Làn sóng phụ nữ thừa kế đang thay đổi thương trường Trung Quốc

Người sáng lập Tân Hy vọng Lưu Vĩnh Hảo rút lui nhường ghế lãnh đạo tập đoàn cho con gái Lưu Sướng. Ảnh: Sina.

Từ Shangri-La (Shangri-La Asia Limited), Tân Hy Vọng (New Hope Group) cho đến Bích Quế Viên (Country Garden)…một thế hệ nữ thừa kế đang bước ra ánh sáng, nắm giữ khối tài sản hàng trăm tỷ nhân dân tệ và quyền lực kinh doanh khổng lồ.

Nếu trước đây thương trường Trung Quốc gần như chỉ truyền ngôi cho con trai, thì nay ngày càng nhiều "công chúa hào môn” xuất hiện, trực tiếp cầm cương những đế chế gia tộc - nơi tài sản, tham vọng và số phận luôn đan xen đầy sóng gió.

Bà Quách Huệ Quang, tân Chủ tịch Tập đoàn Shangri-La. Ảnh: Sohu. Bà Quách Huệ Quang, tân Chủ tịch Tập đoàn Shangri-La. Ảnh: Sohu. Làn sóng các gia tộc "truyền ngôi" cho con gái

Cuối tháng 7/2025, Tập đoàn Shangri-La thông báo trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hong Kong: bà Quách Huệ Quang, sinh 1977 - hiện là Giám đốc điều hành - sẽ chính thức trở thành Chủ tịch công ty kể từ ngày 1/8. Điều này đồng nghĩa với việc bà sẽ toàn quyền kiểm soát khối tài sản gần nghìn tỷ NDT của tập đoàn, trở thành người "cầm cương” mới.

Trước đó, tháng 5/2025, Tập đoàn sản xuất thức ăn chăn nuôi lớn nhất Trung Quốc Tân Hy Vọng (New Hope) ở Thành Đô đã hoàn tất chuyển giao thế hệ, khi ông Lưu Vĩnh Hảo (Liu Yonghao), người sáng lập công ty lùi về tuyến sau và cô con gái là Lưu Sướng, 45 tuổi trở thành Chủ tịch, nắm quyền điều hành.

Quách Huệ Quang và cha, tỷ phú Quách Hạc Niên. Ảnh: Sohu. Quách Huệ Quang và cha, tỷ phú Quách Hạc Niên. Ảnh: Sohu.

Tháng 3/2025, ông Dương Quốc Cường, nhà sáng lập tập đoàn bất động sản khổng lồ Trung Quốc "Bích Quế Viên” (tên tiếng Anh là "Country Garden Group”), tuyên bố rút lui, nhường lại ghế Chủ tịch cho con gái thứ hai Dương Huệ Nghiên, sinh 1981 - người tiếp quản "đế chế” bất động sản khổng lồ.

Trong suốt thời gian dài lâu nay, thương trường vốn là "chiến trường của nam giới”. Theo thống kê của The Paper, đến năm 2022, trong 280 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc đã hoàn tất chuyển giao thế hệ, hơn 80% người kế nhiệm là con trai, chỉ 13% là con gái, số còn lại thuộc về họ hàng bên ngoại.

Tân chủ tịch “Bích Quế Viên” (Country Garden Group) Dương Huệ Nghiên. Ảnh: Sina. Tân chủ tịch “Bích Quế Viên” (Country Garden Group) Dương Huệ Nghiên. Ảnh: Sina.

Nhưng vài năm gần đây, ngày càng nhiều nữ thừa kế xuất hiện trước công chúng. Hành trình của họ khá giống nhau: cha mẹ là thế hệ lập nghiệp đầu tiên, gửi con gái ra nước ngoài học từ trung học hoặc đại học, sau đó quay về gia tộc làm việc từ cấp thấp, rồi dần dần bước lên vị trí lãnh đạo.

Dù vậy, mỗi "công chúa hào môn” đều đối diện những tình huống khác nhau. Có người phải đấu tranh với anh chị em trong "trận chiến thừa kế”, như trường hợp ồn ào của Tông Phức Lị (sinh 1982) được cha là Tông Khánh Hậu "truyền ngôi” ở Tập đoàn Wahaha.

