Một biến thể Omicron lành tính có thể giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế?

Có nhiều thứ tốt lành để có thể tin vào điều đó. Trong những ngày qua, có rất ít bằng chứng cho thấy biến thể Omicron, một biến thể mới của vi-rút gây COVID-19 được cho là đến từ Nam Phi, gây ra những đợt dịch bệnh gia tăng hay gây ra các ca bệnh nặng.

Giáo sư Francois Balloux, Giám đốc Viện Di truyền UCL, nói rằng chúng ta không thể loại trừ 'kịch bản lạc quan cao' về biến thể mới nhất của dịch bệnh này, vốn cực kỳ dễ lây lan, thay thế biến thể Delta, nhưng ít gây hại hơn.

Ông nói, nếu chúng ta 'may mắn một chút', tốc độ sao chép của vi-rút trong tế bào vật chủ sẽ chậm hơn so với biến thể Delta, dẫn đến việc ít bệnh nhân phải nhập viện và các ca tử vong ít hơn.

Nếu chúng ta 'thực sự may mắn', biến thể mới của vi-rút cũng sẽ 'ưu tiên' nhân lên trong các tế bào niêm mạc của đường hô hấp trên, hơn là ở các cơ quan như phổi và thận, nơi các bệnh nhân COVID-19 cho đến nay thường bị tổn thương nhiều nhất. 

Tuy cho đến hiện nay chúng ta chưa thể đánh giá rõ ràng ảnh hưởng của 30 đột biến trong protein biến thể Omicron, nhưng chúng ta có thể thấy rằng các bệnh nhiễm trùng không có dấu hiệu đang lan rộng trên toàn thế giới.

Goldman Sachs đã đánh cược với bốn hiệu ứng mà Omicron có thể mang tới: "cắt giảm nghiêm trọng" (severe downside), "cắt giảm" (downside), "báo động giả" (false alarm) và một hiệu ứng bất ngờ "tăng vọt" (upside). Các kịch bản này có ý nghĩa hoàn toàn khác nhau đối với giá tài sản và chính sách kinh tế vĩ mô trong năm tới. Và có thể có tác động sai cho các đánh giá về chi phí đối với doanh nghiệp.

Với những thông tin ít ỏi mới, chúng ta nhận thấy sự căng thẳng về đột biến mới của vi-rút gây ra các động thái mạnh mẽ trên các thị trường chứng khoán toàn cầu, tới giá dầu...

Ví dụ như thị trường chứng khoán toàn cầu đã rối loạn khi hãng vắc-xin Moderna cảnh báo rằng biến thể Omicron có thể kháng lại tác dụng của các vắc-xin hiện có. Nhưng một khi biến thể mới gây ra một loại bệnh dịch nhẹ hơn, thì mức độ giảm kháng thể có thể lại không là vấn đề lớn. Và chúng ta vẫn còn tế bào bộ nhớ T như một tuyến phòng thủ tiếp theo để bảo vệ cơ thể.

Với những lập luận như vậy, từ kết quả thực nghiệm của Gedankenex, tác giả bài báo trên The Daily Telegraph cho rằng bức tranh biến thể Omicron lành tính có thể vẫn tiếp tục chủ đạo trong mùa đông này, nhưng chúng ta sẽ hạ cánh ở điểm cuối lạc quan trong các nhận định của Goldman Sachs.

Bức tranh thị trường được coi là 'Xấu' khi các chính phủ quá nhanh nhạy, có phản ứng tức thì bằng cách đóng cửa các bộ phận của nền kinh tế như các biện pháp phòng ngừa.

Du lịch xuyên biên giới trên toàn cầu đã bị tê liệt nhưng tôi không tin nó sẽ tiếp tục bị đóng băng trong thời gian lâu nữa và dù gì, du lịch cũng chỉ đóng góp một phần nhỏ trong GDP của nhiều nước.

