Việt rút ra những bài học nhằm nâng cao năng lực thích ứng, hành động đúng và tăng trưởng bền vững trong thời kỳ nhiều biến động hiện nay.

…Đến học “làm đúng”

Như chia sẻ của hai chuyên gia thị trường là Phạm Trọng Chinh và Đinh Công Trí, đó là các DN cần học cách tối ưu hóa kênh phân phối, mở rộng độ phủ thị trường, kiểm soát chi phí vận hành, quản lý điểm bán, đối tác phân phối,  ứng dụng công nghệ trong giám sát và điều phối.

Hai chuyên gia này cho biết dự báo từ các nghiên cứu thị trường đã đưa dự kiến đến năm 2030, cơ cấu thị phần kênh phân phối sẽ thay đổi mạnh, trong đó, kênh GT (kênh phân phối hàng hóa truyền thống) chiếm 60%, kênh MT (kênh phân phối hiện đại) chiếm 20%, và E-commerce (thương mại điện tử) chiếm 20%. Từ sự thay đổi này buộc các DN phải nhanh chóng điều chỉnh chiến lược phân phối và marketing để phù hợp với hành vi tiêu dùng mới.

Ngoài ra, các DN cần chú ý nhiều hơn đến thị trường cận thành thị – khu vẫn nằm trong vùng trung tâm tiêu dùng quan trọng. Đây là khu vực chiếm khoảng 40% dân số Việt Nam, có tốc độ tăng dân số trẻ cao và niềm tin tiêu dùng ngày càng lớn.

Như đánh giá từ hai chuyên gia thị trường nêu trên, đây là “miếng bánh” tiềm năng nhưng còn ít được khai thác bài bản. Xu hướng nổi bật hiện nay là sự phát triển mạnh của mô hình family minimart – dạng cửa hàng tạp hóa hiện đại, với khoảng 30.000 cửa hàng trên cả nước, đang từng bước định hình lại thói quen tiêu dùng tại khu vực này.

Và một vấn đề được đặt ra là làm sao để các DN nội địa làm sao tiếp cận và chiếm lĩnh thị trường cận thành thị này. Lời khuyên từ hai chuyên gia là các DN nên đánh giá lại hệ thống phân phối, sàng lọc nhà phân phối, tuyển chọn đối tác có năng lực triển khai tốt hơn tại khu vực cận thành thị.

Mặt khác, các DN cần tăng cường đội ngũ bán hàng, mở rộng độ bao phủ tại các điểm bán chiến lược. Đồng thời, họ cần chuyển hướng trade marketing (tiếp thị thương mại) từ khu vực lõi thành thị sang khu vực cận thành thị. Song song đó, các DN cần tận dụng công nghệ mới, như Live streaming bán hàng, xây dựng chương trình tiếp cận khách hàng theo từng nhóm nhu cầu cụ thể.

Ngoài ra, đứng ở góc độ của một người tổ chức các hoạt động giao thương, xúc tiến thương mại, bà Hồ Thị Quyên, Phó giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Tp.HCM (ITPC), nhấn mạnh một bài học quan trọng mà các sản phẩm Việt cần làm trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt. Đó là học “làm đúng” - từ nguyên liệu sạch, quy trình sản xuất chuẩn, bao bì sáng tạo đến dịch vụ khách hàng chuyên nghiệp. Đây chính là “chìa khóa” để sản phẩm Việt Nam khẳng định vị thế và chinh phục lòng tin của thị trường.

Bên cạnh đó, như lời khuyên của bà Quyên, để khai thác tối đa tiềm năng của thị trường trong nước và quốc tế, các sản phẩm Việt cần tận dụng công nghệ, phát triển các kênh bán hàng đa dạng và xây dựng thương hiệu một cách bài bản.

                                                                                 Thế Vinh