CỔNG THÔNG TIN VÀ ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
Ông Phí Anh Tuấn, Phó chủ tịch Hội Tin học Tp.HCM (HCA) kiêm Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ Chuyển đổi số dành cho doanh nghiệp (DN) vừa và nhỏ, cho biết trong bối cảnh tốc độ phát triển công nghệ được tính bằng tháng, bằng tuần và sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc ứng dụng công nghệ số đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp (DN) vừa và nhỏ để tồn tại và phát triển.
Chờ tăng tốc thúc đẩy vị thế
Theo ông Tuấn, các công nghệ số nền tảng như Trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), IoT, điện toán đám mây (Cloud) và mạng xã hội (Social Business) đang tạo nên một cuộc cách mạng, giúp DN tối ưu hóa vận hành, khai thác dữ liệu để đưa ra quyết định kinh doanh thông minh và xây dựng các mô hình kinh doanh số sáng tạo.
Dư địa lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ công nghệ số còn rất lớn, đang cần các DN khối nội tận dụng tốt các cơ hội, cũng như có bước tiến mới trong nỗ lực tự chủ công nghệ.
Còn theo bà Hồ Thị Quyên, Phó giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Tp.HCM (ITPC), hiện nay cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 bùng nổ kéo theo xu hướng sản xuất xanh, kinh tế tuần hoàn, áp dụng chuyển đổi số đang được áp dụng rộng rãi tại các quốc gia trên thế giới. Chính những điều này đã mang tới vị thế rất lớn cho ngành công nghiệp hỗ trợ, thiết bị điện tử - công nghệ thông tin, đặc biệt là ngành công nghệ số.
Như chia sẻ của bà Quyên tại Tuần lễ kết nối giao thương và giới thiệu sản phẩm ngành công nghiệp hỗ trợ, thiết bị điện tử - công nghệ thông tin năm 2025 (tổ chức ở Tp.HCM từ ngày 13 đến 19/8), dư địa phát triển cho ngành công nghiệp hỗ trợ, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất thiết bị điện tử và công nghệ thông tin còn rất lớn.
Vị phó giám đốc ITPC dẫn lại thông tin từ Bộ Khoa học và Công nghệ cho thấy tính đến cuối năm 2024, tổng số DN công nghệ số đang hoạt động tại Việt Nam là 73.788 DN, tăng 10,1% so với năm 2023. Trong đó, có khoảng 1.900 DN có doanh thu từ thị trường nước ngoài, tăng 26,67%, với tổng doanh thu khoảng 11,5 tỷ USD, tăng 53,3% so với năm 2023.
Trong việc DN khối nội tận dụng được dư địa lớn ở lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ công nghệ số có thể kể đến trường hợp điển hình như hồi cuối tháng 7/2025, Công ty TNHH thiết bị điện Atec (một DN ở Tp.HCM có chuyên môn trong các lĩnh vực như phần mềm điều khiển, điện/điện tử, cơ khí cho các nhà sản xuất và cung ứng ô tô Nhật Bản) đã hợp tác chiến lược với CTCP FPT để cùng phát triển các giải pháp phần mềm ô tô, đặc biệt trong mảng AUTOSAR và SDV (Software-Defined Vehicle).
Việc hợp tác giữa hai DN khối nội của Việt Nam nêu trên cũng nhằm hỗ trợ sự phát triển bền vững của hệ sinh thái công nghệ ô tô Nhật Bản, trong bối cảnh nhu cầu phần mềm ngày càng tăng và thiếu hụt nhân lực chuyên sâu về hệ thống nhúng và công nghệ ô tô.
Cần nhắc thêm, tính đến cuối năm 2024, phần mềm ô tô chiếm khoảng 27% doanh thu mảng công nghệ thông tin toàn cầu của FPT. Hiện mảng này được hỗ trợ bởi đội ngũ hơn 4.500 nhân sự tại Nhật Bản (trải rộng tại 17 văn phòng và trung tâm đổi mới), cùng mạng lưới toàn cầu với 15.000 chuyên gia, phục vụ hơn 450 khách hàng trên toàn thế giới.
Giới phân tích nhận định việc hợp tác chặt chẽ giữa các DN khối nội ở lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ công nghệ số là rất đáng khích lệ. Điều này sẽ giúp gia tăng năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong lĩnh vực này và củng cố sự hiện diện toàn cầu của những “ông lớn” DN Việt trong dài hạn.
