Còn dư địa để đưa lạm phát xuống dưới 3%

Dự báo cầu tiêu dùng 6 tháng cuối năm sẽ tăng cao nhờ kinh tế đang dần hồi phục.

Tại Hội thảo diễn biến thị trường, giá cả ở Việt Nam 6 tháng đầu năm và dự báo cả năm 2021 diễn ra ngày 2/7, các chuyên gia cho rằng, nếu kiểm soát lạm phát một cách thận trọng, chủ động, thậm chí CPI cả năm 2021 có thể dưới 3%.

Cầu hàng hóa tăng cuối năm. Nhận xét về mức tăng CPI trong 6 tháng đầu năm, các chuyên gia khẳng định, chúng ta đã đạt thành công “kép” khi vừa giữ được tăng trưởng dương, vừa kiểm soát được lạm phát. Đồng thời, CPI cũng phản ánh đúng diễn biến mặt bằng giá.

So với tháng trước, CPI của tháng 1 tăng 0,06%, tháng 2 tăng cao 1,52%, tháng 3 giảm 0,27%, tháng 4 giảm 0,04%, tháng 5 tăng 0,16%, tháng 6 tăng 0,19%. Từ đó, đưa CPI bình quân 6 tháng đầu năm tăng 1,47% so với cùng kỳ, mức tăng thấp nhất kể từ năm 2016.

Lạm phát cơ bản tháng 6 tăng 0,07% so với tháng 5 và tăng 1,14% so với tháng 6/2020. Lạm phát cơ bản bình quân 6 tháng đầu năm 2021 tăng 0,87% so với bình quân cùng kỳ năm 2020.

Dự báo về diễn biến giá cả hàng hóa thiết yếu trong năm 2021, nhiều ý kiến cho rằng, khả năng phục hồi của nền kinh tế những tháng cuối năm khi dịch Covid-19 được kiểm soát sẽ thúc đẩy nhu cầu hàng hóa, dịch vụ cùng với việc tiếp tục thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ là những yếu tố có khả năng đẩy mặt bằng giá cả năm 2021 tăng cao. Do đó, cần tiếp tục phối hợp tích cực giữa chính sách tài khóa và tiền tệ để kiểm soát lạm phát như mục tiêu đã đặt ra, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, việc lạm phát duy trì mức thấp nửa đầu năm là điều kiện thuận lợi để tạo dư địa kiểm soát lạm phát cả năm đạt mục tiêu. Tuy nhiên, không vì thế mà chủ quan, vì áp lực lạm phát tiếp tục tăng từ nay đến cuối năm do CPI đang tăng dần.

Đồng tình, chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú nhận định, mặc dù CPI những tháng đầu năm đã có những con số tương đối yên tâm so với mục tiêu cả năm 2021, nhưng cũng không thể chủ quan với những diễn biến còn hết sức phức tạp của 6 tháng cuối năm.

Đặc biệt, giá nguyên vật liệu đang có xu hướng tăng cao. "Riêng đối với Việt Nam, vì sự phụ thuộc 70-80% vật tư, năng lượng, nguyên nhiên liệu cho sản xuất kinh doanh để tiêu dùng nội địa và xuất khẩu nên chắc chắn sẽ còn tiếp tục bị ảnh hưởng trong những tháng cuối năm 2021 và một số năm tiếp theo", ông Phú nói.

Bên cạnh đó, 6 tháng cuối năm cũng là thời điểm Chính phủ triển khai nhiều gói hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, cũng dễ dẫn tới đẩy lạm phát tăng lên. Các chuỗi cung ứng bị đứt gãy chưa được kết nối lại sẽ là một yếu tố tiếp tục làm cho chi phí vận chuyển logistics vẫn đứng ở mức cao, nên giá cả hàng hoá, nguyên vật liệu, hàng tiêu dùng thiết yếu chưa thể giảm giá theo mong muốn ngay được.

Cần kiểm soát giá cả mặt hàng thiết yếu. Dù vậy, các chuyên gia đánh giá, trong tình huống xấu nhất, lạm phát vẫn ở trong tầm kiểm soát và theo đúng mục tiêu đề ra, còn nếu kiểm soát lạm phát một cách thận trọng, chủ động, có thể giữ lạm phát cả năm 2021 dưới 3%.

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, các bộ ngành phải cần theo dõi sát diễn biến giá cả cung cầu các mặt hàng thiết yếu như: sắt thép, xăng dầu, dịch vụ hàng không, dịch vụ y tế, đất đai, bất động sản; cần chuẩn bị nguồn hàng dự trữ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng, tránh tình trạng khan hiếm đẩy giá tăng đột biến.

Cùng với đó, chính sách tiền tệ, lãi suất, tỷ giá cần linh hoạt, thận trọng, phù hợp với diễn biến thị trường trong nước và quốc tế, phối hợp hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác, nhằm kiểm soát lạm phát, hỗ trợ sản xuất kinh doanh và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính (Học viện Tài chính) phân tích: nếu tốc độ tăng giá được duy trì trong thời gian còn lại của năm mỗi tháng khoảng 0,27%, thì lạm phát so với cùng kỳ năm trước sẽ tăng từ mức 2,41% hiện nay lên mức 3,28% vào tháng 12/2021, đồng thời lạm phát trung bình của cả năm sẽ ở mức 2,12%.

Còn trong trường hợp giá xăng dầu tiếp tục tăng mạnh và CPI giả định tăng trung bình 0,5%/tháng thời gian tới, lạm phát so với cùng kỳ của tháng 12/2021 sẽ ở mức 4,71%, nhưng lạm phát trung bình cũng chỉ ở mức 2,53%.

Trong khi đó, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Học viện Tài chính đưa ra 2 kịch bản cho CPI năm 2021: Nếu dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp, kinh tế thế giới phục hồi chậm, kinh tế Việt Nam 6 tháng cuối năm tăng ở mức 6,8 - 7% thì khả năng lạm phát cả năm sẽ ở khoảng 3,3 - 3,5%. Tuy nhiên, nếu kinh tế tăng trưởng ở mức 7,0 - 7,4% thì khả năng lạm phát sẽ ở mức 3,8 - 4,0%.

Hoàng Hà