Xếp hạng tín nhiệm giúp củng cố niềm tin thị trường

Ngày 11/6 vừa qua, hội thảo chuyên đề “Triển vọng Ngân hàng Việt Nam: Xếp hạng tín nhiệm và con đường hướng tới tài chính bền vững” do VIS Rating phối hợp cùng Moody’s Ratings và Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) tổ chức đã diễn ra, góp phần vào bước tiến trong hành trình tiệm cận các chuẩn mực quốc tế của doanh nghiệp Việt Nam.

Tại hội thảo, TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký VNBA khẳng định đây là thời điểm cần đặc biệt chú trọng tới việc minh bạch hóa rủi ro và nâng cao năng lực quản trị của các tổ chức tín dụng.

Trong bối cảnh đó, xếp hạng tín nhiệm được đánh giá là công cụ quan trọng không chỉ giúp nhà đầu tư nhận diện mức độ rủi ro của tổ chức phát hành, mà còn hỗ trợ tổ chức tín dụng tự đánh giá vị thế tài chính, củng cố niềm tin thị trường, và giảm chi phí huy động vốn.

Đồng quan điểm, các chuyên gia Moody’s Ratings nhìn nhận dù Việt Nam được đánh giá có triển vọng tăng trưởng tích cực hơn nhiều thị trường trong khu vực, song vẫn đang đối mặt với rủi ro tài sản tăng cao do sự phụ thuộc lớn vào tín dụng bất động sản và nguồn vốn thị trường.

Số liệu từ Moody’s cho thấy tỷ lệ nợ xấu tại Việt Nam có xu hướng tăng nhẹ và các ngân hàng có dự phòng tương đối mỏng – đặc biệt trong bối cảnh thanh khoản eo hẹp và lãi suất toàn cầu duy trì ở mức cao.

Tổ chức này cũng nhấn mạnh xếp hạng tín nhiệm không chỉ là thước đo rủi ro tín dụng, mà còn là công cụ nâng cao minh bạch, tạo niềm tin với nhà đầu tư và giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí vốn. Đây là yếu tố then chốt để Việt Nam tiếp tục thu hút dòng vốn dài hạn, đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng và các dự án bền vững.

Trong bài phát biểu của mình, VIS Ratings cũng nhấn mạnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam đang dần khôi phục niềm tin nhờ vào cải cách quy định, cơ chế bảo vệ nhà đầu tư và vai trò ngày càng rõ nét của xếp hạng tín nhiệm trong định giá rủi ro. Đơn vị này cũng dẫn giải sau giai đoạn tái cơ cấu sâu rộng, hiện thị trường TPDN trong nước (tính đến tháng 5/2025) có 113 tổ chức phát hành được xếp hạng.

Đặc biệt, VIS cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của phân loại rủi ro chi tiết theo ngành và đặc điểm doanh nghiệp. Thông qua hệ thống 21 mức xếp hạng nội địa, VIS giúp thị trường phân biệt rõ hơn giữa các hồ sơ tín dụng – từ đó hỗ trợ cơ chế định giá theo rủi ro (risk-based pricing), giảm thiểu định giá sai lệch và thúc đẩy thị trường phát triển lành mạnh.

Từ góc nhìn chiến lược, xếp hạng tín nhiệm đang trở thành một thành tố không thể thiếu trong hạ tầng tài chính hiện đại. Tại các nền kinh tế phát triển và mới nổi ở châu Á như Hàn Quốc, Ấn Độ hay Thái Lan, sự hiện diện mạnh mẽ của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm nội địa chính là yếu tố giúp thị trường vốn nội địa vận hành hiệu quả, tạo điều kiện cho doanh nghiệp huy động vốn dài hạn và nhà đầu tư quản trị rủi ro tốt hơn.

Sự hiện diện của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy thị trường tài chính Việt Nam. Tốc độ tăng trưởng và phát triển của thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường vốn cho thấy tiềm năng phát triển rất lớn. Vì vậy việc gia tăng số lượng các tổ chức xếp hạng tín nhiệm không chỉ đáp ứng được nhu cầu cấp thiết hiện tại mà còn thiết lập nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của thị trường trong tương lai.

Đặc biệt, sự xuất hiện của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm nội địa với tiêu chuẩn toàn cầu như VIS Rating sẽ góp phần quan trọng vào sự phát triển của ngành xếp hạng tín nhiệm, cũng như hoàn thiện cơ sở hạ tầng thị trường tài chính.

Được thành lập từ năm 2021 với sự hỗ trợ trực tiếp từ Moody’s Ratings, VIS Rating là tổ chức xếp hạng tín nhiệm nội địa duy nhất hiện nay là công ty liên kết với một tổ chức xếp hạng tín nhiệm toàn cầu. Moody’s không chỉ hỗ trợ kỹ thuật và cơ sở dữ liệu – bao gồm hơn 500 triệu doanh nghiệp trên toàn thế giới – mà còn tham gia đào tạo đội ngũ, đồng thời cử chuyên gia giữ vai trò điều hành và hỗ trợ phát triển các phương pháp xếp hạng tín nhiệm tại VIS Rating.

Thông qua việc kế thừa các nguyên tắc từ Moody’s và điều chỉnh để phù hợp với thị trường Việt Nam, VIS Rating đã xây dựng các phương pháp xếp hạng toàn diện, kết hợp giữa đánh giá định lượng và định tính. Trong đó, các yếu tố về rủi ro môi trường, xã hội và quản trị (ESG) cũng dần được tích hợp vào hệ thống xếp hạng – góp phần thúc đẩy xu hướng tài chính bền vững tại Việt Nam.