Ngoài ra, triển vọng thị trường trung tâm dữ liệu (data center – DC) cũng là cơ hội lớn cho các DN khối nội trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ công nghệ số có thể tận dụng. Với thị trường này, theo bà Lương Thị Kim Chi, Giám đốc phân tích ngành thuộc Công ty chứng khoán ACBS, Việt Nam nên tăng tốc để nắm bắt xu hướng thế giới. Mặc dù quy mô thị trường hiện vẫn nhỏ hơn nhiều so với các nước trong khu vực nhưng Việt Nam đang tăng tốc thúc đẩy vị thế và nắm bắt cơ hội từ nhu cầu AI ngày càng tăng.
Bước tiến mới tự chủ công nghệ
Bà Chi cho rằng Việt Nam được đánh giá là có tiềm năng thu hút nhiều khoản đầu tư hơn vào lĩnh vực DC bởi định hướng trở thành trung tâm công nghệ của khu vực, thúc đẩy chuyển đổi số, xây dựng nền kinh tế số.
Giá trị thị trường DC Việt Nam được dự báo sẽ đạt 1,04 tỷ USD vào năm 2028, từ mức 561 triệu USD năm 2022, tương đương CAGR (tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm) 10,7%. Chi phí thấp hơn, việc triển khai mạng 5G cùng với sự mở rộng mạng lưới cáp quang là những yếu tố hỗ trợ cho triển vọng tăng trưởng của mảng này.
Ngoài ra, để DN khối nội tận dụng tốt dư địa lớn từ thị trường công nghiệp hỗ trợ công nghệ số đang đòi hỏi cần có những bước tiến mới trong nỗ lực tự chủ công nghệ.
Như chia sẻ của Ts. Sreenivas Tirumala, chuyên gia ngành Công nghệ thông tin tại Đại học RMIT, bằng cách thúc đẩy đổi mới trong nước, giảm phụ thuộc vào các nền tảng nước ngoài và đầu tư vào nguồn nhân lực, Việt Nam đang đặt nền móng để trở thành quốc gia lãnh đạo nền kinh tế số Đông Nam Á trong dài hạn.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của các nền tảng công nghệ nội địa, Ts. Sreenivas Tirumala lưu ý thị trường tiêu dùng số của Việt Nam cũng bị chi phối bởi các nền tảng nước ngoài, đơn cử như Shopee và Grab. Những nền tảng này có phần mềm tiên tiến, tốc độ cao và trải nghiệm người dùng vượt trội, khiến các lựa chọn trong nước khó cạnh tranh. Tuy nhiên, với đầu tư đúng đắn vào kỹ năng và hạ tầng, các DN Việt Nam có thể khắc phục sự mất cân bằng này.
“Ấn Độ là một ví dụ đáng tham khảo. Các nền tảng nội địa như Ola và Rapido đã thành công trong việc cạnh tranh với Uber bằng cách cung cấp dịch vụ phù hợp với nhu cầu địa phương. Các nền tảng Việt Nam có thể đi theo con đường tương tự, đặc biệt khi nhận được ưu đãi tài chính và hỗ trợ kinh phí mua sắm công nghệ mà Luật Công nghiệp công nghệ số đề ra”, Ts. Tirumala chia sẻ thêm.
Theo vị chuyên gia này, Luật Công nghiệp công nghệ số là một bước đi chiến lược để Việt Nam hướng tới chủ quyền số và một nền kinh tế vững bền. Bùng nổ công nghệ thông tin trong nước còn có thể mở ra cơ hội cho Việt Nam ở khu vực. Vị trí chiến lược, sự tương đồng văn hóa với các nước ASEAN và trình độ số ngày càng tăng khiến Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm dịch vụ số trong khu vực.
“Bằng cách cung cấp các giải pháp được tùy chỉnh cho khách hàng với chi phí hợp lý, Việt Nam có thể xuất khẩu sản phẩm, dịch vụ công nghệ số sang các nước như Campuchia và Thái Lan – những thị trường có thể mong muốn dịch vụ được “địa phương hóa” hơn là sản phẩm quốc tế đại trà”, Ts. Tirumala nói.
Thế Vinh
