ĐỀ XUẤT CẤM CÁ NHÂN MUA NHÀ NƯỚC NGOÀI (KỲ IV): Nên mở cửa cho nhà đầu tư

Bà Liễu Nguyễn - Đại sứ toàn cầu tại Việt Nam, Indonesia, Campuchia - Hiệp hội Bất động sản Hoa Kỳ (National Association of Realtors® - NAR)

Thống kê từ Hiệp hội Bất động sản Hoa Kỳ (NAR), từ tháng 4/2016 đến tháng 3/2017, người Việt đã chi ra hơn 3 tỷ USD để mua nhà ở nước ngoài, con số này còn cao hơn cả người nước ngoài mua nhà ở Việt Nam.

Kinh nghiệm “mở cửa” từ thế giới

Hiện pháp luật Việt Nam chỉ cho phép cá nhân chuyển tiền ra nước ngoài với mục đích học tập, chữa bệnh, đi công tác, du lịch, trợ cấp cho thân nhân, thừa kế… Ngay trong những trường hợp này, mức tiền được chuyển tương đối hạn chế và cần có đầy đủ giấy tờ chứng minh mục đích sử dụng (giấy báo học phí, viện phí…) và hiện chưa có cơ chế chuyển tiền đầu tư bất động sản (BĐS).

Dự thảo Luật Đầu tư năm 2020 mới đây quy định chặt chẽ hơn, chỉ các doanh nghiệp mới được đầu tư BĐS tại nước ngoài, cá nhân sẽ không được đầu tư kinh doanh BĐS vì lo ngại mua quốc tịch.

Thực tế, các chương trình đầu tư quốc tịch không phải là mới. Trên thế giới, chúng đã được lập ra và tồn tại trong nhiều thập niên qua, chủ yếu là để các quốc gia tăng thu nhập. Canada và đảo St. Kitts và Nevis ở Caribê bắt đầu có những chương trình này vào những năm 80. Mỹ và Anh bắt đầu có những hoạt động tương tự vào thập niên 90. Mục đích là để có được nhiều tiền hơn từ các doanh nhân nhìn thấy giá trị ở các bãi biển nhiệt đới và thuế thấp ở những điểm này.

Thoạt đầu chỉ tầm vài trăm người tham gia. Nhưng năm 2009, có nhiều chiến dịch quảng cáo những người mang hộ chiếu của đảo quốc này đã được miễn thị thực vào 26 quốc gia thuộc khối Schengen và từ đó nhu cầu tăng nhanh chóng.

Mỹ luôn là đất nước được ưu tiên hàng đầu trong các quyết định đầu tư

Năm 2014 là lần đầu tiên Hoa Kỳ hết visa định cư qua dạng đầu tư trước khi kết thúc năm tài chính. Và những chương trình như vậy là động lực kinh tế quan trọng.

Ở St. Kitts và Nevis, hộ chiếu được xem là mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của đảo này và số tiền thu được từ những chương trình này đã giúp đảo quốc này thoát khỏi nợ nần và thúc đẩy sự bùng nổ xây dựng tại đây.

“Nước chảy chỗ trũng”

Theo BBC, tầm 23 quốc gia từ Cyprus đến Singapore đã cung cấp 1 số loại hình đầu tư cư trú hoặc quốc tịch và hơn thế nữa đang được tạo ra với các chương trình tương tự đang phát triển trên khắp châu Âu. Gần 1/2 số quốc gia thành viên EU hiện cung cấp 1 số hình thức đầu tư cư trú hoặc các chương trình quốc tịch.

Không phải những người có nhiều quốc tịch nghĩa là họ sẽ cư trú ở các quốc gia đó, nhưng họ xem như đây là một mạng lưới an toàn. Khi biên giới của các quốc gia đóng lại, nhu cầu đối với các dịch vụ này sẽ càng tiếp tục tăng. Nơi nào có vũng nước, nước sẽ chảy về đó. 

Tại Việt Nam, nhiều người Việt sang Mỹ đầu tư định cư và họ lại lấy tiền ở Mỹ về Việt Nam để đầu tư lại đó là điều rất tốt cho Việt Nam. Thay vì khép kín nền kinh tế Việt Nam qua luật lệ khó khăn thì nên mở ra cho các nhà đầu tư ra nước ngoài. Chúng ta cần nghiên cứu quy trình các nước ngăn chặn rửa tiền bằng cách nào, bởi càng cấm người dân sẽ tìm cách để luồng lách... Chính thức công khai, việc quản lý sẽ dễ dàng hơn.

Bên cạnh đó cũng cần thay đổi Luật Đầu tư thông thoáng hơn để doanh nghiệp các nước có thể vào Việt Nam để đầu tư dễ dàng hơn. Ví dụ như Mỹ hoặc Châu Âu họ không cấm người nước ngoài đầu tư vào nước họ. Họ làm luật dễ dàng để dễ kêu gọi đầu tư.

Nơi nào có vùng trũng thì nước sẽ chảy về đó. Việt Nam đang được kì vọng sẽ tạo được nhiều vùng trũng để nhiều nước sẽ chảy về Việt Nam từ Bắc chí Nam.