CỔNG THÔNG TIN VÀ ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
Trong nhận định mới đưa ra từ Bộ phận phân tích thuộc Công ty chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cho rằng tình hình leo thang chiến sự giữa 2 quốc gia khu vực Trung Đông là Iran và Israel sẽ tạo áp lực lên giá năng lượng, chi phí vận tải. Tác động của Israel – Iran nếu kết hợp thêm cú shock về thuế quan có thể gây nên nhiều tác động khó lường. Vận tải biển cũng có khả năng hưởng lợi trực tiếp từ chiến sự leo thang này.
Nhiều tác động khó lường
Còn theo Bộ phận phân tích thuộc Công ty chứng khoán MBS, trong bối cảnh tình hình kinh tế toàn cầu đối mặt với nhiều biến động xoay quanh các chính sách thuế quan khó đoán định từ phía Mỹ cũng như tình hình căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, hoạt động xuất khẩu (XK) của Việt Nam chắc chắn sẽ ít nhiều chịu ảnh hưởng khi là nền kinh tế có độ mở cao. Tuy nhiên, mức độ bị tác động hiện còn chưa rõ ràng khi chưa có thông tin về mức thuế cuối cùng áp dụng lên hàng hóa của Việt Nam trong năm nay.
Giá cước vận tải biển đang tăng cao là thách thức lớn cho các nhà xuất khẩu của Việt Nam trong thời điểm có nhiều biến động khó lường.
Giới quan sát chỉ rõ các biến động địa chính trị toàn cầu (đặc biệt là các cuộc xung đột leo thang và chưa có lối ra), cộng với diễn biến liên quan đến cuộc chiến thuế quan dưới thời chính quyền Trump, tiếp tục mang đến nhiều tác động khó lường cho các doanh nghiệp (DN) xuất khẩu của Việt Nam đối với thị trường Mỹ, đặc biệt trong vấn đề về logistics.
Nhất là chỉ trong một tháng trở lại đây, giá cước container quốc tế đã tăng đến 70,7%. Hiệu ứng kép từ thỏa thuận giảm thuế tạm thời giữa Mỹ – Trung và xung đột leo thang tại Trung Đông đã kích hoạt một làn sóng gom hàng gấp rút trên các tuyến đường biển chủ lực.
Khi nhiều chủ tàu đồng loạt né tránh eo biển Hormuz (tuyến đường biển duy nhất dẫn vào Vịnh Ba Tư, nằm giữa Iran và Oman cùng Các Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất - UAE) khiến cho nguồn cung dịch vụ vận chuyển bị co hẹp đột ngột.
Giữa bối cảnh như vậy, giá cước tàu container lẫn hàng khô và tàu dầu đều đồng loạt tăng vọt. Khi giá cước container tăng mạnh thì giá thuê tàu ngoài cũng được kéo lên, rồi lan sang thị trường vận chuyển hàng rời. Từ đó tạo ra một mặt bằng giá mới ngay trong mùa thấp điểm.
Nếu nhìn lại từ đầu năm đến nay, bà Lê Thị Thanh Minh, Trưởng phòng châu Âu, Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương), nhận định chi phí vận chuyển hàng hải tăng rất cao.
Cụ thể, chi phí vận chuyển đến Mỹ đã tăng từ 1.850 USD lên 2.950 USD/container đối với cảng biển khu vực bờ Tây và tăng từ hơn 2.000 USD lên gần 5.000 USD/container đối với cảng biển khu vực bờ Đông.
Và lời khuyên cho các DN xuất khẩu vào thị trường Mỹ trong lúc này là nên theo dõi sát diễn biến giá cước vận tải biển quốc tế để kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất, XK. Họ nên ưu tiên sử dụng các tuyến có lịch trình ổn định, xem xét ký hợp đồng vận chuyển dài hạn với các hãng tàu lớn nhằm ổn định chi phí trong giai đoạn biến động. Các nhà XK cũng cần hợp tác chặt chẽ hơn với các đơn vị logistics chuyên nghiệp để đảm bảo nguồn container, hạn chế rủi ro giao hàng chậm hoặc thiếu hụt phương tiện.
