9 tháng, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 8,33 tỷ USD

Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản (VASEP), trong tháng 9, xuất khẩu thủy sản Việt Nam đạt gần 991 triệu USD, tăng 7,5% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 9 tháng, kim ngạch xuất khẩu cán mốc 8,33 tỷ USD, tăng 15,5% so với năm ngoái. Con số này phản ánh rõ sự phục hồi vững chắc của ngành thủy sản sau nhiều biến động, đồng thời thể hiện khả năng thích ứng nhanh của doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường thế giới tiềm ẩn nhiều rào cản.

Tôm tiếp tục giữ vị thế “quán quân” khi mang về gần 410 triệu USD trong tháng 9, nâng tổng kim ngạch 9 tháng lên hơn 3,38 tỷ USD, tăng tới 20,3%. Động lực tăng trưởng chủ yếu đến từ nhu cầu ổn định tại Mỹ, Nhật Bản, EU và sự mở rộng đơn hàng ở các thị trường khu vực.

Cá tra cũng ghi dấu ấn rõ nét với kim ngạch tháng 9 đạt gần 191 triệu USD, tăng 11%. Tính đến hết tháng 9, xuất khẩu cá tra đạt hơn 1,6 tỷ USD, tăng gần 10% so với cùng kỳ. Nhu cầu phục hồi mạnh tại Trung Quốc, Mỹ và một số thị trường Trung Đông tiếp tục củng cố vị thế của cá tra Việt Nam trên bản đồ thủy sản thế giới.

Xuất khẩu tôm tiếp tục giữ vị thế “quán quân” trong 9 tháng qua với gần 410 triệu USD, nâng tổng kim ngạch 9 tháng lên hơn 3,38 tỷ USD, tăng tới 20,3%. 

Bên cạnh đó, các nhóm sản phẩm cá biển, mực - bạch tuộc và nhuyễn thể có vỏ đều tăng trưởng mạnh. Trong 9 tháng, cá biển khác đạt 1,61 tỷ USD (tăng 18,5%), mực - bạch tuộc gần 550 triệu USD (tăng 18,7%), còn nhuyễn thể có vỏ tăng hơn 30%, đạt 192 triệu USD. Ngược lại, cá ngừ giảm nhẹ còn 705 triệu USD (giảm 3,2%), cho thấy sự cạnh tranh gay gắt ở phân khúc cá đại dương.

Xét theo thị trường, Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) tiếp tục là điểm sáng của ngành thủy sản Việt Nam. Dù xuất khẩu trong tháng 9 giảm nhẹ, nhưng lũy kế 9 tháng vẫn tăng tới 32,1%, đạt 1,76 tỷ USD, chiếm thị phần lớn nhất. Đây là thị trường hấp dẫn nhờ nhu cầu dồi dào và chi phí logistics thuận lợi, giúp doanh nghiệp Việt duy trì tốc độ tăng trưởng cao.

Trong khi đó, xuất khẩu sang Mỹ có dấu hiệu chững lại khi tháng 9 giảm hơn 6%. Tuy nhiên, tính chung 9 tháng, xuất khẩu sang thị trường này vẫn đạt 1,41 tỷ USD, tăng 6,8% so với cùng kỳ. Các doanh nghiệp Việt đang chịu tác động từ thuế chống bán phá giá (CBPG) và yêu cầu khắt khe của Đạo luật Bảo vệ động vật có vú biển (MMPA), khiến việc tiếp cận thị trường này thêm phần khó khăn.

Nhật Bản và EU duy trì đà tăng ổn định, với Nhật đạt 1,27 tỷ USD (tăng 15,6%) và EU đạt 885 triệu USD (tăng 13,3%). Đáng chú ý, Hàn Quốc trở thành thị trường bứt phá khi tăng gần 50% trong tháng 9 và hơn 13% trong 9 tháng, đạt 645 triệu USD. Ngoài ra, ASEAN và Trung Đông cũng nổi lên như những “cửa ngách” tiềm năng. ASEAN đạt 536 triệu USD (tăng 23,3%), Trung Đông gần 295 triệu USD (tăng 7,6%), riêng tháng 9 tăng tới hơn 50%.

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, ngành thủy sản Việt Nam vẫn phải đối diện hàng loạt thách thức lớn. Thuế CBPG và thuế đối ứng tại Mỹ cùng một số thị trường khiến biên lợi nhuận bị thu hẹp đáng kể. Đạo luật MMPA của Mỹ với các quy định nghiêm ngặt về khai thác đang tạo áp lực lớn lên nhóm sản phẩm hải sản. Trong khi đó, “thẻ vàng” IUU từ EU vẫn chưa được gỡ bỏ, ảnh hưởng đến uy tín và chi phí xuất khẩu của doanh nghiệp.

Cạnh tranh trong khu vực cũng ngày càng gay gắt, đặc biệt từ các đối thủ mạnh như Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia, Ecuador… ở mặt hàng tôm và cá tra. Điều này buộc các doanh nghiệp Việt phải không ngừng đổi mới, đầu tư công nghệ và nâng cao chất lượng sản phẩm để giữ vững thị phần.

Để duy trì đà tăng trưởng, các chuyên gia khuyến nghị các doanh nghiệp cần tập trung vào ba hướng chiến lược. Thứ nhất, theo sát diễn biến thị trường bằng việc kịp thời điều chỉnh kế hoạch kinh doanh để ứng phó với các rào cản thương mại mới. Thứ hai, giữ vững thị phần tại các thị trường truyền thống, đồng thời đẩy mạnh khai thác các thị trường ngách tiềm năng như ASEAN, Trung Đông.

Thứ ba, tập trung ứng dụng công nghệ trong nuôi trồng và chế biến sâu, đáp ứng tiêu chuẩn cao về an toàn, chất lượng và truy xuất nguồn gốc, đồng thời tăng cường thương hiệu quốc gia thông qua ẩm thực cao cấp và thương mại điện tử để cạnh tranh bền vững.

Hồng Hương