Ở một vế khác, doanh nghiệp đã học một cách xuất sắc các biện pháp đối phó với dịch bệnh.

Nhưng bức tranh thị trường sẽ là 'Tốt' khi những thử thách đối với chúng ta lên tới cao trào, và chúng ta phá bỏ được những 'thử nghiệm ngột ngạt' của những đợt xét nghiệm liên tu bất tận, khởi động lại những đường bay, mở rộng hộ chiếu vắc-xin, hạn chế những qui định cách ly bắt buộc và giảm những bắt buộc từ phía nhà nước tới người dân.

Trong vài tuần tới, các nhà khoa học sẽ biết chính xác được liệu biến thể Omicron mới liệu có gây ra nhiều ca tử vong hơn so với biến thể Delta, vốn từng là ác mộng đối với toàn thể nhân loại.

Nếu kịch bản biến thể Omicron là lành tính, điều đó sẽ thúc đẩy kinh tế toàn cầu, tạo ra một sự bùng nổ mới về hàng hóa và đẩy các chỉ số chứng khoán lên một mức cao hơn. Bạn sẽ không phải cần tới các trái phiếu kho bạc Mỹ, trái phiếu Chính phủ Đức hay trái phiếu mạ vàng của Chính phủ Anh nữa.

Nền kinh tế của Trung Quốc đã chạm đáy vào tháng trước sau một cuộc suy thoái (không được công nhận) và nước này đã kích hoạt ngay chế độ tăng tín dụng trở lại ngay trước khi biến thể Omicron xuất hiện.

Goldman Sachs cho rằng lạm phát toàn cầu sẽ giảm nhanh hơn trong kịch bản tăng giá bởi vì chi tiêu sẽ chuyển từ hàng hóa trở lại dịch vụ, làm giảm bớt sự tắc nghẽn của chuỗi cung ứng.

Điều này phản ánh quan điểm chính thống của học thuyết kinh tế Keynes mới đối với các ngân hàng trung ương khi cho rằng tình trạng thiếu hụt đang gây ra sự gia tăng giá cả. Lý tưởng nhất để giải thích điều này là cho đó kết quả của việc bơm thêm tiền của các ngân hàng trung ương.

Các nhà phê bình cho rằng Fed kết hợp các triệu chứng với nguyên nhân, xem xét nguồn gốc tiền tệ sâu xa hơn của lạm phát Mỹ hiện đang ở mức cao nhất trong 30 năm với 6,2 điểm số phần trăm. Tôi sẽ vui vẻ đứng về phía bên kia trong dự đoán của Goldman, sẵn sàng đặt cược rằng sự phục hồi toàn cầu nhanh hơn sẽ khiến lạm phát tăng cao và buộc các ngân hàng trung ương phải thắt chặt hơn mức độ họ dám thừa nhận hoặc thị trường mong đợi.

Lưu ý rằng Giáo sư Raghuram Rajan, cựu Thống đốc của Ngân hàng Liên bang Ấn Độ và hiện đang làm việc tại Đại học Chicago, đã cảnh báo Fed đã thúc đẩy lạm phát cơ cấu và chính sách hiện giờ sẽ dẫn tới một kết thúc tồi tệ.

Giáo sư Raghuram cho biết một Fed dưới thời của ông Powell đang mắc kẹt trong một cuộc chiến tâm lý về thời gian, vẫn đang 'chiến đấu với cuộc chiến cuối cùng' từ kỷ nguyên thế tục trì trệ, và là con tin chính trị cho một Quốc hội đang tìm cách phát triển tài khóa.

"Trước đây, mức lạm phát hiện tại đã khiến họ phải đối diện với nhau, cương quyết nhìn vào máy quay TV và nói: 'Chúng tôi ghét lạm phát, và chúng tôi sẽ làm mọi cách để nó biến mất'. Nhưng bây giờ thì họ có nhiều khả năng để viện lý do hơn", ông nói.