Có người buộc phải từ bỏ ước mơ cá nhân, như Hà Siêu Quỳnh - con gái cưng của "Vua sòng bạc” Hà Hồng Sân - bị ép chuyển từ ngành sân khấu sang kinh doanh. Cũng có những cuộc hôn nhân được sắp đặt chặt chẽ với bản đồ lợi ích gia tộc, tiêu biểu là hai tiểu thư nhà Đinh Thủy Ba (sáng lập Xtep) là Đinh Lệ Trí và Đinh Giai Mẫn, lần lượt kết hôn với "công tử” của công tử các ông chủ Tập đoàn JOMOO và hãng thời trang Septwwolves.

Dương Huệ Nghiên và cha, ông Dương Quốc Cường. Ảnh: Sina. Dương Huệ Nghiên và cha, ông Dương Quốc Cường. Ảnh: Sina. Muôn kiểu "truyền ngôi"

Đằng sau đó là những toan tính và tranh đấu, tham vọng va chạm với tiền bạc, có khi chẳng thể chọn lựa, chẳng thể trốn chạy. Thương trường chẳng khác nào một đấu trường khốc liệt, nơi hiếm kẻ chiến thắng trọn vẹn.

Một trong những ví dụ điển hình là Quách Huệ Quang - người ban đầu vốn không thuộc "tầng kế vị số một" của gia tộc họ Quách. Bà là con gái lớn trong cuộc hôn nhân thứ hai của tỷ phú Quách Hạc Niên, phía trước có năm anh chị cùng cha khác mẹ, phía sau có thêm một cặp em ruột sinh đôi.

Lưu Sướng, tân Chủ tịch Tập đoàn Tân Hy vọng (New Hope). Ảnh: Sohu. Lưu Sướng, tân Chủ tịch Tập đoàn Tân Hy vọng (New Hope). Ảnh: Sohu.

Cha bà - ông Quách Hạc Niên, biệt danh "Vua đường châu Á", quê gốc Phúc Châu, sinh tại Malaysia - là huyền thoại thương trường: ở tuổi 30 kiểm soát 5% thị phần đường thế giới, ngoài 40 tuổi đã sáng lập thương hiệu khách sạn hạng sang Shangri-La, ngoài 50 tuổi lại xây dựng thương hiệu dầu ăn Kim Long Ngư (Golden Dragon Fish). Đế chế khổng lồ này khiến ông được gọi là "người khổng lồ không bao giờ phá sản".

Ban đầu, người được kỳ vọng kế vị gia nghiệp họ Quách là người con trai cả Quách Khổng Thừa. Nhưng sau cú sốc tình cảm với ca sĩ nổi tiếng Đặng Lệ Quân (trước khi cưới một tuần, Đặng Lệ Quân đã hủy hôn vì điều kiện cô phải từ bỏ sự nghiệp ca hát để về gánh vác trách nhiệm dâu trưởng của gia tộc họ Quách), Quách Khổng Thừa dần suy sụp. Người con trai thứ hai lại không có tài năng kinh doanh. Lúc này, Quách Huệ Quang - cô con gái đầu của bà hai được ông cưng chiều nhất - đã tốt nghiệp Harvard, trở về làm việc tại báo South China Morning Post ở Hong Kong, rồi dần bước lên hàng ngũ lãnh đạo Shangri-La. Chỉ trong 3 năm, bà từ thành viên ban giám đốc thăng lên Chủ tịch, trở thành "ứng viên số một" thừa kế.

Hà Siêu Quỳnh được "vua sòng bạc" Ma Cao Hà Hồng Sân chọn làm người kế nghiệp. Ảnh: Sohu. Hà Siêu Quỳnh được "vua sòng bạc" Ma Cao Hà Hồng Sân chọn làm người kế nghiệp. Ảnh: Sohu.

Truyền thông Hong Kong thường so sánh Quách Huệ Quang với Hà Siêu Quỳnh - con gái vua sòng bạc Hà Hồng Sân: đều là trưởng nữ tài giỏi, cùng là con của "vợ hai", và cùng bước lên vị trí số một khi các con trai trong gia tộc không thể kế nghiệp.

