CỔNG THÔNG TIN VÀ ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
Nếu như trong tháng 7/2025, khối ngoại bất ngờ quay lại mua ròng mạnh với giá trị vượt 7.778 tỷ đồng, thì đến tháng 8, xu hướng này đảo chiều đầy kịch tính, với tổng giá trị bán ròng đạt mức cao kỷ lục: hơn 42.000 tỷ đồng.
Không phải là yếu tố duy nhất tác động tới thị trường
Theo ông Nguyễn Trọng Đình Tâm, Phó Giám đốc Khối Phân tích, Chứng khoán ASEAN, việc khối ngoại gia tăng bán ròng trong hơn một tháng qua chủ yếu xuất phát từ động thái chốt lời ngắn hạn sau giai đoạn thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam tăng bùng nổ kể từ đáy tháng 4/2025.
Yếu tố phân bổ tài sản liên thị trường cũng ảnh hưởng đáng kể, khi giá vàng và tiền mã hóa đều bước vào xu hướng tăng, hút một phần dòng vốn đầu tư toàn cầu.
Chuyên gia này lưu ý thêm, việc khối ngoại bán ròng có thể tạo ra hiệu ứng tâm lý thận trọng và tác động tới triển vọng ngắn hạn của một số cổ phiếu bị bán mạnh, nhưng đây không phải là yếu tố duy nhất tác động tới thị trường. Xét về cơ cấu giao dịch, dòng vốn nội vẫn áp đảo. Điển hình, riêng trong tháng 8, tổng giá trị giao dịch của khối ngoại chỉ chiếm 10,16% toàn thị trường.
Việc khối ngoại bán ròng có thể tạo ra hiệu ứng tâm lý thận trọng và tác động tới triển vọng ngắn hạn của một số cổ phiếu bị bán mạnh, nhưng đây không phải là yếu tố duy nhất tác động tới TTCK.
Bất chấp áp lực bán ròng mạnh mẽ từ khối ngoại, TTCK Việt Nam tiếp tục xác lập những kỷ lục mới. Lực cầu đến từ nhà đầu tư trong nước giúp thị trường giữ cân bằng trong những nhịp điều chỉnh. Trong tháng 8, chỉ số VN-Index tăng gần 12%, tiếp tục dẫn đầu đà tăng trưởng so với các thị trường quốc tế và các kênh đầu tư khác. Thanh khoản bùng nổ, giá trị giao dịch bình quân trên HoSE đạt 49.556 tỷ đồng/phiên, tăng 41,62% so với tháng 7/2025.
Lâu nay, khối ngoại được đánh giá là một trong những yếu tố quan trọng tác động đến TTCK Việt Nam. Sự mua bán của khối ngoại có thể ảnh hưởng đến giá cổ phiếu, thanh khoản thị trường và tâm lý nhà đầu tư.
Với giá cổ phiếu, khối ngoại thường là những nhà đầu tư có kinh nghiệm và nguồn vốn lớn. Do đó, sự mua bán của họ có thể tác động đến giá cổ phiếu, đặc biệt là các cổ phiếu có vốn hóa lớn. Khi khối ngoại mua ròng, giá cổ phiếu có xu hướng tăng, và ngược lại.
Về thanh khoản thị trường, khối ngoại cũng là một trong những nguồn cung cấp vốn chính cho TTCK Việt Nam. Sự tham gia của khối ngoại giúp tăng thanh khoản thị trường, giúp nhà đầu tư có thể mua bán cổ phiếu dễ dàng hơn.
Và khi khối ngoại mua ròng, nhà đầu tư thường có tâm lý lạc quan và kỳ vọng thị trường sẽ tiếp tục tăng giá. Ngược lại, khi khối ngoại bán ròng, nhà đầu tư thường có tâm lý bi quan và lo thị trường sẽ giảm giá.
“Đọc vị” giao dịch của khối ngoại
Tuy nhiên, những điều trên không phải lúc nào cũng đúng. Theo giới phân tích, một sai lầm phổ biến của nhà đầu tư mới là coi động thái mua ròng hay bán ròng của khối ngoại như “kim chỉ nam” duy nhất. Trên thực tế, có nhiều nguyên nhân khiến khối ngoại mua bán: tái cơ cấu danh mục ETF định kỳ, nhu cầu rút vốn về nước, chốt lời ngắn hạn hay thay đổi chính sách toàn cầu. Những yếu tố này không phải lúc nào cũng phản ánh triển vọng dài hạn của doanh nghiệp Việt Nam.
Bên cạnh đó, giao dịch của khối ngoại cũng chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trên toàn thị trường. Do đó, việc mua bán từ nhóm nhà đầu tư này không hẳn sẽ gây ra tác động lớn đến diễn biến các cổ phiếu.
Hơn nữa, hiện nay, "gió có vẻ đã đổi chiều" khi tâm lý của nhà đầu tư trong nước không còn quá bị ảnh hưởng bởi giao dịch của khối ngoại. Bất chấp đà bán ròng mạnh mẽ của khối ngoại, nhà đầu tư nội vẫn mua vào áp đảo, giúp cân bằng thị trường.
Dù vậy, cũng cần nhìn nhận rằng việc thu hút dòng vốn ngoại ổn định vào TTCK vẫn khá quan trọng. Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, việc thu hút vốn đầu tư gián tiếp (FII) qua TTCK, nhằm đa dạng hóa nguồn vốn, tối ưu hóa cấu trúc tài chính, gia tăng tính thanh khoản và ổn định, bền vững.
Nhìn chung, việc khối ngoại mua ròng hay bán ròng là một trong những tín hiệu đáng để theo dõi, nhưng không phải chìa khóa vạn năng. Vậy, nhà đầu tư cá nhân nên "đọc" tín hiệu này ra sao?
Các chuyên gia cho rằng, trước hết, nhà đầu tư nên coi đây là một dữ liệu tham khảo, thay vì là quyết định cuối cùng. Khi thấy khối ngoại mua ròng, nhà đầu tư nên tìm hiểu thêm lý do: có phải do doanh nghiệp được thêm vào rổ VN30, VN Diamond, hay vì triển vọng ngành được đánh giá tích cực? Ngược lại, khi thấy bán ròng, cần kiểm chứng xem đó là động thái chốt lời ngắn hạn hay dấu hiệu lo ngại dài hạn.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư cá nhân nên chú ý đến xu hướng dài hạn thay vì một vài phiên lẻ tẻ. Một vài phiên bán ròng nhẹ không quá đáng lo, nhưng nếu kéo dài hàng chục phiên, con số hàng nghìn tỷ đồng thì chắc chắn tác động tới cung – cầu thị trường.
Cuối cùng, quan trọng nhất vẫn là phân tích nội tại doanh nghiệp. Khối ngoại cũng có lúc sai, hoặc hành động vì chiến lược toàn cầu. Chỉ khi doanh nghiệp có nền tảng vững chắc, lợi nhuận tăng trưởng và ngành nghề có triển vọng, cổ phiếu mới mang lại giá trị bền vững cho nhà đầu tư cá nhân.
Với nhà đầu tư mới, hãy học cách coi đây là dữ liệu bổ sung trong bức tranh toàn cảnh, song song với việc nghiên cứu kỹ lưỡng thị trường và doanh nghiệp. Chỉ như vậy mới tránh được tâm lý đám đông và đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt hơn.
Hải Giang