Hàm ý là sự phát triển quá nóng của nền kinh tế tối cao của thế giới - mỏ neo của nền tài chính quốc tế - có thể sẽ là một vấn đề lớn hơn trong năm tới so với bất cứ điều gì Covid-19 gây ra trên thị trường.

Một cái kết Omicron lành tính đang làm nóng trở lại các cuộc tranh luận chính trị và chia cắt thế giới thành các phe khác nhau. Những quốc gia như Anh, Mỹ, Mexico, Brazil hoặc Ấn Độ, vốn có khuynh hướng 'sống chung với virus' sẽ trở lại trạng thái 'bình thường mới' rất nhanh.

Ở một phía khác, Trung Quốc đang bị mắc kẹt bởi hệ tư tưởng 'Zero-Covid' và hai năm tuyên truyền của nhà nước ca ngợi sự vượt trội của đất nước này so với phương Tây vì đã thành công trong việc khống chế và tiêu diệt vi-rút. Trung Quốc có rất ít khả năng đạt được miễn dịch tự nhiên và không muốn đưa vắc-xin của mình ra thử nghiệm công khai.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc đã công bố một báo cáo trong tuần này cảnh báo rằng các ca nhiễm trùng có thể lên tới 630.000 ca mỗi ngày nếu quốc gia này mở cửa. Điều này cho thấy Trung Quốc sẽ tiếp tục cứng rắn và không khoan nhượng với chính sách chống COVID-19 của mình.

Nhưng ông Tập Cận Bình không thể né tránh vấn đề này. Ông ta phải đối mặt với sự lựa chọn ngấm ngầm là cô lập kín trong nhiều năm nữa, hoặc chấp nhận điều mà báo cáo gọi là "khả năng thực sự của một đợt bùng phát khổng lồ, gần như chắc chắn sẽ đặt ra vết nhơ không thể dung thứ cho hệ thống y tế của nước này".

Zhang Wenhong, một chuyên gia về COVID của Trung Quốc cho biết: “Nếu chúng tôi có thể đối phó với biến thể Delta, thì chúng ta cũng có thể đối phó với Omicron".

Tốt thôi, nhưng vẫn phải đặt ra các câu hỏi như: Zero-Covid có phải là một chính sách hợp lý chống lại một biến thể nhẹ nhàng hơn không? Liệu nó có khả thi về mặt chính trị vào thời điểm Hàn Quốc, Singapore và những nước khác đang chuyển chính sách phòng chống COVID sang việc kiểm soát dịch bệnh lây lan chứ không đóng cứng như trước nữa?

Châu Âu đang ở trong tình thế khó khăn. Biến thể Delta đang đẩy hệ thống bệnh viện đến bờ vực thẳm tại các nước như Đức, Áo, Hà Lan và hầu hết các nước Trung Âu, trong khi Pháp cũng gặp khó khi khả năng miễn dịch vắc-xin của họ suy yếu dần. Tuy nhiên, một biến thể Omicron nhẹ hơn sẽ giúp họ nhanh chóng đưa ra các chính sách ngược lại.

Có thể cho rằng chính sách bắt buộc tiêm phòng của Áo, một chính sách sẽ sớm được các nước láng giềng bắt chiếc, đã vi phạm Công ước Châu Âu về nhân quyền, cũng như các đi ngược lại các biện pháp cấm phân biệt đối xử đối với những người không được tiêm chủng.

Giả định của tôi là con đập nước lớn sẽ nhanh chóng bị vỡ trên toàn thế giới nếu biến thể Omicron tỏ ra nhẹ nhàng như vẻ bề ngoài của nó và giành chiến thắng trong cuộc đua với biến thể Delta. 

Chúng ta sẽ biết điều đó vào khoảng giữa tháng 12 này. Cho đến lúc đó, chắc chắn chúng ta sẽ chứng kiến những đợt rung động mạnh trên thị trường.