Trong một hội thảo được tổ chức ở Tp.HCM hôm 18/6 nhằm quy tụ các DN xuất khẩu để bàn về giải pháp logistics khi đối mặt với thuế quan Hoa Kỳ, ông Nguyễn Trần Khánh Hoàng, Giám đốc điều hành của Super Cargo Service Group, nêu rõ các nhà XK của Việt Nam trước hết phải vượt qua ba thách thức chính, bao gồm: Chi phí logistics cao, rủi ro trong công tác chuẩn bị chứng từ và khả năng đối mặt với các cuộc điều tra gian lận thương mại, cùng với yêu cầu phải đáp ứng các tiêu chuẩn logistics khắt khe của Hoa Kỳ.
Với thách thức đầu tiên là chi phí logistics cao, theo ông Hoàng, vấn đề này được xác định là một trong những rào cản lớn nhất. Chi phí này không chỉ đơn thuần là cước vận tải mà là tổng hòa của nhiều yếu tố, bao gồm chi phí vận chuyển, chi phí lưu kho, các thủ tục thông quan ở cả hai đầu Việt Nam và Hoa Kỳ, và đặc biệt là các chi phí ẩn có thể phát sinh trong quá trình XK.
Không nên chủ quan
Thách thức tiếp theo, như chia sẻ của ông Hoàng, đó là các rủi ro liên quan đến chứng từ và các cuộc điều tra gian lận thương mại. Đây là một vấn đề mà các DN Việt cần hết sức lưu tâm.
“Các rủi ro này có thể xuất phát từ những sai sót phổ biến trong quá trình làm hồ sơ, việc chưa cập nhật các quy định mới từ các cơ quan của Hoa Kỳ như Ủy ban Hàng hải Liên bang (FMC) và những bài học từ các tình huống, vụ việc đã xảy ra trong thực tế”, ông Hoàng nói.
Về vấn đề đáp ứng các tiêu chuẩn logistics khắt khe của Hoa Kỳ, ông Hoàng cho rằng đây là một thử thách không nhỏ. Phía Hoa Kỳ kỳ vọng Việt Nam tăng cường minh bạch, giảm các rào cản phi thuế quan và thực thi mạnh mẽ hơn các biện pháp chống lại hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ.
Còn theo bà Hồ Thị Quyên, Phó giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Tp.HCM (ITPC), thuế đối ứng – tuy nhằm cân bằng thương mại – nhưng lại gây ảnh hưởng không nhỏ đến hệ thống logistics toàn cầu, và Việt Nam không nằm ngoài tầm ảnh hưởng này.
Trước bối cảnh chi phí vận tải biển đến Mỹ cao như hiện tại, bà Quyên nói rằng các công ty có thể tìm cách đa dạng hóa nguồn cung, có sự thay đổi trong các tuyến vận tải biển, hàng không và đường bộ.
Trong khi đó, như cảnh báo của ông Nunzio De Filippis, Giám đốc điều hành của Cargotrans USA, các DN xuất khẩu của Việt Nam không nên chủ quan ngay cả khi hàng hóa đã được thông quan. Việc Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới (CBP) Hoa Kỳ cho phép thông quan không có nghĩa là lô hàng đã được hoàn tất phê duyệt, vì cơ quan này có tới 314 ngày để xem xét và thanh khoản các tờ khai.
“Họ có thể kiểm tra lại hồ sơ trong 5 năm để truy thu thuế. Với việc các cuộc kiểm toán bằng Trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng gia tăng và các yêu cầu cung cấp thông tin (Mẫu CF-28) cũng như thông báo hành động (Mẫu CF-29) ngày càng nhiều, việc tuân thủ chặt chẽ về phân loại hàng hóa, xuất xứ và trị giá khai báo phải được coi là ưu tiên hàng đầu”, ông Filippis nói.
Ngoài ra, ông Nunzio De Filippis cũng chỉ rõ việc CBP vẫn đang siết chặt việc kiểm soát hành vi trung chuyển hàng hóa Trung Quốc qua các nước thứ ba để lẩn tránh thuế. Điều này đòi hỏi các nhà XK của Việt Nam sử dụng nguyên liệu đầu vào từ Trung Quốc phải đảm bảo tuân thủ tuyệt đối về quy tắc xuất xứ.
Thế Vinh