Thực tế, các nữ thừa kế thường chia làm hai nhóm: một là "phương án thay thế" - chỉ được chọn khi thiếu con trai thích hợp (như Quách Huệ Quang, Hà Siêu Quỳnh) hay bà Mạnh Vãn Chu ở Tập đoàn Huawei; hai là "bất khả kháng" - chỉ có con gái trong gia đình (như Lưu Sướng ở Tân Hy Vọng - New Hope, Dương Huệ Nghiên ở Bích Quế Viên - Country Garden, Tông Phú Lệ ở Wahaha).

Tông Phức Lị, người được cha là Tông Khánh Hậu trao quyền kế nghiệp, gây nên "cuộc chiến gia tộc" đang ầm ĩ. Ảnh: Sina. Tông Phức Lị, người được cha là Tông Khánh Hậu trao quyền kế nghiệp, gây nên "cuộc chiến gia tộc" đang ầm ĩ. Ảnh: Sina.

Những nữ thừa kế này đa phần không sinh ra trong nhung lụa. Cha mẹ họ thường xuất thân bình thường, khởi nghiệp từ con số 0 trong làn sóng kinh doanh thập niên 1990. Sau khi gia đình giàu lên, các cô con gái được gửi sang Mỹ, Anh Quốc học các ngành liên quan đến kinh tế, tài chính, quản trị. Trở về, họ đều "từ cơ sở đi lên" - ít nhất trên danh nghĩa - rồi mới chính thức bước vào vòng "trò chơi quyền lực".

Cha con Tông Khánh Hậu - Tông Phức Lị - hai thế hệ lãnh đạo Tập đoàn Wahaha. Ảnh: Sohu. Cha con Tông Khánh Hậu - Tông Phức Lị - hai thế hệ lãnh đạo Tập đoàn Wahaha. Ảnh: Sohu.

Tuy nhiên, không phải ai cũng thành công. Có người như Tông Phức Lị, quyết liệt đổi mới Wahaha với hàng trăm sản phẩm mới. Có người như Lưu Sướng, đưa công nghệ AI vào ngành chăn nuôi, hợp tác với livestream thương mại điện tử. Có người như Dương Huệ Nghiên, mạnh tay loại bỏ cơ chế quản lý cũ kiểu gia tộc. Nhưng cũng có người thất bại, như Hồ Giai Giai ở Tập đoàn đồ trang sức Metersbonwe, làm công ty thua lỗ hàng chục tỷ tệ, buộc người cha là Hồ Thành Kiến phải quay trở lại điều hành công ty.

Ngoài ra, các nữ thừa kế còn đối diện những soi xét về hôn nhân. Có người chọn "liên minh quyền lực" như Quách Huệ Quang hay Hà Siêu Quỳnh; có người kết hôn với "người ngoài giới" như Lưu Sướng; cũng có người chọn độc thân, như Tông Phức Lị thẳng thắn thừa nhận cô không tin vào tình yêu tách biệt khỏi tiền bạc.

Người sáng lập Tập đoàn công nghệ Huawei Nhậm Chính Phi lựa chọn con gái Mạnh Vãn Chu làm người kế nghiệp. Ảnh: Sohu. Người sáng lập Tập đoàn công nghệ Huawei Nhậm Chính Phi lựa chọn con gái Mạnh Vãn Chu làm người kế nghiệp. Ảnh: Sohu.

Dù vậy, khi kế thừa cổ phần, hầu hết họ nhanh chóng xuất hiện trên các bảng xếp hạng giàu có. Lưu Sướng 26 tuổi đã trở thành nữ tỷ phú trẻ nhất Trung Quốc; Dương Huệ Nghiên 26 tuổi thành nữ tỷ phú giàu nhất Trung Quốc đại lục; Tông Phức Lị ở tuổi 33 đã lọt top 3 nữ tỷ phú châu Á…

Nhưng thương trường chưa bao giờ chỉ dựa vào danh nghĩa thừa kế. Tài sản có thể truyền lại, nhưng kinh nghiệm, nhân cách và uy tín thì không thể di truyền. Thành công hay thất bại của những "công chúa nghìn tỷ" vẫn phụ thuộc rất nhiều vào năng lực, thời cơ - và cả vận may.

(Theo VietTimes)