CỔNG THÔNG TIN VÀ ĐẦU TƯ QUỐC TẾ
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu thủy sản Việt Nam 10 tháng đầu năm 2025 ghi nhận bước tiến quan trọng, đạt hơn 9,5 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ.
Kết quả này cho thấy sự nỗ lực bền bỉ của ngành trong bối cảnh thị trường nhiều biến động, đặc biệt là các cú sốc chính sách từ thị trường Hoa Kỳ. Dù quý III bắt đầu xuất hiện dấu hiệu chững lại do ảnh hưởng của thuế đối ứng, các nhóm sản phẩm chủ lực vẫn duy trì được sức bật tốt và tạo nền tảng để xuất khẩu cả năm cán mốc 11 tỷ USD.
Xuất khẩu thủy sản Việt Nam 10 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 9,5 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ.
Trong nhóm sản phẩm xuất khẩu, tôm tiếp tục giữ vai trò "đầu tàu" khi 10 tháng đạt trên 3,9 tỷ USD. Ngoài tôm thẻ và tôm sú duy trì tăng ổn định, tâm điểm của năm nay là tôm hùm - mặt hàng có mức tăng trưởng bứt phá hiếm thấy đạt trên 712 triệu USD, tăng tới 134%. Đây là sự bùng nổ xuất phát từ nhu cầu cực lớn của Trung Quốc và Hồng Kông cho phân khúc tôm sống, tôm cao cấp, nhất là nhóm ẩm thực HORECA.
Cá tra là mặt hàng chủ lực thứ hai, đạt kim ngạch xuất khẩu khoảng 1,8 tỷ USD sau 10 tháng. Đáng chú ý, cá rô phi trở thành điểm sáng mới, tăng trưởng ấn tượng 220% đạt 62 triệu USD và đang được định hình là ngành hàng chiến lược tiềm năng của Việt Nam, với nhu cầu tăng tại Hoa Kỳ và nhiều nước châu Âu.
Xuất khẩu cá ngừ 10 tháng xuất khẩu duy trì ở mức khoảng 791 triệu USD, thấp hơn gần 4% so với cùng kỳ. Nguyên nhân chính là do thiếu nguyên liệu cá ngừ vằn chế biến cá hộp và xung đột tại Trung Đông đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng. Một số doanh nghiệp phải thu hẹp sản xuất hoặc chuyển hướng sang sản phẩm loin (thăn) để tiết giảm chi phí.
Trái lại, nhóm mực và bạch tuộc đã có sự phục hồi rõ rệt, đưa tổng kim ngạch 10 tháng vượt 627 triệu USD; nhu cầu ở Nhật Bản, Hàn Quốc và Hoa Kỳ cải thiện mạnh, đặc biệt với sản phẩm đông lạnh phục vụ chế biến. Chả cá và surimi cũng gây chú ý khi 10 tháng đạt tới 291 triệu USD - mức tăng 24% so với cùng kỳ, trở thành một trong những ngành hàng tăng trưởng mạnh trong toàn ngành.
Về thị trường xuất khẩu, VASEP cho biết trong 10 tháng đầu năm 2025 Trung Quốc tiếp tục là "điểm tựa quan trọng" của ngành thủy sản Việt Nam. Kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này đã vượt 2 tỷ USD, tăng hơn 32%, đặc biệt mạnh ở các mặt hàng tôm hùm, cá biển và cua sống. Nhu cầu tiêu thụ thủy sản tươi sống trong dịp cuối năm đang mở ra dư địa tăng trưởng đáng kể cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam.
Trái lại, thị trường Hoa Kỳ bước vào giai đoạn nhiều biến động. Dù tính chung 10 tháng xuất khẩu sang thị trường này vẫn tăng so với cùng kỳ, đạt khoảng 1,66 tỷ USD, xu hướng giảm đã bắt đầu rõ rệt từ quý III do thuế đối ứng 20% áp dụng từ tháng 8. Các nhóm hàng tôm và cá tra, vốn chiếm tỷ trọng lớn đều giảm trong tháng 9 và tháng 10 vì nhiều doanh nghiệp chủ động điều chỉnh lượng hàng để tránh rủi ro thua lỗ.
Bên cạnh đó, các thách thức khác như thuế chống bán phá giá tôm và quy định Đạo luật Bảo vệ Động vật biển có vú (MMPA) dự kiến ảnh hưởng trực tiếp đến hải sản khai thác từ đầu năm 2026 - khiến thị trường Hoa Kỳ trở thành “điểm nóng rủi ro” của ngành.
Xuất khẩu sang Nhật Bản tiếp tục phục hồi ổn định, với kim ngạch 10 tháng đạt gần 1,45 tỷ USD, tăng nhờ tiêu thụ mạnh các mặt hàng tôm, mực, cá biển và cua thanh trùng. EU cũng là thị trường tăng trưởng tốt, đạt 985 triệu USD trong 10 tháng, hưởng lợi từ việc khối này nới lỏng một số rào cản kỹ thuật đối với thủy sản nuôi trồng của Việt Nam...
Dự báo xuất khẩu 2026, VASEP cho rằng tình hình còn nhiều thách thức, do thuế đối ứng duy trì, tác động từ Đạo luật Bảo vệ Động vật biển có vú (MMPA) của Mỹ và khả năng EU tiếp tục duy trì thẻ vàng IUU. Ngoài ra, áp lực từ Ấn Độ, Ecuador, Indonesia ngày càng lớn...
Đối diện trước hàng loạt "cơn gió ngược" từ thị trường, VASEP khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam phải chủ động tái cơ cấu thị trường, đẩy mạnh sản phẩm giá trị gia tăng, đầu tư công nghệ chế biến và nâng cao tiêu chuẩn bền vững, qua đó tạo nền tảng cho tăng trưởng dài hạn.
Hồng Hương
